Kubuś Puchatek

Z Wikipedii

Kubuś Puchatek (ang. Winnie-the-Pooh) – postać z literatury dziecięcej stworzona 14 października 1926 roku przez brytyjskiego pisarza A. A. Milne'a.

W pierwszej książce o Kubusiu Puchatku pojawiły się takie postacie jak: Prosiaczek, Królik, Kłapouchy, Sowa Przemądrzała, Mama Kangurzyca i Maleństwo oraz Krzyś (syn autora). Książki Milne'a:

• Kubuś Puchatek (Winnie-the-Pooh; oryginalne wydanie w 1926, 1938 w Polsce)
• Chatka Puchatka (The House at Pooh Corner; oryginalne wydanie w 1928, 1938 w Polsce)
• Wiersze dla Krzysia (When We Were Very Young, Now We Are Six; oryginalne wydania w 1924 i 1927, w Polsce 1957; lektura w szkole podstawowej)

Spis treści 1 Pochodzenie imienia 2 Polskie tłumaczenia 3 Tłumaczenia na inne języki 4 Kwestia praw autorskich do postaci 4.1 Pozaksiążkowe wcielenia bohatera 5 Bibliografia 6 Zobacz też 7 Przypisy

[edytuj] Pochodzenie imienia

Podobnie jak i wiele innych postaci z książek Milne'a, Kubusia Puchatka został nazwany imieniem jednej z zabawek Christophera Robina Milne (1920 - 1996), syna pisarza. Z kolei pluszowa zabawka Christophera została nazwana tak od imienia niedźwiedzicy Winnipeg będącej żywą maskotką kanadyjskiego wojska z Korpusu Weterynaryjnego Kanady, a mianowicie z okolic miasta Winnipeg. Została kupiona za 27 dolarów przez porucznika Iana Gary'ego. W październiku 1914 r. został przewieziony do Wielkiej Brytanii. Postanowiono pozostawić ją w londyńskim ogrodzie zoologicznym. Zmarła 12 maja 1934.

W 1924 roku Alan Milne pierwszy raz przyszedł do zoo z czteroletnim synem Christopherem, który bardzo polubił Winnie. Trzy lata wcześniej Milne kupił w domu handlowym Harrods i dał synowi na jego pierwsze urodziny pluszaka firmy "Alfa Farnell".

We wrześniu 1981 61-letni Christopher Robin Milne, uczestniczył w odsłonięciu pomnika niedźwiedzicy Winnie (naturalnych rozmiarów, dzieło Lorne Makkina) w londyńskim zoo.

[edytuj] Polskie tłumaczenia

Najstarsze i wciąż najbardziej popularne tłumaczenie obu Kubusiów (jak i Wierszy) jest autorstwa Ireny Tuwim. Istnieje też nowszy przekład Kubusia, pod tytułem Fredzia Phi-Phi, autorstwa Moniki Adamczyk (wydawnictwo Lublin 1986, nakład 100.000 egz.) – kontrowersyjny przekład tytułu uważany jest przez jego zwolenników za bliższy oryginałowi: Winnie to imię niedźwiedzicy z londyńskiego zoo, którą, zgodnie z oryginalnym wstępem do książki, lubił odwiedzać Christopher Robin Milne, syn autora książki.^[1][2].

W tłumaczeniach Kubusia Puchatka na język polski, występuje problem określenia jego płci. Irena Tuwim, rozumiejąc, że nie da się przełożyć imienia, tak by sprawa jego pochodzenia i rozumienia była jasna dla polskiego czytelnika ochrzciła misia imieniem Kubuś. Monika Adamczyk w swojej Fredzi Phi-Phi nadaje "Kubusiowi" imię żeńskie, ale pozostawia go "mężczyzną", konsekwentnie stosując formy męskie np. "(...) Phi miał zamknięte oczy", "Fredzia Phi-Phi zatrzymał się nagle i pochylił się zagadkowo nad śladami". Podobnie jak Milne, nadaje ona imię żeńskie męskiemu misiowi. Ostatecznie dowiedziono, że kwestia intencji autora oryginału, co do imienia bohatera, była błędnie rozszyfrowana przez Adamczyk, gdyż imię "Winnie" nie pochodzi od "Winifredy", lecz od imienia londyńskiej niedźwiedzicy (o czym jasno pisze Milne) "Winnipeg". Milne ani razu nie nazywa "Kubusia" "Winnie", stosuje tylko połączenie "Winnie the Pooh", a najczęściej nazywa misia po prostu "Pooh". ^[3]

