T'aego Poŭ
Z Wikipedii
T'aego Poŭ (黄檗希) | ||
---|---|---|
Data urodzenia: | 1301 | |
Miejsce urodzenia: | nieznane | |
Data śmierci: | 24 grudnia 1382 | |
Miejsce śmierci: | klasztor Hyongwǒn na górze Sosol | |
Szkoła: | imje, chogye | |
Nauczyciel: | Shishi Qinggong | |
Następca: | Wanam Honsu | |
Zakon: | sǒn | |
Honorowy tytuł: | Kuksa (Narodowy Nauczyciel, Mistrz sǒn Doskonałego Urzeczywistnienia. | |
Słynny cytat: | ||
T'aego Poŭ (ur. 1301 zm. 24 grudnia 1382) - wybitny koreański mistrz sǒn, który wprowadził do Korei chińską szkołę chan linji (kor. imje) oraz zjednoczył wszystkie szkoły sǒn w jedną nazwaną chogye.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Mimo tego, iż T'aego Poŭ jest uważany za jednego z kilku najważniejszych mistrzów sǒn w historii Korei, to o jego życiu nie wiadomo zbyt wiele. Wszystkie biografie skupiały się na najważniejszych momentach, jak. np. oświecenie i podróż do Chin, ale o tym, co działo się pomiędzy tymi kluczowymi momentami, właściwie nic nie wiadomo.
Został mnichem w wieku 13 lat w klasztorze Hwaǒm u mistrza Kwangjo[1]. Jeszcze jako nastolatek odwiedził wielu mistrzów sǒn. Odbywanie piegrzymek od klasztoru do klasztoru w celu znalezienia odpowiedniego mistrza sǒn, było typowe dla młodych mnichów. [2] Co prawda nie wiadomo czy studiował także sutry, jednak z jego tekstów można wywnioskować, że odbył także gruntowne studia doktrynalne. Gdy miał 19 lat otrzymał słynny kungan (chiń. gongan) Dziesięć tysięcy rzeczy powraca do jednego; do czego powraca to jedno? T'aego pracował nad tym kunganem do 32 roku życia przebywając w klasztorze Kamno w stolicy Koryǒ Kaesong. Wtedy osiągnął swoje pierwsze przebudzenie. Napisał wtedy krótki wiersz:
- Wypiłem wszystkich buddów i patriarchów,
- Wszystkie góry i rzeki,
- Bez moich ust.
Kontynuował w dalszym ciągu praktykę, tym razem z kunganem mu (chiń. wu) i po pięciu latach osiągnął ostateczne oświecenie. Miał 37 lat. Napisał wtedy następny wiersz:
- Kiedy przedarłem się przez solidną bramę,
- Czysty wiatr dmie z niepamiętnego czasu.
W cztery lata później zatrzymał się w klasztorze Chunghung na górze Samgak (pol. Trzech Rogów[3]) w pobliżu Hanyangu[4]. Rozpoczął nauczanie i w krótkim czasie przyciągnął tylu uczniów, że trzeba było w bliskim sąsiedztwie wybudować drugi klasztor, który otrzymał nazwę T'aego po mistrzu.
W 1346 r. mistrz udał się do Chin. Był to okres panowania mongolskiej dynastii Yuan i T'aego przybył stolicy (dzisiejszy Beijing czyli Pekin). W 1347 r. udał się na południe Chin w celu znalezienia mistrzów chan. Głównym jego celem było odnalezienie znanego wówczas mistrza Zhuyuana, jednak gdy okazało, że mistrz ten zmarł, T'aego spotkał innego znanego mistrza Shiwu (1272-1352), w 18 pokoleniu spadkobiercę mistrza Linjiego Yixuana. Porozumiewali się ze sobą najpewniej pisząc chińskie znaki[5]. Shiwu rozpoznał oświecenie T'aego i przyznał mu inga (chiń. inke).
