Nabój 7,92 x 57 mm Mauser
Z Wikipedii
| 7,92 x 57 mm Mauser | |
 |
|
| Rodzaj | nabój karabinowy |
| Kaliber | 7,92 mm |
| Średnica | |
| pocisku | 8,22 mm |
| min. szyjki | 8,76 mm |
| max. szyjki | 8,89 mm |
| max. łuski | 11,90 mm |
| kryzy | 12,00 mm |
| Długość | |
| łuski | 56,8 mm |
| pocisku | 28 mm |
| naboju | 80,5 mm |
| Masa | |
| naboju | patrz opis |
| pocisku | patrz opis |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku | patrz opis |
| Energia pocz. pocisku | patrz opis |
| Ciśnienie max. | patrz opis |
7,92 x 57 Mauser — nabój karabinowy kalibru 7,92 mm o długości łuski 57 mm.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Nabój kalibru 7,92 mm Mauser został zaprojektowany na zlecenie niemieckiej Komisji Badawczej Broni (niem. Gewehrprüfungskomission) dla nowego karabinu Mannlicher-Mauser Gewehr 88 wprowadzonego do uzbrojenia w 1888 roku, wykorzystywana później także do zasilania powtarzalnych karabinów Mausera. Podczas II wojny światowej wykorzystywano go do zasilania większości typów karabinów i karabinów maszynowych, a także powtarzalnych Kar 98K, Kar 41, Kar 43, oraz wielu innych, oraz karabinów maszynowych będących uzbrojeniem samolotów, pojazdów i piechoty.
Chociaż do dziś nabój ten określany jest mianem Mauser, to wytwórnia Mausera nie miała nic wspólnego z jego projektowaniem, a nazwa niejako przylgnęła do tego typu amunicji ze względu na wykorzystywanie jej głównie do zasilania broni produkcji Mausera.
Podczas II wojny światowej podobnie jak nabój 9 x 19 mm Parabellum, amunicja standardu 7,92 x 57 mm Mauser była produkowana i wykorzystywana zarówno przez państwa Osi jak i aliantów między innymi do karabinu Besa stanowiącego uzbrojenie brytyjskich pojazdów opancerzonych.
Zgodnie z nazewnictwem niemieckim nabój ten był określany jako Infanteriepatrone 7,9mm (nabój piechoty) lub 7,9mm - Militärpatrone (nabój wojskowy) lub Mauser - Standardmunition 7,92x57 (standardowa amunicja Mausera). W krajach anglosaskich znany jest do dziś jako 8 mm Mauser. Różnica w określeniu kalibru wynika ze sposobu pomiaru średnicy przewodu lufy, 8 mm to średnica wraz z głębokością bruzd gwintowania. Obecne oznaczenie europejskie to 7,92 x 57mm IS lub 7,92 x 57mm JS. Różnica w nazewnictwie europejskim wynika z tego że w 1905 gdy wprowadzono tę amunicję do uzbrojenia wojsk niemieckich oznaczono ją skrótem 7,92x57 IS od Infanterie, Spitz (ostrołukowy nabój piechoty). Nabój ten był wersją rozwojową starszej wersji amunicji z 1888 roku - 7,92x57 I z tępołukowym pociskiem, który opracowano do wykorzystania z ładownikami karabinów Mannlicher-Mauser (Gewehr 88). Zmodyfikowana amunicja posiadała lżejszy i ostro zakończony pocisk (ostrołukowy) o średnicy 8,2 mm zamiast 8,02 mm, który posiadał znacznie lepsze parametry balistyczne, większy zasięg i celność.
W ponad stuletniej historii naboju 7,92 x 57 mm wykorzystywano go w wielu armiach świata włącznie z Turcją, Chinami, Egiptem, a także w byłych niemieckich koloniach w Afryce, oraz oczywiście w samych Niemczech. W okresie międzywojennym był standardowym nabojem karabinowym Wojska Polskiego. Obecnie amunicja ta jest nadal produkowana głównie do strzelań sportowych, oraz jako amunicja myśliwska. Podobna amunicja wykorzystywana do polowań to 6,5 x 55 Scan, 7 x 57 Mauser i 8 x 68 S.
[edytuj] Rodzaje i parametry pocisków:
- sS - schweres Spitzgeschoß (ciężki ostrołukowy)
- długość - 35 mm
- masa:
- pocisku - 12,8 g
- naboju - 27 g
- energia początkowa: 3700 J do 4500 J (dla wzmocnionej amunicji typu V-Patrone) - zależna od typu amunicji i typu broni.
- prędkość początkowa - 755 m/s
- SmK - Spitzgeschoss mit Kern (ostrołukowy z utwardzonym rdzeniem stalowym)
- długość - 37,2 mm
- masa pocisku - 11,5 g
- SmK L'spur - SmK Leuchtspur (pocisk SmK smugowy) spalający się na dystansie około 900 m. Używany jako znacznik przy strzelaniach nocnych z karabinów maszynowych. Wkładany do taśm amunicyjnych naprzemiennie z innymi typami (co kilka nabojów).
- lS - leichtes Spitzgeschoss (lekki ostrołukowy z rdzeniem aluminiowym) - używany do strzelań przeciwlotniczych
- masa pocisku - 5,5 g
- prędkość początkowa - 925 m/s
- lS L'spur - lS Leuchtspur (pocisk lS smugowy)
- długość - 37,2 mm
- masa pocisku - 6,1 g
- PmK - Phosphor mit Stahlkern (fosforowy z rdzeniem stalowym) - używany w V-Patrone wzmocnionej amunicji lotniczej dla karabinów MG 17
- B - Beobachtung (obserwacyjny - mały ładunek fosforowy wybuchający przy trafieniu) - używany bardzo rzadko z amunicją B-Patrone
- SmK(H) - SmK Hartkern - (pocisk SmK z rdzeniem wolframowym) - przeciwpancerny
- długość:
- pocisku - 28,2 mm
- rdzenia - 22,5 mm
- masa pocisku - 12,5 g
- Przebijalność płyty stalowej ustawionej pod kątem 90° przez pocisk SmK(H) - 20 mm z odległości 500 m.
- długość:
[edytuj] Przebijalność standardowego pocisku sS:
- dla drewna sosnowego
- 850 mm z odległości 100 m
- 650 mm z odległości 400 m
- 450 mm z odległości 800 m
- 100 mm z odległości 1800 m
- dla żelaza
- 10 mm z odległości 300 m
- 7 mm z odległości 550 m
- dla stali
- 5 mm z odległości 100 m
- 3 mm z odległości 600 m
Podczas II wojny światowej wyprodukowano ponad 10 475 000 sztuk tej amunicji z czego ok 80-90% stanowiła amunicja z pociskiem sS, po 8% SmK i SmK L'spur, 4-7% lS, 1-2% SmK(H) i ok. 1% lS L'spur.
[edytuj] Bibliografia
- Frank C Barnes — Cartridges of the World wydanie 3. Digest Books 1972, ISBN 0-695-80326-3
- Frank de Haas — Bolt action rifles wydanie 3 rozszerzone. DBI Books 1995 , ISBN 0-87349-168-8
- Ludwig Olson — Mauser bolt rifles. F. Brownell & Son Montezuma 1976, ISBN 0-88935-265-8
