Latający Holender (legenda)

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Latający Holender – legenda, która ma swój początek w XVII wieku, kiedy pewien statek żeglował z Amsterdamu do Batawii (obecnie Dżakarta) na Jawie. Jego kapitanem był nieustraszony i doświadczony wilk morski, Holender Hendrik Van der Decken. Legenda głosi, że Latający Holender przynosi nieszczęście, a jego widok zwiastuje śmierć. Najpełniejszą wersję legendy o Latającym Holendrze podał Frederick Marryat w powieści Okręt widmo.

Spis treści 1 Legenda 2 Wydarzenia i relacje świadków 2.1 Naukowcy o Latającym Holendrze 3 Motyw Latającego Holendra w kulturze

[edytuj] Legenda

Rejs przebiegał gładko, aż do Przylądka Dobrej Nadziei w Afryce, gdzie rozpętał się straszliwy sztorm. Na nic się zdała walka z żywiołem i wszelkie próby dalszej żeglugi, ale Van der Decken za nic miał gorące prośby marynarzy, którzy błagali go, by zatrzymał żaglowiec. Kapitan miotał obelgi, bluźnił Bogu i przysięgał, że dopłynie do Zatoki Stołowej mimo burz.

Wtem na pokładzie ukazał się niebiański przybysz, nie wiadomo – sam Bóg czy anioł pański? Van der Decken jednak nie oddał mu należnej czci i w zapamiętaniu wypalił do niego z pistoletu. W odpowiedzi gość oznajmił surowo, że kapitan i jego statek już nigdy nie zaznają spokoju. Będą żeglować po morzach przez całą wieczność, przynosząc nieszczęście wszystkim, których spotkają. Tak też się stało. Kiedy pomarli wszyscy marynarze, statek-widmo z załogą złożoną z ruchomych szkieletów nadal żeglował po morzach pod dowództwem nieśmiertelnego kapitana Van der Deckena.

[edytuj] Wydarzenia i relacje świadków

Można by potraktować dzieje kapitana jako piękną i patetyczną legendę, która zainspirowała słynną operę Richarda Wagnera Der fliegende Holländer w 1843 roku, gdyby nie to, że wiele osób, zdrowych na umyśle, twierdzi, że widziało ten przeklęty statek.

Najwięcej doniesień pochodzi z Przylądka Dobrej Nadziei. W marcu 1939 roku, Helene Tydell oraz grupa około 60 urlopowiczów z Zatoki Błędnej w pobliżu Przylądka, dostrzegła Latającego Holendra, sunącego wolno po morzu w bezwietrzny dzień. Po chwili żaglowiec znikł nagle na oczach obserwatorów. We wrześniu 1942 roku, pewna rodzina obserwowała go przez kwadrans z tarasu domu w Mouille Point w Kapsztadzie. Płynął w kierunku Zatoki Stołowej, pozostawiając za sobą dziwną poświatę.

Statek i jego kapitana widziała także, w lutym 1857 roku załoga statku "Joseph Somers" u brzegów wyspy Tristan da Cunha na południowym Atlantyku. Wkrótce na statku Joseph Somers wybuchł pożar, w którym straciło życie wielu członków załogi. Najsłynniejsze spotkanie z Latającym Holendrem także zakończyło się nieprzewidzianą tragedią. Doszło do niego 1 lipca 1881 roku na wodach australijskich, między Melbourne i Sydney. W grupie 13 obserwatorów żaglowca był wówczas szesnastoletni książę Jerzy, który wstąpił później na tron brytyjski jako Jerzy V. Służył jako aspirant na HMS Baccante. Statek-widmo jednak zobaczył z pokładu HMS Inconstant (na który go przeniesiono, kiedy Baccante miał problemy ze sterem) i opisał to spotkanie w dzienniku pokładowym. Według księcia, Latający Holender lśnił dziwnym czerwonym blaskiem, a jego maszty, reje i żagle były dobrze widoczne. Przyszły król nie był pierwszym członkiem załogi, który wypatrzył statek. Marynarz, który twierdził, że jemu przypadł ten ponury zaszczyt, spadł z masztu następnego dnia i poniósł śmierć na miejscu.

[edytuj] Naukowcy o Latającym Holendrze

Naukowcy twierdzą, że zamiast Latającego Holendra widywano zapewne miraże prawdziwych statków, płynących w oddali. Świadkowie jednak konsekwentnie mówią o starym żaglowcu, który zdecydowanie różni się od współczesnych jednostek pływających i bardzo przypomina siedemnastowieczne statki holenderskie pływające do Indii Wschodnich, takie jak Latający Holender.

