Morzyk sędziwy

Z Wikipedii

Morzyk sędziwy
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	siewkowe
Rodzina	alki
Rodzaj	Synthliboramphus
Gatunek	morzyk sędziwy
Nazwa systematyczna
Synthliboramphus antiquus
(Gmelin, 1789)
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Morzyk sędziwy, nurniczek sędziwy (Synthliboramphus antiquus) – gatunek ptaka morskiego z rodziny alk (Alcidae). Występuje na terenie od Morza Żółtego przez pacyficzne wybrzeża Rosji i Archipelag Aleutów po Wyspy Królowej Charlotty u wybrzeży Kolumbii Brytyjskiej (Kanada), gdzie połowa globalnej populacji tego gatunku odbywa lęgi.

Gatunek odbywa lęgi w koloniach. Składa przeważnie 2 (niekiedy jedno) jaja w jamach wydrążonych w glebie leśnej pośród korzeni drzew, pod kłodami lub pośród traw, sporadycznie w otworach skalnych. Morzyki opuszczają swoje gniazda w nocy i powracają o świcie, przypuszczalnie w celu zmniejszenia narażenia młodych na drapieżniki i być może z tych samych powodów młode nigdy nie są karmione w gnieździe, tylko zabierane po 1-3 dniach od wyklucia. Po opuszczeniu gniazda młode biegną do morza, lokalizują rodziców po odgłosach i pełna już rodzina niezwłocznie płynie na głębokie morze, przez co najmniej 12 godzin. Potem młode są karmione przez rodziców wyłącznie na otwartym morzu przez ponad miesiąc.

Ten mały ptak ma czarną głowę, gardło i kark, szary lub ciemnoszary grzbiet i biały spód ciała. Żółty dziób jest krótki i masywny. Ogon jest krótki i zaokrąglony. Osobniki dorosłe w letniej szacie mają białe smugi na głowie.

W locie morzyki przechylają się z jednej strony na drugą, w większym stopniu, niż inne małe alki. Latają szybko uderzając skrzydłami, odpowiednio do ich niewielkiej długości. Tak jak inne alki, morzyk sędziwy poluje nurkując pod wodą. Jego dieta jest słabo poznana. W zimie żywią się skorupiakami, a w lecie małymi rybami i także skorupiakami.

Morzyk sędziwy jest uznany za gatunek wymagający "specjalnej opieki" (ang.: Special Concern) przez Komitet ds. Statusu Zagrożenia Dzikiej Przyrody w Kanadzie, ponieważ populacja została znacząco zmniejszona w XX w. głównie przez drapieżne ssaki introdukowane na wyspy, na których ptaki te odbywają lęgi. Niektóre podejmowane w ostatnich latach działania ochronne pomagają odwrócić ten malejący trend.

Część populacji migruje w czasie zimy na południe, aż do Kalifornii i Meksyku. Pojedyncze osobniki są spotykane w głębi Ameryki Północnej, lecz jest to przypuszczalnie rezultat zboczenia z kursu w czasie jesiennych burz. Najodleglejszym przypadkiem spotkania tego stosunkowo krótkodystansowego ptaka pacyficznego był osobnik odnotowany na wyspie Lundy (Devon, Wielka Brytania) wiosną 1990 r. Ten sam ptak powrócił na wyspę jeszcze raz podczas następnej wiosny^[1].

Gatunek dzieli się na dwa podgatunki^[2]:

• Synthliboramphus antiquus antiquus (Gmelin, 1789) - podgatunek nominatywny;
• Synthliboramphus antiquus microrhynchos Stepanyan, 1972; występuje tylko u wybrzeży Czukotki i Kamczatki (Rosja).

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• BirdLife International 2004. Synthliboramphus antiquus. In: IUCN 2007. 2007 Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Dostęp 3 kwietnia 2008.
• (en) "National Geographic" Field Guide to the Birds of North America ISBN 0-7922-6877-6.
• (en) del Hoyo, J.; Elliot, A. & Sargatal, J. (editors) (1996): "Handbook of the Birds of the World". Volume 3: Hoatzin to Auks. Lynx Edicions. ISBN 8487334202.
• (en) Sibley, David Allen: (2000): "The Sibley Guide to Birds". "National Audubon Society", ISBN 0-679-45122-6.
• (en) Gaston, Anthony J. (1992): "The Ancient Murrelet". ISBN 978-0-85661070-7.
• (en) Harrison, Peter (1983): "Seabirds, an Identification Guide". ISBN 0-7470-1410-8.