Niszczyciele typu T53R
Z Wikipedii
T53R to typ francuskich niszczycieli, zbudowanych po II wojnie światowej w ilości 5 jednostek, rozwinięcie typu T47 (Surcouf).
Spis treści |
[edytuj] Historia
Po II wojnie światowej francuska marynarka wojenna Marine Nationale wyszła z dużymi stratami, pozostając z niejednolitą zbieraniną okrętów ocalałych i otrzymanych od sojuszników. Mimo zniszczeń wojennych i kryzysu gospodarczego, rząd francuski zdecydował w ramach budżetu na 1949 rok o rozbudowie floty w oparciu o francuskie stocznie i własne projekty.
Pierwszym powojennym typem francuskich niszczycieli był typ T47, opracowany na przełomie lat 40. i 50. i zbudowany w dużej serii 12 jednostek. Już w trakcie ich budowy opracowano nieco ulepszony typ, o nieco większych możliwościach zwalczania okrętów podwodnych, oznaczony T53R. Zamówiono następnie budowę 5 jednostek tego typu, w ramach budżetu z 1953, których budowę rozpoczęto w 1954. Jako pierwszy wszedł do służby "Duperre" 8 października 1957, pozostałe w 1958. Budowano je w 4 stoczniach: Stoczni Marynarki Wojennej w Lorient, pozostałe w Stoczni Marynarki Wojennej w Breście, Ateliers et Chantiers de Bretagne w Nantes i Forges et Chantiers de la Gironde. Okręty te początkowo klasyfikowane były jako eskortowce przeciwlotnicze, a po wejściu do służby jako eskortowce eskadrowe (Escorteur d'Escadre).
| Nazwa (znak taktyczny) | Położenie stępki, stocznia | Wodowanie | Wejście do służby | Wycofanie ze służby |
|---|---|---|---|---|
| Duperré (D633) | listopad 1954, Lorient | 23. 06. 1956 | 8. 10. 1957 | 1992 |
| Le Bourdonnais (D634) | wrzesień 1954, Brest | 15. 10. 1955 | 3. 03. 1958 | 1976 |
| Forbin (D635) | sierpień 1954, Brest | 15. 10. 1955 | 1. 02. 1958 | 1981 |
| Tartu (D636) | listopad 1954, Nantes | 2. 12. 1955 | 5. 02. 1958 | 1979 |
| Jauréguiberry (D637) | wrzesień 1954, F.C. Gironde | 5. 11. 1955 | 15. 07. 1958 | 1977 |
[edytuj] Opis
Okręty te były podobnie jak typ T47 przede wszystkim przeznaczone do osłony grup okrętów i konwojów przed atakami lotnictwa, okrętów nawodnych i okrętów podwodnych, dlatego miały silne uzbrojenie główne w postaci 6 amerykańskich armat uniwersalnych kalibru 127 mm w opracowanych we Francji dwudziałowych wieżach. Uzbrojenie artyleryjskie uzupełniało 6 armat przeciwlotniczych 57 mm na licencji szwedzkiego Boforsa. Główną różnicą w stosunku do typu T47 było zastąpienie 6 wyrzutni torped przeciw okrętom podwodnym przez wyrzutnię rakietowych bomb głębinowych Bofors, umieszczoną na ciągłej nadbudówce rufowej. Uzbrojenie torpedowe przeciw okrętom nawodnym stanowiło 6 wyrzutni torped (jedna potrójna na każdej z burt), podobnie jak w T47. Architektura okrętów była typowa dla niszczycieli przedwojennych i z pierwszych lat powojennych, z uskokiem pokładu dziobowego na ok. 1/3 długości i dwoma smukłymi kominami na śródokręciu, z charakterystycznymi dla francuskich okrętów kołpakami. W porównaniu z T47 zmieniono kształt nadbudówki dziobowej i zastosowano zakryte główne stanowisko dowodzenia, w celu polepszenia ochrony przed broniami masowego rażenia. Na dziobie znajdowała się jedna wieża artylerii głównej, za nią na nadbudówce wieża dział plot, pozostałe dwie wieże artylerii głównej znajdowały się w dwóch poziomach na rufie, a dwie wieże artylerii plot - na śródokręciu, w linii poprzecznej. Kadłub dzielił się na 15 przedziałów wodoszczelnych. Siłownia była w układzie eszelonowym - przedziały kotłów oddzielone przedziałem turbin i za nimi przedział drugiej turbiny, w celu zwiększenia przeżywalności okrętu. W stosunku do typu T47 ulepszeniu podlegało także wyposażenie elektroniczne.
