Mochy

Z Wikipedii


Mochy
Województwo	wielkopolskie
Powiat	wolsztyński
Gmina	Przemęt
Sołtys	Malcherek Marek
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	1600
Strefa numeracyjna (do 2005)	65
Tablice rejestracyjne	PWL
Strona internetowa wsi

Mochy – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Przemęt.

W latach 1973-1976 miejscowość była siedzibą gminy Mochy. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Stara osada, powstała przy przejściu traktu za Śląska przez bagna obrzańskie. Wzmiankowana po raz pierwszy jako Mochi w dokumencie księcia Władysława Odonica z 1210 dla cystersów z Pforty. Od 1290 r. z nadania Przemysła II własność cystersów z Kaszczoru, potwierdzona w 1370 i 1533 r.

W 1309 r. mieszkańcy wsi w odwecie za złe traktowanie i wyzysk spalili tutejszy dwór. Na tle tych wydarzeń osnuta jest powieść Teodora Parnickiego Tylko Beatrycze z 1962 r., która doczekała się w 1975 adaptacji telewizyjnej.

Na zachód od wsi Jezioro Mochyńskie.

Ciekawostki

W szkole znajdowała się sala kinowa i świetlica ze sceną.
Przed I wojną światową w Mochach była fabryka cygar. Gotowe cygara zawożono na stację kolejową skąd przywożono tytoń.( Obecnie zabudowania pp. Mirosławy i Andrzeja Obiegałów).
W domu, gdzie obecnie mieszka p. Konieczek, była fabryka lemoniady Józefa Elsnera.
p. Pochanke obwoził po okolicznych wsiach karuzelę, która stała na placu za sklepem Inter Kram na ul. Wolsztyńskiej.
Najstarszy dom Trajectus Mochi. Wg dawnych ksiąg chrztów to dwa ostatnie domy po prawej stronie przed Kanałem Południowym Obry. Trajectus to łacińska nazwa określająca przewóz – prom, gdyż most na kanale został wybudowany dopiero w 1850 r.
Dom, w którym obecnie mieszka p. Krzysztof Cichoszewski to dawniejszy areszt. Policjantem był p.Brychta. Aresztantów odwożono do Wolsztyna na drugi dzień. Później mieścił się tam gołębnik pana Rademachera, który był młynarzem i miał swój wiatrak.
W latach 20. Anton Schurda miał pierwszy rower w Mochach. To on pobudował kaplicę, która dała początek kościołowi.
W Mochach było 5 wiatraków. Właścicielami byli p. Nadolski, p. Rademacher, p. Jakubowski, p. Waik?
W budynku, gdzie obecnie mieści się apteka, był sklep, który pobudowano w 1904 r. Pracowało tam 2 sprzedawców (można było kupić nawet rower).
W Mochach znajdował się hotel i trzy restauracje, po 1920r. doszła czwarta. Właścicielami byli: Semmler Adam, Starzonek Rafał, Jałer Ryszard, Brzeziński Michał .
W domu, w którym mieszka p. Józef Gorzelniak, była komendantura niemiecka a później milicja.
W 1903 r. wybudowano mleczarnię – masło i śmietana były na kartki dla tych, co oddawali mleko.
W roku 1823r. zniesiono pańszczyznę w Mochach. Część tych ziem została oddana chłopom, z części utworzono majątek państwowy, który rozparcelowano w latach 1905 – 1908 sprowadzając do Moch 17 kolonistów z Niemiec. Dzisiejsza nazwa „ na kolonii” pochodzi właśnie od tych osadników.
W rozwidleniu dzisiejszych ulic Powstańców Wlkp. i Wolności istniała wieś o nazwie Nowanędza ( 11 kominów i 77 osób), która z czasem została wchłonięta przez Mochy.
W odległości 4 km od centrum Moch leżała wioska o nazwie Wincentowo, licząca 7 gospodarstw. Dziś po zabudowaniach tej wsi nie ma śladu, chociaż do ok. roku 1989 mieszkała tam rodzina państwa Skorupińskich

[edytuj] Bibliografia

Martin Sprungala: Die deutsche Klostersiedlung Mauche (Mochy) und das Primenter Land (in Großpolen/ Wielkopolska) – zwischen Ethnizität und Konfessionalität. Langwaden 2000, 302 S., ISBN: 3-934551-08-4