Krater Śiwa
Z Wikipedii
Krater Śiwa (Shiva) - niepotwierdzony jak dotąd oficjalnie krater uderzeniowy na zachodnim wybrzeżu Indii. Największy z kraterów datowanych na okres wymierania dinozaurów, przełom kredy i paleogenu, i jeden z największych na Ziemi.
Krater, znajdujący się na dnie oceanicznym, został rozerwany przez liczne uskoki transformacyjne. Odtworzona struktura ma rozmiary około 400 na 600 km średnicy. W czasie jego uderzenia Indie były niezależną wyspą, po odłączeniu się Madagaskaru, mniej więcej w połowie drogi pomiędzy Afryką a Azją. Z kolizją tą związać można okres wyjątkowo silnej aktywności wulkanicznej w Indiach, w wyniku którego utworzyły się trapy Dekanu. Pokłady lawy z tego okresu zajmują 500 000 km² i sięgają grubości 2 km. Badania wykazały, że niektóre pojedyncze erupcje trwały 30 000 lat i tworzyły pokłady lawy grube na 600 m.
Badania krateru Śiwa są bardzo utrudnione, gdyż obszar na którym się on znajduje jest pod kontrolą kompanii naftowych i rządu Indii, które ograniczają wstęp geologom.
[edytuj] Teoria wielu uderzeń
Znanych jest już kilka kraterów uderzeniowych z granicy kredy i paleogenu. Jeżeli meteorytowe pochodzenie krateru Śiwa zostanie potwierdzone, to okaże się, że za wymieranie kredowe odpowiadają dwa główne impakty:
- Śiwa na Morzu Arabskim,
- Chicxulub na Jukatanie w Meksyku,
i cała seria mniejszych:
- Bołtysz na Ukrainie,
- Silverpit na Morzu Północnym,
- Eagle Butte w prowincji Alberta w Kanadzie,
- Vista Alegre w stanie Parana w Brazylii,
na co nałożyły się erupcje wulkaniczne na płaskowyżu Dekan. Uderzenia te prawdopodobnie następowały na przestrzeni kilkuset tysięcy lat, kratery w Brazylii i Kanadzie są datowane na początek paleocenu, podczas gdy dwa największe związać można bezpośrednio z granicą er. Oprócz natychmiastowych skutków impaktu (pożary w skali kontynentu, opad pyłów i stopionych fragmentów skał praktycznie na całej planecie, fale tsunami dziesiątki razy większe od związanych z trzęsieniami ziemi), doprowadziło to do długotrwałych zmian klimatycznych. Zjawisko typu zimy nuklearnej trwające przez wiele miesięcy spowodowało znaczące ochłodzenie i zanik wegetacji roślin, co dporowadziło do wyginięcia ogromnej liczby gatunków, między innymi wszystkich dinozaurów (poza ptakami).
