Kopytnik pospolity

Z Wikipedii

Kopytnik pospolity
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Piperopsida
Rząd	kokornakowce
Rodzina	kokornakowate
Rodzaj	kopytnik
Gatunek	kopytnik pospolity
Nazwa systematyczna
Asarum europaeum L.
Galeria zdjęć i grafik

Kopytnik pospolity (Asarum europaeum L.) – gatunek byliny należący do rodziny kokornakowatych. Występuje w środkowej i południowej Europie oraz na Syberii i w Małej Azji. Gatunek rodzimy, pospolity na terenie całej Polski, z wyjątkiem północno-zachodniej częśći, gdzie występuje tylko na nielicznych i rozproszonych stanowiskach.

Spis treści 1 Morfologia 2 Biologia 3 Ekologia 4 Zagrożenia i ochrona 5 Zastosowanie 6 Przypisy 7 Bibliografia

[edytuj] Morfologia

Pokrój

Roślina bardzo niska, płożąca się po ziemi.

Liście

Skórzaste i bardzo charakterystyczne, nerkowatego kształtu, ciemnozielone, błyszczące. Od kształtu liści przypominającego kopyto pochodzi nazwa rośliny. Są długoogonkowe i zimozielone, a ich ogonki i spodnia strona są owłosione.

Kwiaty

Pojedyncze, dzwonkowatego kształtu, mięsiste, wyrastają tuż przy ziemi, zwisając na szczytach krótkich pędów. Ukryte są zwykle pod liśćmi. Z zewnątrz mają kolor zielonopurpurowy, od wewnątrz ciemnopurpurowy. Kwiaty mają 3 wolne działki korony i 12 również wolnych pręcików w dwóch okółkach.

Owoc

Sześciokomorowa torebka. Nasiona zaopatrzone są w mięsisty elajosom.

Kłącze

Pełzające po ziemi i rozgałęziające się.

[edytuj] Biologia

Cała roślina, a szczególnie kłącze, wydziela specyficzny pieprzowo-aromatyczny zapach zwabiający głównie padlinożerne muchówki, które ją zapylają. Kwiaty posiadają specyficzne mechanizmy utrudniające niekorzystne dla rośliny samozapylenie. Są przedsłupne, a ponadto w rozwijających się dopiero kwiatach pręciki są szeroko odchylone na boki, odsłaniając znamiona słupka, by ułatwić zapylenie, po zapyleniu natomiast pręciki wewnętrznego okółka odginają się i haczykowatymu wyrostkami zasłaniają znamiona słupka udostępniając natomiast owadom pylniki. Roślina kwitnie od marca do maja. Nasiona roznoszone są przez mówki (myrmekochoria). Roślina trująca: w większych ilościach jest trujący.

[edytuj] Ekologia

Siedlisko: cieniste lasy liściaste i mieszane, zarośla (szczególnie bukowe). Lubi rosnąć na żyznych, próchniczych glebach, chętnie na podłożu wapiennym. Jest rośliną cieniolubną (skiofitem). W górach występuje aż po regiel górny. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia.^[1]

[edytuj] Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową. Źródłem zagrożenia dla gatunku jest zbiór jako rośliny leczniczej z naturalnych stanowisk i zastępowanie lasów liściastych monokulturami drzew iglastych.^[2]

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina uprawna: uprawiany jako roślina ozdobna – szczególnie nadaje się jako roślina okrywowa w cienistych miejscach, np. pod drzewami.
• Roślina lecznicza:
  • Surowiec zielarski: kłącze (Rhizoma Asari) zawiera olejki eteryczne, sole mineralne, związki cukrowcowe.^[3]
  • Działanie: ma właściwości wymiotne, moczopędne, wykrztuśne, przeczyszczające. Stosuje się przy schorzeniach górnych dróg oddechowych, pęcherza moczowego, nerek.^[3]
  • Zbiór i suszenie: zbiera się je od wiosny do jesieni, suszy w przewiewnych, zacienionych i przykrytych miejscach cienkimi warstwami.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia