Biegunka

Z Wikipedii

	Biegunka
(diarrhoea)
ICD-10:	A09, K58, K59.1
A09, K58, K59.1.0 {{{X.0}}}
A09, K58, K59.1.1 {{{X.1}}}
A09, K58, K59.1.2 {{{X.2}}}
A09, K58, K59.1.3 {{{X.3}}}
A09, K58, K59.1.4 {{{X.4}}}
A09, K58, K59.1.5 {{{X.5}}}
A09, K58, K59.1.6 {{{X.6}}}
A09, K58, K59.1.7 {{{X.7}}}
A09, K58, K59.1.8 {{{X.8}}}
A09, K58, K59.1.9 {{{X.9}}}

Biegunka (łac. diarrhoea) – objaw chorobowy polegający na znacznym zwiększeniu liczby wypróżnień w ciągu doby, lub zmianą konsystencji stolca na płynną lub półpłynną. Biegunką określa się również stan, gdy nawet jednorazowo w stolcu pojawia się treść patologiczna, taka jak śluz, ropa lub krew. Biegunce towarzyszy wzmożona perystaltyka jelit i często kurczowe bóle brzucha.

Biegunka ostra – to stan chorobowy trwający do 10 dni, natomiast utrzymywanie się objawów chorobowych ponad 10 dni nosi nazwę biegunki przewlekłej. Istnieje wiele przyczyn występowania biegunki, z których najczęstsze to infekcje przewodu pokarmowego na tle zakażeń:

wirusowych
bakteryjnych
- związanych z bezpośrednim zakażeniem bakteryjnym
- związanych z działaniem endotoksyn bakteryjnych
pierwotniakowych
biegunki niezakaźne (np. w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego)

W krajach Trzeciego Świata biegunka jest główną przyczyną śmierci niemowląt, zabijając ponad 1,5 miliona dzieci rocznie.

[edytuj] Patogeneza

W zależności od mechanizmu powstawania biegunki dzieli się na:

[edytuj] Osmotyczne

Przyczyny: celiakia, nietolerancja węglowodanów (np. laktozy).

[edytuj] Wydzielnicze

Przyczyny: enterotoksyny wydzielne przez: Vibrio cholerae, Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Bacillus cereus, gruczolaki wydzielające hormony, np. vipoma.

[edytuj] Wysiękowe

Przyczyny: przewlekłe zapalne choroby jelit (głównie wrzodziejące zapalenie jelita grubego), rak okrężnicy, uszkodzenie jelit w wyniku działania: cytostatyków, niedokrwienia, napromieniowania.

[edytuj] Motoryczne

Przyczyny: zespół jelita drażliwego, po resekcji żołądka, po wagotomii.

[edytuj] Leczenie

Biegunka jest zwykle chorobą o krótkim przebiegu i zdolności do samoograniczania się. Dlatego w leczeniu wystarczającym sposobem postępowania zwykle jest: nawadnianie

- nawadnianie doustne – podawanie wody i elektrolitów w postaci tak zwanego doustnego płynu nawadniającego DPN (ang. ORS – Oral Rehydratation Solution) w przypadku biegunki o niewielkim lub średnim stopniu odwodnienia (poniżej 10%). Dopuszczonymi w Polsce preparatami do doustnego nawadniania są: Gastrolit, Saltoral i Orsalit. Należy podkreślić, ze stosowane niekiedy inne środki nawadniające (soki owocowe, herbata, coca-cola) nie powinny być stosowane ze względu na znaczne odchylenia osmolarności.
- nawadnianie dożylne w przypadku:
  - ciężkiego odwodnienia
  - występowaniu objawów wstrząsu
  - objawy zaburzeń świadomości
  - uporczywe wymioty nie ustępujące pomimo nawadniania doustnego
  - brak poprawy pomimo właściwego nawadniania doustnego
realimentacja, czyli powrót do odżywiania doustnego, początkowo najlepiej zawierające kleik ryżowy, mus jabłkowy lub tzw. marchwiankę

Błędem jest stosowanie leków o działaniu bakteriobójczym w leczeniu niepowikłanych biegunek ostrych. Wystąpienie biegunki przewlekłej lub powikłanej biegunki ostrej (biegunka przebiegająca z temperaturą powyżej 38,5°C zwłaszcza z obecnością krwi w stolcu), lub stwierdzenie w badaniach dodatkowych dużej ilości leukocytów i/lub laktoferyny w stolcu są dopiero wskazaniem do włączenia antybiotyków do leczenia biegunki.