Leukocyt
Z Wikipedii
Leukocyt - inaczej krwinka biała – komórkowy składnik krwi. Leukocyty są stosunkowo duże, niemal bezbarwne i mniej liczne od erytrocytów. Ich zadaniem jest ochrona organizmu przed patogenami takimi jak wirusy i bakterie.
[edytuj] Podstawowe cechy leukocytów
- ich liczba waha się od 4×109 do 10×109 w litrze krwi (podając inaczej: 4-10 tys./mm3 lub 4-10 G/L)
- są większe od krwinek czerwonych
- w ich komórkach występuje jądro (mają swój własny metabolizm i możliwość podziału)
- u dużej części krwinek białych (granulocyty) w cytoplazmie występuje charakterystyczna ziarnistość (są to lizosomy, które zawierają enzymy)
Leukocyty są podstawowym elementem układu odpornościowego. Ich funkcja odpornościowa jest realizowana przez:
- fagocytozę (pochłanianie, trawienie komórek drobnoustrojów oraz martwych krwinek czerwonych przez część krwinek białych)
- odporność swoistą (przeciwciała)
Leukocyty dzielą się na:
- agranulocyty - w skład których wchodzą:
- granulocyty - w skład których wchodzą:
Typ | Zdjęcia | Schemat | Udział % w krwi człowieka | Opis |
Neutrofil | 65% | Neutrofile (granulocyty obojętnochłonne) zapewniają ochronę przed drobnoustrojami na drodze fagocytozy, są wytwarzane intensywnie podczas stanów zapalnych. Posiadają jądra w postaci łańcuszka mającego zgrubienia. Poruszają się ruchem pełzakowatym. Są odpowiedzialne za wytwarzanie ropy. Żyją 2-4 dni, umierają od zatrucia bakteriami. | ||
Eozynofil | 4% | Eozynofile (granulocyty kwasochłonne) są odpowiedzialne za niszczenie obcych białek np. alergenów. Są intensywnie wytwarzane podczas zarażenia pasożytem. Poruszają się ruchem pełzakowatym i fagocytują. Są odpowiedzialne za niszczenie larw i jaj pasożytów. Mają jądro w kształcie półksiężyca. Eozynofile regulują procesy alergiczne - powodują, że alergia jest łagodniejsza. | ||
Bazofil | <1% | Bazofile (granulocyty zasadochłonne) nie posiadają zdolności do fagocytozy oraz nie poruszają się ruchem pełzakowatym. Produkują interleukinę 4, która pobudza limfocyty B oraz heparynę i serotoninę. | ||
Limfocyt | 25% | Limfocyty należą do agranulocytów. Mają kuliste jądra i okrągły kształt. Dzielą się na:
|
||
Monocyt | 6% | Monocyty są największymi z leukocytów. Posiadają duże jądro oraz wytwarzają interferon. Monocyty mają dużą zdolność do fagocytozy. | ||
Makrofag | - | Są to dojrzałe monocyty. Mają zdolność do przedostawania się poza światło naczyń. |
[edytuj] Różnice w budowie i funkcjach pomiędzy agranulocytami, a granulocytami
Granulocyty posiadają między innymi swoiste ziarnistości w cytoplaźmie oraz płatowate jądro. Dzielą się na trzy podgrupy:
- neutrofile (obojętnochłonne) - do 63,3% wszystkich krwinek białych
- bazofile (zasadochłonne) ok 0,5% wszystkich krwinek białych
- eozynofile (kwasochłonne) do 3% wszystkich krwinek białych
Agranulocyty cechuje natomiast brak ziarnistości w cytoplazmie, pojedyncze, zwykle kuliste albo nerkowate jądro oraz lekko zasadochłonna cytoplazma. W tej grupie krwinek wyróżnia się:
Krwinki białe różnią się wyglądem i pełnioną funkcją. Granulocyty biorą udział w reakcjach alergicznych i wspomagają limfocyty w niszczeniu ciał obcych. Jest ich najwięcej, stanowią ok. 70% wszystkich leukocytów. Monocyty niszczą bakterie przez fagocytozę. Gdy monocyty są umiejscowione w tkankach, nazywane są makrofagami. Nadawane są im specyficzne nazwy ze względu na umiejscowienie, np. w węzłach chłonnych tworzą, tzw. komórki wyściełające zatoki. Stanowią najmniejszą grupę leukocytów. Limfocyty występują w dwóch postaciach, jako limfocyty B (funkcjonują w ramach odpowiedzi humoralnej) i limfocyty T (funkcjonują w ramach odpowiedzi komórkowej) i mają za zadanie wytwarzać przeciwciała (immunoglobuliny), które są obronną reakcją organizmu na obecność obcych antygenów, przy czym komórki B w reakcjach immunologicznych potrzebują pomocy specyficznych limfocytów (komórek) T - Th (od T helper), tzw. limfocytów pomocniczych. Istnieją także inne limfocyty, których działanie polega na regulacji pracy komórek B. Komórki NK (natural killers - naturalni zabójcy) to specyficzne limfocyty, których nazwa pochodzi od pełnionej funkcji, tj. niszczenia komórek nowotworowych i ciał wirusów. Ich działanie polega na niszczeniu błony komórkowej i uwalnianiu jej treści, która później jest fagocytowana. Krwinki białe produkowane są w szpiku kostnym, węzłach chłonnych, grasicy i śledzionie.
[edytuj] Normy
Liczba leukocytów we krwi krążącej (do badania pobiera się krew żylną) jest zmienna w szerokich granicach i zależy od bardzo wielu czynników zarówno fizjologicznych jak i chorobowych. Normy liczby leukocytów we krwi dorosłego człowieka: 4000-10000 leukocytów/mm3.
Zmniejszona liczba leukocytów we krwi określana jest terminem leukopenia, natomiast zwiększona hiperleukocytoza lub potocznie leukocytoza.
Elementy morfotyczne: Erytrocyty • Trombocyty • Leukocyty
Leukocyty: Agranulocyty • Granulocyty
Granulocyty: Neutrofile • Eozynofile • Bazofile