Norka amerykańska
Z Wikipedii
| Norka amerykańska | |||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
| Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podtyp | kręgowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | ssaki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | drapieżne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | łasicowate | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | norka amerykańska | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Mustela vison | |||||||||||||||||||||||||||||
| Schreber, 1777 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Norka amerykańska, wizon (Mustela vison syn. Neovison vison[1]) – drapieżny ssak z rodziny łasicowatych.
Nie jest blisko spokrewniona z norką europejską i oba gatunki nie mogą się krzyżować.
Spis treści |
[edytuj] Występowanie
Norka amerykańska jest powszechnie spotykana w Ameryce Północnej. Występuje w niemal całej Kanadzie i 48 z 50 stanów USA.
Od lat 50. XX w. norka amerykańska występuje dziko także w Europie, gdzie została sprowadzona jako zwierzę futerkowe. Dzikie populacje tego gatunku, zapoczątkowane przez osobniki, które uciekły z hodowli lub zostały wypuszczone przez działaczy ekologicznych, występują na Islandii, w krajach skandynawskich, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Francji, Niemczech, Polsce i części Rosji.
[edytuj] Wygląd
Norki amerykańskie mają wydłużone ciało z relatywnie krótkimi łapami i ogonem. Głowa norki jest mała i dość płaska; palce tylnych nóg spięte błoną.
Pokryte są gęstym, miękkim, nieprzepuszczającym wody futrem, zwykle barwy brązowej. Podbródek zwykle biały.
Norka amerykańska jest większa i cięższa od swej europejskiej krewniaczki. Ciało norki amerykańskiej ma długość 30 - 43 cm, zaś długość ogona to ok 13 - 23 cm. Masa ciała osiąga ciężar 0,7 - 2,3 kg. Samce i samice dość znacznie różnią się wielkością; podane przedziały wielkości i masy w swych górnych granicach dotyczą samców, zaś w dolnych - samic.
Hodowlana odmiana tego gatunku osiąga większe rozmiary.
[edytuj] Tryb życia
Gatunek ten żyje w pobliżu śródleśnych wód. Norki amerykańskie przejawiają aktywność głównie w nocy i o zmierzchu, w ciągu dnia przebywają w samodzielnie wykopanych norach ziemnych, które mogą mieć do 3 metrów długości. Niekiedy norka nie buduje własnej nory, lecz zajmuje już istniejącą lub osiedla się w nisko położonej dziupli lub wykrocie.
Poza okresem godowym prowadzą samotniczy tryb życia i agresywnie reagują na innych przedstawicieli własnego gatunku. Granice własnego terytorium oznaczają przy pomocy wydzieliny gruczołów okołoodbytowych. Wielkość terytorium poszczególnych osobników związana jest z płcią zwierzęcia: samice mają rewiry wielkości 8 - 20 ha., obszar samca dochodzi niekiedy do 800 ha.
Dobrze pływają i potrafią nurkować do głębokości 6 metrów.
[edytuj] Pożywienie
Norki amerykańskie są mięsożerne i są zręcznymi myśliwymi. Zjadają drobne ssaki (piżmaki, zające, ryjówki), a także żaby, bezkręgowce - stawonogi (np. raki) i owady, a często również ryby i ptactwo wodne. Norki zjadają także jaja ptaków.
[edytuj] Rozmnażanie
Raz do roku samica po ok. 40 - 80-dniowej ciąży rodzi 2 - 10 młodych (najczęściej 5). Okres godowy przypada na okres od lutego do początku kwietnia, narodziny młodych - na koniec kwietnia lub maj. Samica rodzi w gnieździe wyścielonym włosami, piórami i suchymi roślinami. Młode spędzają w nim pierwsze tygodnie życia. Po ok. 6 tygodniach są już częściowo samodzielne, zaś na jesieni matka opuszcza je ostatecznie. Dojrzałość płciową samice osiągają po ok. roku, zaś samce - po 18 miesiącach. Żyją do 10 lat.
[edytuj] Norki w hodowli
Norki amerykańskie są w wielu krajach europejskich i na rosyjskiej Syberii dość powszechnie hodowane na fermach, jako zwierzęta futerkowe.
Forma fermowa tego gatunku jest nieco większa od dzikiej (30 - 50 cm. długości, ogon - 12 -20 cm.) W warunkach fermowych uzyskano kilka odmian barwnych norki, m.in. białe, czarne i tzw. srebrne.
Od 1991 r. istnienie ferm hodujących norki amerykańskie jest zakazane w Szwajcarii, od 1998 - w Austrii, a od 2003 - w Wielkiej Brytanii. Plany wprowadzenia takiego zakazu istnieją także w Norwegii i we Włoszech.
[edytuj] Ciekawostki
Hodowla norek amerykańskich w celu pozyskania futra, stała się celem kampanii sprzeciwu ruchów ekologicznych. Efektem kampanii stało się masowe likwidowanie hodowli oraz wypuszczanie przez działaczy ekologicznych tysięcy zwierząt na wolność. Wprowadzona w ten sposób do europejskiego ekosystemu norka amerykańska zaczęła zajmować siedliska rodzimych norek, zagrażając przy tym niektórym gatunkom chronionym, stanowiącym element jej pożywienia.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) (en). Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 9 grudnia 2007].
