Ludwika Maria Gonzaga

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy Ludwiki Marii Gonzagi. Zobacz też: inne osoby noszące imię Ludwika Maria.

Ludwika Maria Gonzaga, fragment portretu autorstwa Justusa van Egmonta

Ludwika Maria Gonzaga, rycina francuska

Ludwika Maria Gonzaga de Nevers (ur. 18 sierpnia 1611 w Nevers lub Paryżu, zm. 10 maja 1667 w Warszawie) - królowa Polski, żona dwóch polskich królów: Władysława IV i Jana II Kazimierza.

Była księżniczką mantuańską, córką księcia Karola Gonzagi i Katarzyny de Guise, księżnej Maine.

[edytuj] Życiorys

Dzieciństwo spędziła pod okiem matki. Pierwszy raz miała wyjść za mąż za Gastona Orleańskiego w 1627. Niestety, król Francji nie wyraził zgody na małżeństwo, a Marię uwięził w twierdzy Vincennes, a następnie w klasztorze. W r. 1634 pojawiła się propozycja mariażu z Władysławem IV. Poślubił on jednak w 1637 r. Cecylię Renatę Habsburżankę. Po śmierci ojca otrzymała tytuł władczyni Mantui.

W 1640 r. poznała brata Władysława IV, Jana Kazimierza. W tymże roku zaczęła ona również prowadzić w Paryżu salon literacki. 24 marca 1644. Cecylia Renata zmarła. Rok później, 5 listopada 1645 r. odbył się ślub per procura Władysława i Marii (króla zastępował Krzysztof Opaliński). Z tym małżeństwem wiązało się przyjęcie imienia Ludwika, ponieważ w Rzeczypospolitej imię Maria zarezerwowane było dla Matki Boskiej. Właściwy ślub odbył się w Warszawie 10 marca 1646 r. Szlachta nie lubiła Ludwiki Marii, bardzo gorszyło ich mieszanie się królowej do polityki. 20 maja 1648r. Ludwika Maria została wdową.

Pół roku później Jan Kazimierz został królem, a 30 maja 1649 r. doszło do zawarcia małżeństwa Ludwiki i Kazimierza. Królowa była bardzo energiczna. Podczas potopu szwedzkiego samodzielnie potrafiła prowadzić wojska. Tymczasem szlachta coraz bardziej za nią nie przepadała. Sprowadziła do Polski trzy zakony: Księży Misjonarzy w 1651, Sióstr Miłosierdzia w 1652 oraz Wizytek w 1654. Założyła w 1661 pierwszą polską gazetę Merkuriusz Polski Miała ambitne plany gospodarcze i polityczne. Postulowała wzmocnienie władzy króla i senatu, zmianę systemu głosowania w sejmie oraz elekcję vivente rege. Przewyższała inteligencją męża. Podczas 18-letniego małżeństwa z Janem Kazimierzem urodziła dwójkę dzieci, które zmarły w niemowlęctwie. Błyskotliwa, oczytana i ambitna - jako feministka barokowa (wtedy określana sawantką) - prowadziła pierwszy polski salon literacki, w którym bywał m. in. Jan Andrzej Morsztyn. Damą dworu Ludwiki Marii była Maria Kazimiera d'Arquien, późniejsza Marysieńka Sobieska.

Zmarła w Warszawie 10 maja 1667. Zwłoki zostały pochowane na Wawelu, z wyjątkiem serca, które spoczęło w kościele sióstr Wizytek w Warszawie. Tam też znajduje się jej maska pośmiertna wykonana z wosku.