Po opuszczeniu Shiwu mistrz udał się do stolicy Yuanów Yanjingu, gdzie odbył serię publicznych wykładów cieszących się olbrzymim zainteresowaniem tłumów. Po usłyszeniu o jego sławie został wezwany na cesarski dwór i obdarowany złotą szatą. Dla arystokracji mongolskiej wygłosił w pałacu kilka wykładów.
W 1348 r.[6] T'aego powrócił do ojczyzny. Zamieszkał na górze Sosol i przez cztery lata zajmował się rolnictwem.
W 1352 r., gdy nowy król Kongmin zasiadł na tronie, T'aego został wezwany na dwór królewski, gdzie w swojej mowie podkreślał konieczność oczyszczenia rządu z ludzi czyniących zło. Król odparł, że naciski ze strony Mongołów ograniczają jego możliwości. Mistrz posumował rozmowę stwierdzeniem, że niezależnie od tego jakim jest zagorzałym buddystą, to jeśli nie będzie w stanie wziąć spraw państwowych w swoje ręce, nie będzie miał żadnych zasług. Doradził królowi, aby ten nie budował więcej żadnych nowych świątyń buddyjskich, a raczej zatroszczył się o już istniejące. Ostrzegł go także przed przekazywaniem ziemi w ręce wojskowych.[7] W czasie pobytu w stolicy mistrz był dosłownie oblegany przez chcących wysłuchać jego nauk.
T'aego ponownie usunął się w cień i powrócił na górę Sosol. Jednak w 1356 r. król znowu zaprosił go do pałacu. I tam w pałacowej Sali Buddy wobec znanych mnichów i arystokracji nadał mu tytuł Królewskiego Nauczyciela wraz z odpowiednimi insygniami. Przez dwa lata działał w stolicy między innymi mianując opatów głównych klasztorów. Zaczęł używać także swojego autorytetu w zwalczaniu sekciarskich różnic w łonie sǒn. Propagował zjednoczenie wszystkich szkół sǒn i przywrócenie pierwotnej energii koreańskiego sǒnu. Zaproponował aby posługiwano się Czystymi regułami Baizhanga, a więc tekstem, który było gólnie znany, ale niewykorzystywany.
W 1356 r. jego działalność doprowadziła go do zjednoczenia wszystkich szkół sǒn w jednej szkole nazwanej chogye. Jest ono nazywane Pierwszym Zjednoczeniem.
W 1357 r. poprosił o zgodę na opuszczenie stolicy, jednak król nie wyraził zgody. Mimo tego T'aego potajemnie opuścił stolicę. Po jakimś czasie król ustąpił i posłał mu jego emblematy rangi w zakonie.
W 1362 r. został powołany przez króla do prowadzenia klasztoru na górze Huiyang, a potem na górze Kaji. Po czterech latach T'aego zwrócił insygnia swojej władzy i poprosił o zwolnienie go z wszelkich obowiązków. I w 1366 r. król wyraził zgodę.
W 1368 r. mistrz T'aego ponownie udał się do południowych Chin, jednak nic nie wiadomo w jakim celu i co tam robił[8]
W tym czasie z powodu intrygi będącego wówczas w łaskach królewskich mnicha Sintona, został oskarżony o spisek przeciw władzom. Król pozbawił T'aego wszelkich tytułów, honorów itd. oraz bycia kapłanem. Jednak w rok późnie król ułaskawił mistrza i pozwolił mu powrócić do Korei. T'aego ponownie osiadł na górze Sosol.
W 1371 r. wyszły na jaw wszystkie intrygi Sintona i mistrzowi przywrócono tytuł Narodowego Nauczyciela (kor.kuksa). Mimo prób nieprzyjęcia funkcji, został mianowany opatem klasztoru i pełnił to stanowisko przez siedem lat.
W 1381 r. przeniósł się do klasztoru Yangsan i gdy nowy król wizytował świątynię nadał mu znów tytuł Narodowego Nauczyciela.
W 1382 r. T'aego powrócił na górę Sosol do świątyni Hyongwǒn.
Zmarł 24 grudnia 1382 r.
Król obdarzył go pośmiertnym tytułem Mistrza sǒn Doskonałego Urzeczywistnienia.