[edytuj] Tłumaczenia na inne języki

Imię Kubusia Puchatka w tłumaczeniach na inne języki są bardzo różnorodne. W wielu językach zachowano formę z artyklem "the": po holendersku "Winnie de Poeh", na idysz װיני-דער-פּו‎ ("Wini-der-Pu"). W innych językach Kubusia nazywają jednym z dwóch jego imiom: "Niedźwiadkiem Pooh" (po niemiecku "Pu der Bär, po czesku "Medvídek Pú"), lub "Niedźwiadek Winnie" (po francusku "Winnie l’ourson"). Są także tłumaczenia, w których nie ma ani "Winnie", ani "Pooh", na przykład, po węgiersku "Micimackó", duńsku "Peter Plys" lub norwesku "Ole Brumm".

W języku angielskich "h" w imieniu "Pooh" nie wymawia się, i ryfmuje się w tekście z "who" i "do". W niemieckim, czeskim, łacinie i esperanto tłumaczy się ono jak "Pu". Tym niemniej w białoruskim tłumaczeniu ("Winia-Pych"), drugą część imienia przetłumaczono jak "Pych", co jest spółdźwięczne z białoruskimi słowami "pycha" (pol. pycha) i "zapychacca" (pol. zmęczyć się, zasapać się). Do rosyjskiej i ukraińskiej tradycji weszło imię "Puch" (słowiańskie słowa puch, puchnaty).

[edytuj] Kwestia praw autorskich do postaci

Przygody Kubusia Puchatka doczekały się wielu ekranizacji i adaptacji teatralnych. Obecnie prawa wydawnicze do książek o Kubusiu posiada na całym świecie The Walt Disney Company, który także zarejestrował jego wizerunek i imię jako znak towarowy w wielu krajach świata. Firma Disney strzeże tego wizerunku i swoich praw autorskich, do tego stopnia, że wymaga zezwolenia na użycie go na prywatnych stronach www i w adaptacjach teatralnych. W Polsce tłumaczenie Ireny Tuwim podlega ochronie prawnoautorskiej jako odrębny utwór^[4].

[edytuj] Pozaksiążkowe wcielenia bohatera

Firma Disney rozwija wizerunek Kubusia poprzez produkcję filmów animowanych, krótko- i długometrażowych, które mają coraz luźniejszy związek z pierwowzorem. Oprócz oryginalnych powieści A.A. Milne'a, Kubuś występuje też w licznych poradnikach dla dzieci i dorosłych, które starają się tłumaczyć rozmaite złożone problemy jak najprostszym językiem. Ich przykłady to m.in. książka Benjamina Hoffa Tao Puchatka i jej kontynuacja Te Prosiaczka, które na przykładzie postaci z cyklu objaśniają założenia filozofii chinskiej.

[edytuj] Bibliografia

• Brian Sibley, Hejże ha!, Niech żyje Miś! (tytuł oryg. Three Cheers for Pooh), Warszawa 2002, ISBN 83-7337-268-7

[edytuj] Zobacz też

• miś (zabawka)
• Nowe przygody Kubusia Puchatka
• Kubuś Puchatek i miododajne drzewo
• Kubuś i Hefalumpy
• Maleństwo i przyjaciele
• Moi przyjaciele - Tygrys i Kubuś
• Prosiaczek i przyjaciele
• Przygody Kubusia Puchatka
• Tygrys i przyjaciele

Przypisy