Miecz zygmuntowski
Z Wikipedii
Miecz zygmuntowski, miecz Zygmunta I Starego - miecz ceremonialny królów polskich powstały ok.1520 roku na zamówienie Zygmunta I Starego. Przechowywany obecnie w Skarbcu Koronnym na Wawelu w Krakowie.
Pierwotnie miecz zygmuntowski używany był w charakterze miecza sprawiedliwości (gladius iustitiae) i wykonany został prawdopodobnie z okazji sądu królewskiego nad Gdańskiem w 1526 roku. Od połowy XVI wieku wymieniany był w inwentarzach polskich insygniów koronacyjnych jako oręż do pasowania rycerzy podczas uroczystości koronacyjnych. W 1795 roku został zrabowany z Wawelu wraz z regaliami polskimi przez żołnierzy pruskich i wywieziony do Berlina. W 1809 roku ze względu na to, iż nie posiadał zbyt dużej wartości uniknął zniszczenia i przetopienia. Trafił do prywatnych zbiorów dynastii Hohenzollernów. Po 1918 roku był przechowywany w pałacu Monbijou w Berlinie. Podczas II wojny światowej zaginął. Odnalazł się kilka lat po wojnie na rynku antykwarycznym. W 1950 roku nabył go na aukcji angielski kolekcjoner John Hayward, od którego w 1951 roku został odkupiony przez Instytut Historyczny im. gen. Władysława Sikorskiego w Londynie. W 1963 roku miecz został podarowany Zamkowi Królewskiemu na Wawelu.
Miecz zygmuntowski odznacza się wyszukana prostotą. Jego rękojeść i pochwa wykonane są ze złoconego srebra i grawerowane. Ornamentyka miecza przedstawia motywy roślinne, a także sylwetkę króla Zygmunta I Starego oraz herby Orzeł Biały i Pogoń Litewska. Na pochwie miecza widnieje inskrypcja: Sigismundus Rex Iustus.
[edytuj] Literatura
- Jerzy Lileyko. Regalia Polskie. Warszawa 1987. ISBN 83-03-02021-8
