Lugiowie

Z Wikipedii

Kultury archeologiczne ok. III w. n.e.; kolor zielony - kultura przeworska, kolor jasnofioletowy - nadłabski krąg kulturowy; kolor czerwony - kultura wielbarska, kolor żółty - kultury bałtyjskie, kolor brązowy - kultura zarubiniecka, kolor pomarańczowy - kultura czerniachowska, ciemnoniebieski-cesarstwo rzymskie, kolor fioletowy (koła) - kultura kijowska. Zielony kolor oznacza tereny Lugiów.

Lugiowie (łac. Lugii, Lygii, Lugiones, gr. Lougoi) to lud indoeuropejski. Ich pochodzenie oraz skład etniczny jest niepewny. Istnieje teoria, iż mogła być to federacja różnych plemion (celtyckich, proto-słowiańskich, germańskich) zamieszkująca w pierwszych wiekach naszej ery górne dorzecze Odry i Wisły, a więc teren dzisiejszej południowej i środkowej Polski, a także podkarpackie tereny zachodniej Ukrainy. Przez archeologów są powszechnie utożsamiani z mieszkańcami kultury przeworskiej.

[edytuj] Plemię Lugha

Nazwa Lugiowie oznacza albo plemię "świetlistych", albo "plemię Lugha", w obu przypadkach związek z najważniejszym bóstwem Celtów jest niezaprzeczalny.

[edytuj] Lugiowie i Legnica

Ptolemeusz wymienia plemię Lugiów oraz miejscowość Lugidunum. Niektóre hipotezy wiążą Lugidunum z Legnicą lub Głogowem, i z plemieniem Lugiów-Didunów

[edytuj] Podziały plemienne

Według Tacyta Lugiowie dzielili się na wiele plemion (civitates), z których wymienia pięć najważniejszych: Hariów, Helwekonów, Manimów, Helizjów, Nahanarwalów. Według Klaudiusza Ptolemeusza dzielili się na Lugiów-Omanów (Lougoi-Omanoi), Lugiów-Didunów (Lougoi-Dinounoi) i Lugiów-Burów (Lougoi-Bouroi). Według Tacyta Burowie byli osobnym plemieniem, możliwe więc, że weszli w skład federacji lugijskiej nieco później.

[edytuj] Historia

Związek lugijski powstał zapewne znacznie wcześniej niż o tym świadczy pierwsza pewna wzmianka w dziele Strabona ('Geographika'). Pierwsi Celtowie przybyli z obszaru Czech i Moraw do południowej Polski około roku 400 p.n.e. i osiedlili się na nad Odrą na Górnym Śląsku oraz na Dolnym Śląsku między Wrocławiem, Legnicą i górą Ślężą, na której znajdował się ich ośrodek kultowy. Około roku 200 p.n.e inna grupa Celtów z Moraw osiedliła się w okolicach Krakowa, mniejsze grupy na Kujawach i wzdłuż dolnej Wisły. Wszyscy ci Celtowie przynieśli ze sobą zdobycze kultury lateńskiej i po zmieszaniu się z lokalną ludnością odegrali istotną rolę w uformowaniu się kultury przeworskiej.

Według Strabona Lugiowie byli 'wielkim ludem' i podobnie jak kilka innych ludów: Semnoni i bliżej nie znani Zumowie, Butonowie, Mugilonowie i Sibinowie podlegali zwierzchnictwu Marboda, władcy markomańskiego państwa z głównym ośrodkiem w dzisiejszych Czechach (9 rok p.n.e-19 r. n.e.). Następna wzmianka o Lugiach dotyczy czasów cesarza Klaudiusza (41-54): według Roczników Tacyta 'niezliczone mnóstwo' Lugiów przyczyniło się do upadku kwadzkiego państwa Wanniusza w roku 50.

Następna wzmianka o Lugiach zawarta jest w dziele Kasjusza Diona, Historia Rzymska, kiedy mowa o wydarzeniach lat 91-92 za panowania cesarza Domicjana. Lugiowie prowadząc wojnę z germańskimi Swebami, zawarli sojusz z Rzymianami, i poprosili cesarza Domichana o posiłki, które otrzymali w postaci 100 jeźdźców.

Burowie, którzy według Ptolemeusza wchodzili w skład Lugiów, odegrali ważną rolę w czasie wojen markomańskich (167-180), o czym świadczy zorganizowanie przeciw nim odrębnej wyprawy wojennej (łac. Expeditio Burica) i zawarcie później przez Marka Aureliusza przymierza z tym ludem.

Dalsze losy Lugiów są niepewne, ale niektórzy historycy przyjmują, że do nich odnoszą się informacje w dziele Zosimosa Nowa historia (Histroria nova) o zwycięskich walkach cesarz Probusa prowadzonych w 279 roku przeciwko ludowi Longiones na terenie prowincji Recji na rzeką Lygis (najprawdopodobniej rzeka Lech w dzisiejsze Austrii i Bawarii). Następną wzmianką może być wielki lud Lupiones-Sarmatae umieszczony na mapie Tabula Peutingeriana datowanej ogólnie na II-IV wiek n.e.

[edytuj] Gospodarka

Lugiowie nie toczyli wojen z Rzymem (w odróżnieniu od swoich zachodnich i południowych sąsiadów Kwadów i Markomanów), lecz rozwinęli na wielką skalę hutnictwo żelaza i bogacili się na handlu bronią. Śladem ożywionego handlu jest również szlak bursztynowy ^[1].

Przypisy