Linji (szkoła chan)
Z Wikipedii
Linji-zong ( )- szkoła chan założona przez chińskiego mistrza chan Linji Yixuana około 850 r.
Spis treści |
[edytuj] Chiny
Początkowo szkoła linji była jednym z tzw. pięciu domów chan (szkół) jego środkowego okresu rozwoju. Istniała tylko na północy Chin. Dopiero mistrz chan Fenyang Shanzhao (947-1024) przeniósł nauki szkoły na południe Chin powodując jej niezwykłą ekspansję. Szkoła linji powróciła do swej kolebki, bo przeciej jej praktyka była rozwinięciem nauk Szóstego Patriarchy Huinenga i jego spadkobierców, czyli szkoły hongzhou. Zdynamizowało to szkołę tak, że po kilku lub najwyżej kilkunastu pokoleniach mistrzów trzy szkoły: yunmen-zong, guiyang-zong i fayan-zong zaniknęły wzbogacając chan o różne sposoby podejścia do praktyki i różne metody pracy z uczniami. Ostatnią szkołą, która uległa dominacji szkoły linji była szkoła caodong-zong.
Mistrzowie szkoły linji, jako bezpośredni spadkobiercy tradycji szkoły hongzhou nie stronili od gwałtownych, wstrząsowych metod nauczania. Samo nauczanie było zawsze dostosowane do poziomu i charakteru uczniów. Było ono oparte na dwóch teoretycznych podstawach stworzonych przez mistrza założyciela pod wpływem nauk szkoły huaya-zong, a zwłaszcza teorii dharmadhatu. Były to
- Cztery Procesy Wyzwolenia z Subiektywności i Obiektywności
- Cztery Związki Pomiędzy Pytającym a Odpowiadającym.
Prowadziły one ucznia do wyzwolenia poprzez odrzucenie wszelkich złud i nieprzywiązywanie się do czegokolwiek. Nawet do Buddy, patriarchów chan i nauczycieli.
W wielkim stopniu na ukształtowanie się stylu nauczania szkoły wpłynął daoizm. Takie terminy stosowane przez Linji jak wushi i wuqiu miały związek z doktryną wuwei - niedziałania. Linji wyraził to w zdaniu Poszukiwać Buddy, to tracić Buddę; poszukiwać Dao, do tracić Dao; poszukiwać patriarchów, to tracić patriarchów.
W tej właśnie szkole rozwijano metodę gonganów, tak że stała się ona w końcu podstawową metodą nauczania i dziś pojęcie gonganu kojarzone jest właśnie z tą tradycją.
Ponieważ szkoła ta odziedziczyła Dharmę poprzedniej szkoły hongzhou, to również i ona reprezentowała styl nagłe oświecenie-nagła praktyka (chiń. dunwu dunxiu). Było to tak ważne dla Linji, że separował się od wszelkich form medytacji buddyjskiej, które zajmowały się stopniowym postępem i próbowały objaśniać cały proces racjonalnie. Podkreślał Oświecenie jest osiągane natychmiast. Nigdy nie teoretyzował na ten temat ani nawet nie próbował go opisywać czy objaśniać jego natury. Dla niego, jak i dla całej szkoły, było jasne, że oświecenie znajduje się w codziennych czynnościach prawdziwego, zwyczajnego człowieka, który jest żyjącym oświeceniem.
W 11 w. szkoła linji podzieliła się na dwa odłamy yanqi-pai (założycielem był mistrz chan Yangqi Fanhui) i huanglong-pai (założycielem był mistrz chan Huanglong Huinan). Chińskie słowo pai oznacza dosłownie skrzydło i zatem jest używane na określenie filii, odgałęzień, odłamów itp. Chociaż Dharmę huanglong przeniósł do Japonii Eisai Myoan, to tradycja ta po kilku pokoleniach mistrzów zaniknęła zarówno w Chinach jak i Japonii. Wszystkie linie transmisji Dharmy szkoły linji pochodzą dziś od odgałęzienia yangqi.
