Lamblioza

Z Wikipedii

	Giardiaza (lamblioza)
(Giardiasis vel Lambliosis)
ICD-10:	A07.1
A07.1.0 {{{X.0}}}
A07.1.1 {{{X.1}}}
A07.1.2 {{{X.2}}}
A07.1.3 {{{X.3}}}
A07.1.4 {{{X.4}}}
A07.1.5 {{{X.5}}}
A07.1.6 {{{X.6}}}
A07.1.7 {{{X.7}}}
A07.1.8 {{{X.8}}}
A07.1.9 {{{X.9}}}

Obraz pierwotniaka Giardia lamblia w mikroskopie elektronowym.

Lamblioza, lambliaza, gardiaza, giardiaza, giardioza (łac. lambliosis, giardiasis) – choroba pasożytnicza jelita cienkiego wywoływana przez pierwotniaki z gatunku Lamblia intestinalis. Występuje w umiarkowanych szerokościach geograficznych, tak samo często w krajach wysoko rozwiniętych, jak i rozwijających się.

[edytuj] Epidemiologia

Do zakażenia lambliami dochodzi w wyniku połknięcia cyst. Cysty są usuwane okresowo z organizmu wraz z kałem. W jednym wypróżnieniu może znajdować się ich wiele milionów. Tam, gdzie fekalia stykają się z wodą pitną, powstają idealne warunki do rozprzestrzeniania się zakażenia. Woda pobierana z głębszych warstw jest pozbawiona cyst (zostają zatrzymane w warstwie piasku w glebie lub na filtrach piaskowych w wodociągach), ale wody powierzchniowe stanowią rezerwuar zarazka. Szczególnie zagrożone są przydomowe studnie, korzystające z wód podskórnych (często przeciekają do nich fekalia z przydomowych osadników ścieków), wody w rzekach, jeziorach (nawet te najczystsze w górach). Pierwotniak może też być przenoszony bezpośrednio między ludźmi (np. między partnerami seksualnymi).

[edytuj] Objawy i przebieg

Najczęściej zakażenie przebiega bezobjawowo. Objawy ostrego zakażenia występują po 1-3 tyg., są niejednoznaczne i zależne od wieku i stanu wydolności układu odpornościowego, a także rodzaju szczepu Lamblii. U dorosłych występują nudności, brak apetytu, gwałtowne, wodniste, sfermentowane stolce, gazy, niewielka gorączka, wzdęcia, kurczowe bóle brzucha, niekiedy w okolicy pęcherzyka żółciowego, bóle głowy, zmęczenie, bezsenność, reakcje uczuleniowe z różnego rodzaju wysypką i stany podgorączkowe. U dzieci zwykle występuje wodnista biegunka.

U dzieci lamblie powodują zaburzenia w trawieniu tłuszczów i węglowodanów, co łącznie z niedoborem witamin i utratą białka w czasie biegunek prowadzi do niedożywienia i upośledzenia rozwoju fizycznego.

[edytuj] Rozpoznanie

Rozpoznanie stawiane jest na podstawie stwierdzenia obecności cyst w badaniu kału. W okresie ostrym jest ich dużo, ale wtedy najczęściej nie jest postawiona właściwa diagnoza na podstawie niejasnych dolegliwości. W okresie przewlekłym pojedyncze badanie może nie przynieść rezultatów, ponieważ cysty wydalane są okresowo i w różnych, czasem małych ilościach. W związku z tym wykonuje się serię badań, jeśli pierwsze nie przyniesie potwierdzenia. Diagnozę stawia się również na podstawie testów (materiałem do badania jest kał) na antygeny lamblii, testów immunofluoroscencji i ELISA.

[edytuj] Leczenie

Leczenie powinno objąć nie tylko osoby chore (mające objawy), ale i bezobjawowych nosicieli, u których wykryto pasożyty. Zapobiega to rozprzestrzenianiu się infekcji. Dlatego, jeśli u jednego członka rodziny stwierdza się lambliozę, należy wykonać testy u pozostałych i wykluczyć zakażenie lub potwierdzić i podjąć leczenie. Nie leczy się kobiet w ciąży i karmiących piersią ze względu na działania uboczne leków. Lekiem z wyboru jest tinidazol, stosowany w doustnej dawce jednorazowej 2 g, lub 50 mg/kg m.c. u dzieci. Skuteczny jest również metronidazol stosowany doustnie w dawce 250 mg 4 razy dziennie przez 5 do 7 dni, lub 2 g raz dziennie przez 3 kolejne dni; lekiem drugiego rzutu jest furazolidon (jedyny zarejestrowany w USA przez FDA do leczenia giardiozy); dawniej stosowano kwinakrynę. Skuteczne są albendazol i paromomycyna.

[edytuj] Powikłania

Ze względu na specyficzny sposób 'oszukiwania' układu immunologicznego (odpornościowego) przez Giardia lamblia, polegający na produkcji fałszywych białek wprowadzających w błąd limfocyty, monocyty wchłaniające je mogą zostać otoczone limfocytami tworząc 'granuloma', które mogą osadzać się w wątrobie. Może to również prowadzić do powikłań autoimmunologicznych, dlatego infekcji nie powinno się lekceważyć.