Nukleozydy
Z Wikipedii
Nukleozydy - grupa organicznych związków chemicznych, podgrupa glikozoamin powstałych w wyniku połączenia zasady azotowej z rybozą, deoksyrybozą lub rybitolem poprzez wiązanie N-β-glikozydowe.
Zasada heterocykliczna | Nukleozyd | Deoksynukleozyd |
---|---|---|
Adenina |
Adenozyna A |
Deoksyadenozyna dA |
Guanina |
Guanozyna G |
Deoksyguanozyna dG |
Tymina |
5-Metylourydyna m5U |
Tymidyna T |
Uracyl |
Urydyna U |
Deoksyurydyna dU |
Cytozyna |
Cytydyna C |
Deoksycytydyna dC |
W zależności od rodzaju zasady azotowej wyróżnia się (pogrubieniem oznaczono standardowe nukleozydy kwasów nukleinowych):
- nukleozydy purynowe:
- nukleozydy pirymidynowe:
- nukleozydy nikotynamidowe:
- mononukleozyd nikotynamidowy (NMN+)
- nukleozydy flawinowe:
Jeśli w skład nukleozydu wchodzi cukier deoksyryboza, nazwy odpowiednich nukleozydów należy poprzedzić przedrostkiem deoksy, np.
- deoksyadenozyna
- deoksyguanozyna
- deoksycytydyna
Wyjątkiem od tej zasady jest deoksyrybonukleozyd tymidyna, którego odpowiednikiem w serii rybo jest 5-metylourydyna.
Nukleozydy mogą być fosforylowane przez specyficzne kinazy. Powstające w ten sposób nukleotydy lub deoksynukleotydy są elementami budulcowymi DNA i RNA.
Trifosforany nukleozydów służą jako przenośniki energii w komórce.