[edytuj] Znaczenie
Mistrz T'aego jest pamiętany dzisiaj przede wszystkim jako ten, który zjednoczył popadające w sekciarskość szkoły sǒn. Domagał się także aby mnisi sǒn stosowali się do reguł stworzonych przez chińskiego mistrza chan Baizhanga Huaihaia znanych jako Czyste reguły Baizhanga. Być może zawarty w nich postulat pracy fizycznej mnichów na swoje utrzymanie, pomógł koreańskiemu sǒnowi przetrwać w dalekich zakątkach górskich 500 lat prześladowań.
Nie zależało mu na tytułach i zaszczytach; nieustannie prosił o zwolnienie go z pełnienia wszelkich religijnych obowiązków na dworze królewskim. Nie wahał się także przed wmieszaniem w politykę dla dobra Korei, chociaż ryzykował swoim życiem. Nie wykorzystywał w tym celu swojego stanowiska Narodowego i Królewskiego Nauczyciela ale służył radą jako doradca duchowy.
Miał krytyczny stosunek do stanu ówczesnego buddyzmu w Korei i starał się to zmienić, i to bynajmniej nie przez zwiększenie bogactwa klasztorów i jeszcze większej ich ilości, ale po prostu przez mocną praktykę, przestrzeganie reguł i nie unikania odpowiedzialności.
Jako mistrz sǒn kładł mocny nacisk na praktykę sǒn, której podstawą była praca z kunganami (chiń. gonganami) zwana praktyką hwadu (chiń. huatou).
Jak ważnym był nauczycielem świadczy to, że właściwie wszystkie linie przekazu dzisiejszego koreańskiego sǒnu wywodzą się od niego.
[edytuj] Linia przekazu Dharmy
Pierwsza liczba: kolejność w lini przekazu od Buddy. Druga liczba: kolejność linii przekazu od Bodhidharmy. Trzecia liczba: kolejność linii przekazu w danym kraju (w Korei od T'aego Poŭ)
- 56/29. Shishi Qinggong
-
-
- 58/31/2.Wanam Honsu
-
- 59/32/3. Kugok Kakun
-
- 60/33/4. Pyǒkke Chŭngsim
-
- 61/34/5. Pyǒksong Chiǒm
-
- 62/35/6. Puyong Yǒnggwan
-
- 63/36/7. Sosan Taesa Chǒnghǒ Hyujǒng (1520-1604)
-
[edytuj] Bibliografia
- Mu Soeng. Thousand Peaks. Korean Zen - Tradition and Teachers.
- J.C. Cleary. A Buddha from Korea. The Zen Teachings of T'aego.
- Shim Jae-ryong. Korean Buddhism. Tradition and Transformation.
Przypisy
- ↑ Spekulacje: skoro tak wcześnie został mnichem mógł pochodzić z oddanej buddyzmowi rodziny, mógł sam wykazywać pragnienie zostania mnichem i rodzina wyraziła zgodę, wreszcie mógł być sierotą i zostać oddany do klasztoru
- ↑ Ponieważ ugruntowane zwyczaje niepozwalały na podróżowanie kobietom, tym samym ich praktyka sǒn była utrudniona.
- ↑ Kak - dotyczy narożnika, rogu np. ulicy itp.
- ↑ Dzisiejszy Seul
- ↑ Jest to najbardziej szczegółowy fragment biografii T'aego, zapewne z wagi spotkania z prawdziwym chińskim mistrzem. J.C. Cleary [Wstęp do:] A Budda from Korea. The Zen Teachings of T'aego. Str. 67-69.
- ↑ Mu Soeng w Thousand Peaks podaje datę 1353, która wydaje się być pomyłką
- ↑ Król rzeczywiście zaczął występować przeciw Mongołom i w 1356 r. pokonał ich w bitwie. Następnie rozpoczął likwidowanie całej sieci ich wasali, co spowodowało z ich strony szereg intryg i opór.
- ↑ W tym czasie mongolska dynastia Yuan została obalona i nastała probuddyjska dynastia Ming