Mszaki
Z Wikipedii
| Mszaki | |
 Sporofity mchu |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Gromada | mszaki |
| Nazwa systematyczna | |
| Bryophyta Bryophyta | |
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Mszaki (Bryophyta) - typ (gromada) roślin ziemno-wodnych, w których rozwoju dominuje gametofit. Jest to takson sztuczny ze względu na parafiletyzm zaliczanych tu grup filogenetycznych. Nierzadko nazwę mszaki stosuje się w roli bardziej terminu morfologicznego niż taksonomicznego.
Dział botaniki badający mszaki to briologia.
Spis treści |
[edytuj] Morfologia
Mszaki charakteryzują się znacznym zróżnicowaniem morfologicznym, o wiele większym niż stojące niżej plechowce. Można u nich odróżnić łodyżkę o funkcji zbliżonej do funkcji łodygi, lecz prostszej budowie i listki o funkcji zbliżonej do funkcji liści, lecz prostszej budowie. Mszaki nie mają korzeni właściwych, które występują u roślin naczyniowych i po raz pierwszy pojawiają się u paprotników. Organami utrzymującymi mszaki w podłożu są chwytniki-ryzoidy.
Sporofit jest niewielki i zależny od gametofitu - wrasta w niego tzw. stopą, przez która pobiera wodę i związki organiczne. Jest pokoleniem krótkotrwałym, zamiera po wytworzeniu zarodników. Ma postać pojedynczej, nierozgałęzionej łodyżki - sety, zakończonej na szczycie zarodnią. Zarodnia ta ma w górnej części mechanizm otwierający - wieczko, umożliwiające wysyp dojrzałych zarodników. Sporofity większości mszaków mają aparaty szparkowe, a niektóre nawet chloroplasty, dzięki którym mogą same wytwarzać związki organiczne.
[edytuj] Rozwój
W rozwoju mszaków występuje tzw. przemiana pokoleń: pokolenie płciowe (gametofit - 1n) wytwarza dwa rodzaje narządów rozrodczych: męskie, zwane plemniami (antheridia) i żeńskie, zwane rodniami (archegonia). W pierwszych powstają komórki rozrodcze męskie czyli plemniki, w drugich żeńskie - komórki jajowe. Mszaki mogą być dwupienne lub jednopienne. Jajo zapłodnione ulega podziałom, w wyniku których powstaje wielokomórkowy zarodek rozrastający się i tworzy drugie pokolenie - bezpłciowe (sporofit - 2n). Na wierzchołku łodyżki sporofitu powstaje torebka, tzw. zarodnia (sporangium), w której rozwijają się zarodniki, które kiedy dojrzeją wysypują się z zarodni i rozprowadzane przez wodę kiełkują rozwijając się w osobniki pokolenia pierwszego - płciowego.
Pokolenie płciowe (gametofit) jest pokoleniem dominującym, ponieważ:
- występuje przez większą część cyklu
- jest samożywne
- sporofit nie może istnieć bez gametofitu
[edytuj] Systematyka
- Klasa: glewiki (Anthocerotopsida)
- Klasa: mchy (Bryopsida, Musci)
- Podklasa: bezlisty (Buxbaumiidae)
- Podklasa: torfowcowe, torfowce (Sphagnidae)
- Podklasa: prątniki, mchy właściwe, mechowcowe, prątnikowe, prątnikowcowe (Bryidae)
- Podklasa: naleźliny (Andreaeidae)
- Podklasa: płonniki (Polytrichidae)
- Podklasa: Tetraphidae
- Podklasa: Archidiidae
- Klasa: wątrobowce (Hepaticopsida)
- Podklasa: porostnice (Marchantidae)
- Podklasa: jungermaniowe (Jungermanniidae)
[edytuj] Rozmieszczenie geograficzne
Mszaki występują teoretycznie w każdym klimacie. Niektóre gatunki rosną w tropikach, inne spotyka się nawet za kołem polarnym.
