Ludwik Bystrzonowski
Z Wikipedii
Ludwik Tadeusz Szafraniec-Bystrzonowski herbu Starykoń (ur. 24 sierpnia 1797 w Krakowie – zm. 27 sierpnia 1878) – działacz Wielkiej Emigracji, generał turecki, pułkownik powstania węgierskiego 1848, dyplomata turecki i emigracyjny, hrabia.
W czasie powstania listopadowego walczył w 1. Pułku Krakusów. Uczestnik bitwy pod Nową Wsią. Za bitwę pod Ostrołęką odznaczony krzyżem złotym Orderu Virtuti Militari. Po upadku powstania udał się na emigrację do Francji. Blisko związany z osobą księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. W listopadzie 1837 wraz z grupą monarchistów okrzyknął księcia Adama królem Polski. W 1840 wyjechał do Algierii, by wziąć uział w walkach z emirem Abd al-Kadirem. Odznaczony krzyżem Legii Honorowej. W 1843 był współzałożycielem Towarzystwa Monarchicznego Trzeciego Maja.
Wykorzystywany przez Hôtel Lambert w wielu misjach zagranicznych. Był autorem wielu prac strategiczno-wojskowych. W 1842 wydał Notice sur le résau stratégique de la Pologne, studium o sieci strategicznej Polski, która to praca miała pomóc w przygotowaniu założeń militarnych nowego powstania w kraju. Swoje artykuły publikował w piśmie Trzeci Maj. Inspirował prasę brytyjską i francuską, które w jego osobie znalazły swojego najlepszego informatora o sprawach polskich.
Po wybuchu rewolucji lutowej we Francji, przygotował projekt utworzenia kadr legionowych przy rządzie francuskim. W czerwcu 1848 wziął udział po stronie wojsk rządowych w walkach paryskich przeciwko robotnikom. W końcu września 1848 jako wspólny agent księcia Adama, rządu francuskiego i Królestwa Sardynii udał się z misją dyplomatyczną na Bałkany, gdzie próbował skłonić Serbów i Węgrów do wspólnego wystąpienia przeciwko Austrii. Wziął udział w powstaniu węgierskim. W czasie wojny krymskiej był jednym z pięciu Polaków awansowanych do rangi generałów armii tureckiej. W latach 1857-1872 był tureckim attaché militaire w Paryżu.
[edytuj] Bibliografia
- Marceli Handelsman Ludwik Bystrzonowski, w: Polski Słownik Biograficzny t. III, Kraków 1937, s. 174-176.