Krajna

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy krainy historycznej. Zobacz też: Krajna (województwo podkarpackie).

Położenie Krajny na mapie Polski.

Krajna na mapie hydrograficznej Polski.

Krajna – kraina historyczna w Polsce, początkowo część Pomorza, w I poł. XII wieku przyłączona do państwa Polan, następnie do państwa zakonu krzyżackiego, od 1314 stanowiła północną część województwa kaliskiego i stąd najczęściej uznawana za część Wielkopolski; w okresie zaboru pruskiego część ówczesnych pruskich prowincji Pomorze i Prusy Zachodnie; w okresie międzywojennym część należąca do Polski wchodziła w skład województwa pomorskiego - część północna; województwa poznańskiego - część południowa; zachodni obszar Krajny, który pozostał w granicach Niemiec przynależał administarcyjnie do Marchii Granicznej Poznańsko-Zachodniopruskiej; obecnie należąca do województw: kujawsko-pomorskiego (Kamień Krajeński, Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Nakło nad Notecią), pomorskiego (Debrzno), lubuskiego (Strzelce Krajeńskie) i wielkopolskiego (Złotów).

Od północy graniczy z Kaszubami, od wschodu z Borami Tucholskimi, a od południa z Pałukami. Zawarta między rzekami Dobrzynką i Kamionką, Orlą, (od północy), Notecią (od południa), Gwdą (od zachodu) i Brdą (od wschodu).

Nazwa Krajny pochodzi od historycznego położenia tego regionu na rubieży (kraju) Pomorza. Krajna ma swoją kulturę i gwarę (rzadko spotykaną). Powstała ona poprzez nałożenie się na pomorski (kaszubski) substrat językowy cech dialektu wielkopolskiego, jak również zapożyczeń z języka dolnoniemieckiego. W okresie zaborów i pierwszych lat odzyskania niepodległości przez Polskę, Krajna była ośrodkiem walki o prawa mniejszości polskiej w Niemczech. Kierował nią ks. dr Bolesław Domański z Zakrzewa, prezes Związku Polaków w Niemczech, siedziba V dzielnicy Związku znajdowała się w Złotowie. Znakiem tej walki było Rodło, obecnie jeden z używanych herbów Krajny. Miasta leżące na Krajnie to Nakło nad Notecią, Złotów, Strzelce Krajeńskie, Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Wyrzysk, Debrzno, Mrocza, Krajenka, Łobżenica, Wysoka, Kamień Krajeński.