Most Łańcuchowy w Budapeszcie
Z Wikipedii
Współrzędne: 47°29'56" N 19°2'36" E
 Widok w kierunku Budy. W tle budapeszteński zamek królewski |
|
| Most Łańcuchowy im. Istvána Széchenyiego | |
| Położenie: | 47° 29' 56'' N 19° 2' 36'' E |
| Miejscowość: | Budapeszt |
| Podstawowe dane | |
| Przeszkoda: | Dunaj |
| Długość: | 380 m |
| Szerokość: - całkowita - jezdni - chodników |
14,5 m 6,45 m 2,2 m |
| Rozpiętość przęseł: | 230 |
| Zbudowano: | 1839-1849 |
| Zburzony: | 1945 |
| Odbudowano: | 1949 |
| Projektant: | William Tierney Clark |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Most Łańcuchowy (również Most Széchenyi'ego, węg. Széchenyi lánchíd lub krócej Lánchid) w Budapeszcie zbudowany w latach 1839-1849, wg. projektu angielskiego inżyniera - Williama Tierney'a Clarka. Budowy mostu podjął się szkocki inżynier Adam Clark, którego nazwiskiem nazwano plac między mostem a tunelem pod zamkiem królewskim po stronie Budy.
[edytuj] Nazwa
Most został nazwany od nazwiska polityka węgierskiego, Istvána Széchenyiego, któremu zawdzięczana jest idea wybudowania tego mostu. Do jego budowy przyczynił się również baron György Sina, który ją sfinansował.
[edytuj] Historia
Most stanowił pierwsze stałe połączenie leżących po przeciwnych stronach Dunaju - Budy i Pesztu. Był jednocześnie pierwszym mostem kamiennym na odcinku Dunaju w granicach ówczesnych Węgier. Prace przy budowie mostu rozpoczęto w 1839, a oddano do użytku 20 listopada 1849 roku. Budowa mostu nie obyła się jednak bez chwil grozy. Uroczyste podwieszenie łańcucha zaplanowano latem 1848 roku. Łańcuch spoczywał wtedy na pływającym rusztowaniu, skąd całą operację mogło podziwiać też kilku zaproszonych gości, w tym István Széchenyi. Podczas wciągania łańcucha zerwała się lina na wielokrążku. Spadające tony metalu uderzyły w rusztowania z gośćmi, którzy wpadli do wody. Hrabia Széchenyi będąc jednak doskonałym pływakiem, wyszedł z wypadku cało.
Warto dodać, że István Széchenyi, który uczynił najwięcej dla tego mostu, nigdy się po nim nie przeszedł. W dniu otwarcia mostu leczył się już w zakładzie neurologicznym w Döbling.
Most został wysadzony przez wycofujące się jednostki Wehrmachtu podczas II wojny światowej. Pierwszym z przedsięwzięć po jej zakończeniu stała się jego odbudowa. Do użytku oddano go 20 listopada 1949 roku - dokładnie w setną rocznicę powstania tego mostu.
Lwy, które czuwają po obydwu krańcach mostu wykonał artysta rzeźbiarz János Marschalkó. Plotka głosi, że lwy zostały wyrzeźbione bez języków. Nie jest to prawda. Lwy mają języki, jednak z perspektywy przechodnia ich nie widać (lwy leżą na blokach o trzymetrowej wysokości).
[edytuj] Filary
Podstawy filarów mostu sięgają kolejno, począwszy od zerowego stanu wody, na następującego głębokości:
- filary przy brzegach - na 5,14 m
- filary główne
- po stronie budańskiej - na 12,60 m
- po stronie peszteńskiej - na 7,30 m
Ponadto, owe dwa okazałe filary zanurzone w korycie rzeki, od zerowego stanu wody, sięgają na wysokość 48m. Cała konstrukcja metalowa waży 5194 t.