[edytuj] Motyw Latającego Holendra w kulturze

• Dwie książki Briana Jacques'a: Castaways of the Flying Dutchman i jej sequel The Angel's Command. W tej adaptacji, kapitan przeklął Boga za niedoskonałości swego statku, w konsekwencji Anioł Pański przyniósł mu wieść o czekającej go karze.
• Utwór Rockin' Chair grupy The Band.
• "Latający Holender" pojawia się w filmach Piraci z Karaibów: Skrzynia umarlaka i Piraci z Karaibów: Na krańcu świata.
• Film (1995) Josa Stellinga (De Vliegende Hollander)
• Utwór zespołu Jethro Tull z albumuStormwatch.

• Obraz Alberta Rydera w Smithsonian American Art Museum w Waszyngtonie.
• Utwór niemieckiej grupy Von Thronstahl.
• Komiks Carla Barksa pt The Flying Dutchman.
• Komiks Romano Scarpy pt. "Okręt Widmo" (wł.Paperino e la leggenda dello "Scozzese Volante")
• "Coffee shop" w amsterdamskiej dzielnicy uciech.
• The Homeward Bounders, książka Diany Wynne Jones.
• Der fliegende Holländer - Latający Holender, opera romantyczna w trzech aktach Ryszarda Wagnera.
• Flying Dutch, parodia opery Wagnera, dzieło Toma Holta
• Gra zwana "Holendrem" autorstwa Amiri Baraka
• Utwór Tori Amos
• Utwór Wandy Staroniewicz "Holender"
• Jedna z atrakcji Wesołego Miasteczka Six Flags Over Georgia.
• Piłkarz holenderski Dennis Bergkamp cierpi czasami na aviofobię, z tego powodu bywa żartobliwie nazywany "nie latającym Holendrem".
• Sławny zawodnik amerykańskiej ligi baseballa Honus Wagner był nazywany przez prasę "Latającym Holendrem".
• Holenderski K-1 mistrz kickboxingu Remy Bonjasky jest znany jako "Latający Holender" z powodu jego wysokich uderzeń kolanami.
• W grze video Alone in the Dark 2, Latający Holender to statek piracki z jednookim kapitanem i widmową załogą.
• Legenda została sfilmowana w Pandora and the Flying Dutchman z Avą Gardner i Jamesem Masonem.
• Richard Voorhees, postać z serii sci-fi Juliana Maya Saga of Pliocene Exile, wybrał Latającego Holendra jako swoje nowe wcielenie i przestał występować w tym cyklu.
• Time's Fool, nowela Glynna Maxwella, przenosi akcję legendy do XX-wiecznego nocnego pociągu.
• "Latający Holender" to slogan reklamowy linii lotniczych KLM.
• Latający Holender to nazwa widmowego pirata występującego w wielu odcinkach SpongeBob Squarepants.
• Latający Holender to maskotka Hope College w Holland w stanie Michigan.
• Latający Holender to maskotka Lebanon Valley College w Annville, w stanie Pensylwania.
• Latający Holender był maskotką Hofstra University dopóki nie zastąpiono go maskotką "Pride".
• W brytyjskiej książce dla dzieci i opartym na niej serialu Captain Pugwash występuje statek zwany "Flying Dustman" ("Latające Prochy" w sensie: prochy ludzkie).
• Jedna z tras narciarskich na szczycie w Keystone Resort jest nazywana Latającym Holendrem.
• Latający Holender to ważna część twórczości scenicznej komika francuskiego De cape et de crocs.
• W noweli Larry Nivena Protector występuje rasa kosmitów Latający Holender, znanych również jako Vanderveckeni.
• "Latający Holender" to nazwa fast-foodu w Castletownbere w Irlandii.
• "Latający Holender" – tytuł piosenki polskiej grupy Kult z albumu Tata2 z 1996 roku.
• "Latający Holender" - tytuł kawałka grupy Pijani Powietrzem z płyty "Zawieszeni w czasie i przestrzeni"
• Motyw Latającego Holendra pojawił się w jednynm z odcinków Scoobiego-Doo.
• Latający Holender pojawił się w jednym z opowiadań o panu samochodziku, Zbigniewa Nienackiego pt. "Pan Samochodzik i Winnetou".