Lilia złotogłów

Z Wikipedii

Lilia złotogłów
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	jednoliścienne
Rząd	liliowce
Rodzina	liliowate
Rodzaj	lilia
Gatunek	lilia złotogłów
Nazwa systematyczna
Lilium martagon L.
Sp. Pl. 1753
Galeria zdjęć i grafik

Lilia złotogłów (Lilium martagon L.) - gatunek byliny z rodziny liliowatych (Liliaceae). Występuje na części terenów Europy i Azji. W Polsce jest rośliną rzadką, częściej spotykana jest w Sudetach i Karpatach.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Ochrona gatunkowa 3 Odmiany ozdobne 4 Ciekawostki 5 Przypisy

[edytuj] Charakterystyka

Łodyga

Nierozgałęziona, sztywna, naga lub owłosiona, w górnej części czasem purpurowo nakrapiana, wysoka od 40 do 150 cm.

Liście

Liście siedzące, podłużne, eliptycznie lancetowate, całobrzegie, szerokie na 2 - 5 cm, są wyraźnie unerwione. Ustawione na łodydze skrętolegle, tworzą zwykle 2 - 4 nibyokółki.

Kwiaty

Kwiatostan na wierzchołku łodygi stanowi luźne grono. Kwiaty barwy od ciemnoróżowej do brudnolila, ciemnopurpurowo nakrapiane, w liczbie od trzech do dwunastu, osadzone są na długich, łukowato zwieszających się szypułkach. Okwiat nie zróżnicowany na kielich i koronę, sześciodziałkowy. W miarę dojrzewania mięsiste działki okwiatu odginają się coraz mocniej na zewnątrz, aż zawinięte dotkną nasady kwiatu. Środkiem każdego płatka biegnie rynienka, wypełniona nektarem. Dostęp do niego mają tylko owady długotrąbkowe, dlatego kwiaty lilii zapylane są tylko przez motyle dzienne i nocne, głównie z rodziny zawisakowatych. Kwitnie od końca czerwca do połowy sierpnia.

Owoce

W formie dużej, trójkątnokulistej torebki z płaskimi, ciemnożółtymi, szeroko oskrzydlonymi nasionami. Nasiona rozsiewane są przez wiatr.

Część podziemna

Owalna, złotożółta cebula, złożona z licznych łusek (stąd nazwa "złotogłów").

Rozmnażanie

Często rozmnaża się wegetatywnie (w hodowli amatorskiej) za pomocą cebulek powstających u nasady starej cebuli (nieliczne), a w ogrodnictwie głównie z sadzonek łuskowych.

Biotop, wymagania

Rzadkie, widne lasy, zarośla, zręby, rzadziej wśród ziołorośli. W najwyższych położeniach (Tatry) na halach, na trawiastych miejscach wśród skał. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia.^[1]

[edytuj] Ochrona gatunkowa

Objęta jest ochroną ścisłą. Jej piękne kwiaty były i są przyczyną znacznego jej wyniszczenia na siedliskach naturalnych.

[edytuj] Odmiany ozdobne

• Lilium martagon 'Album' - kwiaty woskowobiałe, kultywar nieco wyższy od form dzikich, osiąga do 120 cm.

[edytuj] Ciekawostki

• Dawniej, gdy była jeszcze pospolita, jej cebulki uchodziły za przysmak w każdej postaci: surowej, gotowanej i pieczonej.
• Martagon w języku alchemii oznaczało roślinę poświęconą Marsowi.
• Zwabia owady nie tylko dużymi i barwnymi kwiatami, ale również zapachem. Szczególnie intensywnie pachnie wieczorem i nocą. Jeśli jednak z jakichś powodów (np. długotrwała zła pogoda) nie dojdzie do zapylenia krzyżowego, roślina dość łatwo może zapylić się własnym pyłkiem i również wytworzyć nasiona, jednak gorszej jakości.^[2]

• Zobacz też: Rośliny tatrzańskie

Przypisy