[edytuj] Linia przekazu Dharmy
Oto linia przekazu od Huangbo do Huanglong. Pełniejsze linie przekazu szkoły linji - poniżej.
Pierwsza liczba oznacza ilość pokoleń mistrzów od 1 Patriarchy indyjskiego Mahakaśjapy.
Druga liczba oznacza ilość pokoleń od 28/1 Bodhidharmy, 28 Patriarchy Indii i 1 Patriarchy Chin.
- 37/10. Huangbo Xiyun (zm. 850)
-
- 38/11. Linji Yixuan (ur. pom. 810 a 815, zm. 27.5.866) szkoła linji
-
-
-
- 41/14. Fengxue Yanzhao (896-973)
-
-
- 43/16. Fenyang Shanzhao (947-1024) ekspansja na południe Chin
-
-
- 45/18. Yangqi Fanghui (992-1049) szkoła yangqi
- 45/18.Huanglong Huinan (1002-1069) szkoła huanglong
-
-
-
-
[edytuj] Transmisje
[edytuj] Korea
Z tzw. dziewięciu górskich szkół sǒn aż osiem dziedziczyło Dharmę szkoły hongzhou (której spadkobierczynią była linji-zong) a tylko jedna pochodziła z linii przekazu Dharmy, która prowadziła do szkoły caodong. Natomiast bezpośrednie nauki szkoły linji zostały wprowadzone do Korei przez trzech mnichów T'aego Poŭ (1301-1382), Hyeguna (1320-1376) i Kyonghana (1299-1375). T'aego nazwał swoją szkołę imje, co było koreańskim oddaniem nazwy linji. Ta tradycja przetrwała do 1392 r., kiedy to na skutek prześladowań buddyzmu w Korei wszystkie szkoły sǒn połączyły się w jedną nazwaną chogye. Tradycje praktyki kunganowej (chiń. gongan) i dynamika nauczania imje były tak mocne, że tradycja linji zdominowała całkowicie typ nauczania. Do dziś koreański sǒn zachował wszystkie typowe elementy szkoły linji.
[edytuj] Japonia
Jako pierwszy nauki szkoły linji przeniósł w 1191 r. Eisai Myoan (1141-1225), uczeń mistrza chan Xuana Huaichanga (bd). W Japonii szkoła stała się znana jako jako rinzai-shū, bo tak czytają znaki linji ( ) Japończycy. Jednak praktyka Eisaia była zmieszana z praktykami szkoły tendai (chiń. tiantai). Innym Japończykiem, który przeniósł nauki linji był Enni Ben'en (1201-1280), uczeń mistrza Wuzhuana Shifana. Powrócił do Japonii w 1241 r. Innymi byli: Shinchi Kakushin (1207-1298), uczeń słynnego mistrza Wumena Huikaia (1182-1260) i nieco później Nampo Jōmyō (1235-1309) znany także jako Daiō Kokushi, uczeń mistrza chan Xutanga Zhiyu. Było także kilku chińskich mistrzów, którzy udali się do Japonii i tam nauczali, jak np. Lanxi Daolong, Wuan Puning (1197-1276), Daxiu Zhengnian (1214-1289) i Wuxue Ziyuan (1226-1286); wszyscy związani byli z Kamakurą.
[edytuj] Wietnam
Chociaż praktyka chan do Wietnamu została wprowadzona bardzo wcześnie (zobacz: chan), to bezpośrednio szkoła linji, czyli po wietnamsku lam te, w linii przekazu yangqi została przeniesiona dopiero w drugiej połowie 17 wieku. W 1683 r. przybył z Chin Nguyen Thieu (zm. 1712), założył klasztor Thâp-Thap, a 1696 r. szkołę lam te. Z tej właśnie linii przekazu Dharmy wywodzi się współczesny mistrz thien (chiń. chan) Trung Quang Nhat Hanh, bardziej znany jako Thich Nhat Hanh, 42 mistrz tej linii po Linji Yixuanie.