Dalszym rozwinięciem niszczycieli typu T53R był pojedynczy niszczyciel typu T56 "La Galissonniere".
[edytuj] Służba
W odróżnieniu od typu T47, okręty typu T53R nie przechodziły większych modernizacji.
Jedynie "Duperré" został w 1967 przeznaczony na okręt doświadczalny, do badania możliwości stworzenia okrętu dowodzenia siłami przeciwpodwodnymi. Ostatecznie w latach 1972-1973 okręt został przebudowany na niszczyciel rakietowy dowodzenia siłami ZOP. Z okrętu zdjęto całą artylerię, instalując nową pojedynczą armatę uniwersalną 100 mm w wieży na dziobie. Między kominami zainstalowano 4 wyrzutnie pocisków przeciwkrętowych MM38 Exocet. Za sródokręciem zamontowano nową powiększoną nadbudówkę, mieszczącą m.in. pojedyncze wyrzutnie torped przeciw. Na rufie umieszczono lądowisko dla śmigłowca Westland Lynx i sonar holowany.
W 1973 "Forbin przebudowano do roli okrętu szkolnego - towarzyszącego krążownikowi śmigłowcowemu "Jeanne d'Arc". Zdjęto wówczas dziobową wieżę 57 mm i rufową 127 mm, instalując na rufie lądowisko dla śmigłowca. Pozostałe uzbrojenie pozostało bez zmian.
2 lutego 1959 "Tartu" przechwycił polski statek "Wisła" podejrzany o przerzut broni powstańcom z Frontu Wyzwolenia Algierii (FLN).
Okręty wycofano ze służby w latach 1976-1981, a "Duperré", będący ostatnim aktywnym okrętem typu, 1 czerwca 1992.
Część niszczycieli wycofanych ze służby zostało zatopionych jako okręty-cele podczas ćwiczeń marynarki francuskiej: "La Bourdonnais" w maju 1982 pociskami rakietowymi SM39 Exocet okrętu podwodnego "Ouessant", "Jauréguiberry" 30 maja 1986 pociskami MM40 Exocet, "Tartu" 9 grudnia 1998 pociskami Exocet, AS30 i bombami samolotów oraz korwet "LV Lavallée" i "Cdt L'Herminier", a także "Duperré".
[edytuj] Dane techniczne
- wymiary:
- długość - 128,6 m
- szerokość - 12,7 m
- zanurzenie - 5,4 m
- wyporność:
- standardowa - 2750 t
- pełna - 3750 t
- napęd: 2 turbiny parowe Rateau o mocy łącznej 63 000 KM, 4 kotły wodnorurkowe, 2 śruby napędowe
- prędkość maksymalna - 34 węzły
- zasięg / przy prędkości - 5000 mil morskich/ 18 w.
- zapas paliwa - 800 t mazutu
- załoga - 347
[edytuj] Uzbrojenie
- 6 armat uniwersalnych kalibru 127 mm w dwudziałowych wieżach (3xII)
- masa pocisku: 12,38 kg, donośność pozioma: 16,65 km, pionowa: 11,33 km, kąt podniesienia: 85°
- 6 armat przeciwlotniczych 57 mm model 1951 w dwudziałowych wieżach (3xII)
- 2 pojedyncze działka plot 20 mm Oerlikon
- 6 wyrzutni torpedowych kalibru 550 mm (2xIII)
- sześciolufowy miotacz rakietowych bomb głębinowych Bofors kalibru 375 mm model 1972
[edytuj] Wyposażenie elektroniczne
- radar dozoru ogólnego DRBV 22A (na drugim maszcie)
- radar dozoru nawodnego i nawigacyjny DRBV 31
- radar wysokościomierz DRBI 10B (na pierwszym maszcie)
- 2 radary kierowania artylerii DRBC 30
- dziobowa stacja hydrolokacyjna podkilowa DUBV 1B (później DUBV 24)
- stacja hydrolokacyjna DUBA 1B
[edytuj] Bibliografia:
- Robert Rochowicz: "Niszczyciele o zmiennym obliczu" w: nowa Technika Wojskowa nr 5/2005
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Zobacz też:
okręty pokrewne: niszczyciele typu T47, "La Galissonniere" typu T56
porównywalne okręty: typ Forrest Sherman, typ Holland, typ Friesland, typ Hamburg, projekt 30bis (Smiełyj), projekt 56 ('Kotlin'),
