Mapai
Z Wikipedii
Mapai (hebr. מפא"י, akronim od Mifleget Poalei Eretz Yisrael, מפלגת פועלי ארץ ישראל, Partia Pracy Ziemi Izraela) była lewicową partią polityczną w Izraelu. Ugrupowanie to było dominującą siłą polityczną na izraelskiej scenie politycznej do czasu wejścia w skład Koalicji Pracy w połowie lat 60. XX wieku. Mapai jest głównym prekursorem dzisiejszej centrolewicowej Partii Pracy.
[edytuj] Historia
Partia została założona w latach 30. XX wieku w wyniku połączenia sytuującej się na prawym skrzydle ruchu frakcji marksistowsko-syjonistycznej partii Poalej Syjon i Ahdut HaAvoda pod przywództwem Dawida Ben Guriona. W latach 20. XX wieku syjonizm pracy założył w Palestynie centralę związków zawodowych Histadrut, który odegrał dominującą rolę w żydowskim osadnictwie, ekonomii. Takie podstawy doprowadziły wkrótce potem Mapai do osiągnięcia głównej pozycji w życiu politycznej żydowskiej wspólnoty w Palestynie (jiszuw). Działacze tej partii założyli także organizacje paramilitarne Ha-Szomer i Hagana. We wczesnych latach 30. Ben Gurion został przywódcą Mapai, a przez to również nieformalnym liderem jiszuwu.
Z powodu swego wkładu w uzyskanie niepodległości w wyniku wojny izraelsko-arabskiej w 1948 roku, partia uzyskała spore poparcie w trakcie pierwszych wyborów w 1949 roku. Otrzymała 35.7% głosów (wyprzedzając wyraźnie Mapam, które dostało 14,7%), co dało jej 46 na 120 miejsc w Knessecie. Ben Gurion został premierem, tworząc gabinet koalicyjny, w skład którego weszli także przedstawiciele Zjednoczonego Frontu Religijnego, Partii Progresywnej, Wspólnot Sefardyjskich i Orientalnych oraz Demokratycznej Listy Nazaretu (partii izraelskich Arabów, związanej z Mapai).
Wyniki wyborów parlamentarnych w 1951 roku były jeszcze korzystniejsze dla partii - uzyskała ona 37,3% głosów, co dało jej 47 miejsc w izbie. Ben Gurion ponownie utworzył rząd, razem z Mizrachi, Hapoel HaMizrachi, Agudat Israel, Poalej Agudat Israel oraz trzema partiami arabskimi związanymi z Mapai. Jednakże premier zaskoczył opinię publiczną swoją rezygnacją z 6 grudnia 1953 roku, po której wycofał się z polityki i osiadł w kibucu Sde Boker. Ben Gurion został zastąpiony przez Mosze Szaretta.
Wybory parlamentarne w Izraelu w 1955 roku były pierwszymi, kiedy to Mapai uzyskała mniejszą ilość mandatów niż w wyniku wcześniejszych wyborów. Partia otrzymała 32,3% głosów, co dało jej 40 miejsc w parlamencie. Pomimo tego nadal dystans pomiędzy nią, a ugrupowaniem z 2. miejsca był spory (Herut otrzymał tylko 12,6% głosów). Ben Gurion powrócił do polityki i został premierem. Utworzył on rząd koalicyjny w skład którego weszli, poza politykami Mapai, także przedstawiciele Narodowego Frontu Religijnego (który wkrótce potem zmienił nazwę na Narodowa Partia Religijna), Mapam, Ahdut HaAvoda i trzy partie arabskie. Później do rządu weszła także Partia Progresywna.
W wyniku wyborów w 1959 roku Mapai uzyskała swój najlepszy wynik wyborczy, dostają 38,2% głosów i 47 miejsc w Knessecie. Ben Gurion zaprosił te same partie do rządzenia, jak w poprzedniej kadencji.
Afera Lavona, która spowodowała upadek rządu w 1961 roku prawdopodobnie doprowadziła do sporego spadku poparcia dla Mapai, które przejawiło się w stosunkowo kiepskim wyniku wyborczym w tym samym roku. Partia dostała 34,7% głosów, co umożliwiło jej obsadzenie 42 mandatów w izbie. Pomimo tego, że Ben Gurion utworzył stosunkowo silny rząd, popierany przez Narodową Partię Religijną, Ahdut HaAvoda, Poalej Agudat Israel oraz dwie partie arabskie, dwa wydarzenia, które miały miejsce podczas piątej kadencji Knessetu, doprowadziły do osłabienia pozycji Mapai. Po pierwsze, Ben Gurion zrezygnował z przywództwa w partii, podając za powód tego posunięcie sprawy osobiste. Jednak nie był tajemnicą fakt, że uczynił to, odczuwając brak poparcia ze strony swoich partyjnych kolegów. Założył nowe ugrupowanie, Rafi, do którego weszło siedmiu byłych deputowanych Mapai. Po drugie, dwie opozycyjne prawicowe partie, Herut i Partia Liberalna połączyły siły, tworząc blok Gahal. Oznaczało to, że w momencie zamknięcia sesji Knessetu, Mapai miało 34 mandaty, a Gahal - 27.
Odpowiedzią ugrupowania na wzmacnianie się opozycji było szukanie poparcia u innych partii o podobnym profilu ideologicznym. Efektem było połączenie sił z Ahdut HaAvoda i stworzenie Koalicji Pracy przed wyborami w 1965 roku. Nowe ugrupowanie otrzymało 36,7% głosów, co dało mu 45 miejsc w parlamencie. Oznaczało to znaczące zwycięstwo nad Gahalem, któremu udało się zdobyć jedynie 26 mandatów. Nowe centrolewicowe ugrupowanie zostało w 1968 roku wzmocnione przez Rafi i Mapam.