[edytuj] Linie przekazu Dharmy
Pierwsza liczba oznacza ilość pokoleń mistrzów od 1 Patriarchy indyjskiego Mahakaśjapy.
Druga liczba oznacza ilość pokoleń od 28/1 Bodhidharmy, 28 Patriarchy Indii i 1 Patriarchy Chin.
Trzecia liczba oznacza początek nowej linii przekazu w danym kraju.
- 36/9. Baizhang Huaihai (720-814)
-
- 37/10. Huangbo Xiyun (zm. 850)
-
- 38/11. Linji Yixuan (zm. 867)
-
- 39/12. Weifu Dajue (bd)
- 39/12. Zhenzhou Wanshou (bd)
- 39/12. Youzhou Tangong (bd)
- 39/12. Zhexi Shanquan (bd)
- 39/12. Tongfeng Anzhu (bd)
- 39/12. Dingzhou Cuichan (bd)
- 39/12. Zhuoshou Kepu (bd)
- 39/12. Fubei Anzhu (bd)
- 39/12. Xiangzhou Licun (bd)
- 39/12. Xingshan Jianhong (bd)
- 39/12. Guanqi Ezhou (bd) (Guanxi)
- 39/12. Ding Shanzuo (bd)
- 39/12. Qisong (bd)
- 39/12. Yunshan (bd)
- 39/12. Shanyang Anzhu (bd)
- 39/12. Huxi Anzhu (nd)
- 39/12. Cangzhou Meicang (bd)
- 39/12. Silla Zhiyi (bd)
- 39/12. Baozhou Yanzhao (bd)
-
- 40/13. Xiyuan Siming (bd)
- 39/12. Zhiyi Daozhe (bd)
-
- 40/13. Suozhou Tankong (bd)
- 39/12. Guanqi Zhixian (bd)
-
- 40/13. Luzu Sanjiao (bd)
- 39/12. Sansheng Huiran (Zhenzhou) (bd)
-
- 40/13.
- 40/13.
-
-
- 41/14. Fengxue Yanzhao (896-973)
-
-
- 43/16. Guanhui Yuanlian ((951-1036
- 43/16. Shexian Guixing (bd)
- 43/16. Sanjiao Zhisong (bd)
- 43/16. Zhenhui Yuanlian (951-1036)
- 43/16. Huangbo Mi (bd)
- 43/16. Renwang Chuping (bd)
- 43/16. Zhimen Huihan (bd)
- 43/16. Nantai Qikuang (bd)
- 43/16. Lumen Huizhao (bd)
- 43/16. Guanghui Yuanlian (bd)
-
- 44/17. Yangyi (bd)
- 43/16. Ganming Huaizhi (Shoushan) (bd)
- 43/16. Shexian Guixing (bd)
- 43/16. Fenyang Shanzhao (947-1024)
-
- 44/17. Dadao Guquan (zm. 1060)
- 44/17. Cuiyan Shouzhi (bd)
- 44/17. Dongchan Shouzi (zm. 1056)
- 44/17. Dayu Shouzhi (bd)
- 44/17. Langye Huijue
-
- 45/18. Cuiyan Kechen (zm. 1064)
- 45/18. Huanglong Huinan (1002-1069) odłam huanglong
-
-
- 47/20. Doushuai Congyue (1044-1091)
- 47/20. Juefan Huihong (1071-1128)
- 46/19.
-
-
- 46/19. Du Lingyu (1024-1072)
- 46/19. Baiyun Shouduan (1025-1072
-
-
- 48/21. Kaifu Daoning (zm. 1113)
-
- 49/22. Dahui Zonggao (1080-1163)
-
-
-
-
- 53/26. Wuming Huixing (bd)
-
- 54/27/1. Lanxi Daolong (1213-1278)
-
-
-
-
-
-
[edytuj] Bibliografia:
- The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion
- The Zen Teachings of Master Lin-chi'. Tł. Burton Watson
- Heinrich Dumoulin Zen Buddhism: a History. India and China
