Miś (zabawka)

Z Wikipedii

Pluszowy miś

Miś - nazwa odnoszona do zabawek oraz bohaterów literatury dziecięcej lub też popularne określenie niedźwiedzia.

Nazwa pochodzi z języka łowieckiego. Etymologia tego słowa jest niejasna. Pojawiło się ono w końcu XVI wieku (T. Bielawski, „Myśliwiec”, 1595 r.), jako określenie żargonowe, prawdopodobnie jako skrót od staropolskiego miedźwiedź (z nieznanymi formami pośrednimi; wiadomo, że miedjed - "miodojad" - to eufemizm, neologizm zastępujący praindoeuropejskie określenie największego europejskiego drapieżnika^[1]). Myśliwi wierzyli, że nazywanie zwierzyny łownej jej nazwą własną - w tym wypadku miedźwiedzia - nie przynosiło szczęścia na polowaniu (zob. tabu).

Kariera misia-zabawki rozpoczęła się w końcu XIX wieku. Margarete Steiff - niemiecka inwalidka sparaliżowana wskutek choroby Heinego-Medina, szyła różne pluszowe zabawki-zwierzątka. Jej siostrzeniec Richard Steiff, w roku 1880 wpadł na pomysł, aby ulepszyć ich konstrukcję i założyć firmę produkującą takie zabawki w bawarskiej miejscowości Giengen an der Brenz. Pluszowe zwierzątka wystawiono na targach w Lipsku w 1903 roku. Zainteresowały one Amerykanów i 3000 egzemplarzy wyeksportowano do USA. Tam zdobyły dużą popularność i wkrótce podobne misie zaczęły wytwarzać inne firmy zabawkarskie. Firma Steiffa nadal istnieje i nadal zajmuje się produkcją pluszowych zabawek.

W języku angielskim pluszowy miś to Teddy Bear. Nazwa wzięła się od prezydenta USA Theodore'a Roosevelta, który w 1902 był bohaterem komiksu w gazecie Evening Star. Historyjka opowiadała o tym, jak prezydent spotyka na polowaniu przestraszonego niedźwiadka. Komiks przeczytał przedsiębiorca z Brooklynu, cukiernik Morris Michton, i postanowił handlowo wykorzystać zdrobniałe imię Roosevelta. Prezydent zgodził się i w 1906 r. fabryka Michtona Ideal wypuściła na rynek pierwsze pluszowe misie pod nazwą Teddy Bear.

Miś stał się bohaterem utworów dla dzieci, z których najbardziej znanym jest Kubuś Puchatek (ang. Winnie the Pooh) stworzony w 1926 roku przez brytyjskiego pisarza Alana Alexandra Milne'a. Innym niedźwiedzim bohaterem książek dla dzieci jest Miś Paddington. W Polsce popularne były dobranocki przedstawiające misia, np. Miś Uszatek czy Colargol. Sympatyczna postać takich bohaterów oraz skojarzenia z pluszowymi zabawkami sugerują, że niedźwiedź jest miłym i nieagresywnym zwierzęciem. Stereotyp ten stara się złamać m.in. Tatrzański Park Narodowy w programie informacyjnym Niedźwiedź to nie Miś.