Odliczanie do startu wahadłowca

Z Wikipedii

Odliczanie do startu wahadłowca trwa około 3 dni i jest zakończeniem wielomiesięcznego procesu przygotowań promu kosmicznego do startu. Odliczanie nie jest ciągłe, istnieje wiele przerw, planowanych i wymuszonych sytuacją pogodową lub techniczną.

[edytuj] Normalny przebieg

• Rozpoczęcie - dyrektor startu wzywa kontrolerów na stanowiska, aktywowany jest nieruchomy jeszcze zegar odliczania
• T-43:00:00 and counting - zegar odliczania rusza, ekipa techniczna sprawdza sprawność systemów komputerowych na pokładzie orbitera, do komputerów wahadłowca wgrywane jest zapasowe oprogramowanie, dokonywane są końcowe inspekcje w kabinie.
• T-27:00:00 and holding - pierwsza planowana przerwa, zazwyczaj trwa 4 godziny i jest poświęcona głównie na oczyszczenie wyrzutni startowej z niepotrzebnego personelu.
• T-27:00:00 and counting - zegar ponownie rusza, rozpoczyna się napełnianie paliwem ogniw paliwowych (ang. fuel cells) odpowiadających za elektryczność w wahadłowcu.
• T-19:00:00 and holding - kolejna przerwa, również trwająca 4 godziny.
• T-19:00:00 and counting - wznowienie odliczania, silniki główne zostają przygotowane do tankowania paliwa i lotu, wodą zostają wypełnione zbiorniki SSWS (Wodnego Systemu Tłumiącego).
• T-11:00:00 and holding - najdłuższa przerwa w ciągu całego odliczania - trwa 12-13 godzin, w jej trakcie od wahadłowca odsuwane jest RSS (Obrotowa Konstrukcja Serwisowa), aktywowane są systemy komunikacyjne.
• T-11:00:00 and counting - zegar rusza. Aktywowane są ogniwa paliwowe. Okolice wyrzutni oczyszczane są z niepotrzebnego personelu.
• T-06:00:00 and holding - przerwa trwająca 2 godziny. Ekipa startowa sprawdza gotowość do tankowania. Wyrzutnia oczyszczana jest z całego personelu. Rozpoczyna się tankowanie około 500.000 galonów (ok. 1.775.000 litrów) kriogenicznego paliwa do ET.
• T-06:00:00 and counting - odliczanie zostaje wznowione. Kończy się tankowanie.
• T-03:00:00 and holding - przerwa trwająca 2 godziny. Do pracy przygotowywane są anteny trackingowe na wyspie Merritt. Final Inspection Team (zwany również Ice Team) przeprowadza inspekcje techniczne wahadłowca, zaś Closeout Crew przygotowuje kabinę na przybycie załogi.
• T-03:00:00 and counting - załoga opuszcza siedzibę astronautów i jedzie astrovanem na wyrzutnię. Załoga z pomocą Closeout Crew wsiada do orbitera i zajmuje swoje miejsca. Odbywają się testy komunikacji pomiędzy załogą a LCC i MCC.
• T-01:00:00 and counting - zamykany jest właz orbitera, następnie odbywają się testy szczelności kabiny. Closeout Crew opuszcza wyrzutnię.
• T-20:00 and holding - przedostatnia przerwa, trwająca 10 minut.
• T-20:00 and counting - zegar rusza ponownie. Komputery pokładowe i zapasowe systemy wahadłowca zostają przestawione do konfiguracji startowej.
• T-09:00 and holding - ostatnia planowa przerwa w całym toku odliczania, poświęcona jest przede wszystkim na oględziny sytuacji pogodowej i technicznej oraz dyskusje na jej temat. Na końcu przerwy NTD (dyrektor testowy NASA) przeprowadza wśród kontrolerów tradycyjne głosowanie GO/NO GO dla startu. Następnie Launch Director (dyrektor startu) pyta menadżerów misji o zgodę na start. Jeśli wszystko jest w porządku, Launch Director przemawia do załogi, życzy im powodzenia podczas misji. Potem nakazuje NTD wznowić odliczanie i przeprowadzić końcowe operacje przed startem.
• T-09:00 and counting - odliczanie zostaje wznowione. Rozpoczyna się sekwencja startowa kontrolowana przez komputer GLS (Ground Launch Sequencer).
• T-08:00 and counting - OTC (dyrektor testowy orbitera) nakazuje pilotowi podłączenie ogniw paliwowych do głównej magistrali.
• T-07:30 and counting - komputer GLS wydaję komendę odsunięcia COAA (ramię dostępowe do wahadłowca) od orbitera, CGLS (operator GLS) ogłasza to callem "GLS is GO for Crew Orbiter Access Arm retract". OTC życzy powodzenia załodze podczas misji.
• T-06:15 and counting - OTC nakazuje pilotowi wykonanie procedur przedstartowych APU.
• T-05:00 and counting - komputer GLS wydaje komendę uruchomienia APU, CGLS ogłasza to callem "GLS is GO for Orbiter APU start". OTC nakazuje pilotowi wykonanie procedur startowych APU.
• T-04:00 and counting - komputer GLS rozpoczyna gazowe przeczyszczanie silników SSME (tzw. "purging"), CGLS ogłasza to callem "GLS is GO for purge sequence four".
• T-03:55 and counting - test sprawności powierzchni sterujacych - wykonywane są testowe ruchy lotkami i sterem wysokości.
• T-03:30 and counting - test sprawności układów hydraulicznych silników SSME - wykonywane są testowe ruchy dyszami silników, a następnie ustawiane są do pozycji startowej.
• T-02:55 and counting - komputer GLS rozpoczyna uszczelnianie zbiornika z ciekłym wodorem ("LH2 pressurization"), CGLS ogłasza to callem "GLS is GO for ET LH2 pressurization".
• T-02:30 and counting - GHX vent arm (ramię odprowadzające wodór w stanie gazowym) zostaje odsunięte od szczytu ET, OTC nakazuje pilotowi wyczyścić pamięć systemu ostrzeżeń.
• T-02:00 and counting - OTC wydaje załodze komendę zamknięcia osłon na hełmach i rozpoczęcia podawania tlenu do kombinezonów. Komputer GLS rozpoczyna uszczelnianie zbiornika z ciekłym tlenem ("LO2 pressurization"), CGLS ogłasza to callem "GLS is GO for ET LO2 pressurization".
• T-01:15 and counting - wodór w zbiorniku osiąga ciśnienie właściwe do startu. SSWS (Wodny System Tłumiący) zostaje "uzbrojony".
• T-00:50 and counting - wahadłowiec zostaje przełączony na zasilanie wewnętrzne.
• T-00:31 and counting - komputer GLS przekazuje kontrolę nad odliczaniem komputerom pokładowym wahadłowca. Rozpoczyna się automatyczna sekwencja startowa, CGLS ogłasza to callem "GLS is GO for auto-sequence start".
• T-00:20 and counting - odliczanie przekracza ostatni punkt w którym można zatrzymać sekwencję startową bez konieczności dokonania abortu i przełożenia startu o co najmniej 24 godziny.
• T-00:18 and counting - dysze SRB zostają ustawione do pozycji startowej.
• T-00:16 and counting - SSWS zostaje uruchomiony.
• T-00:10 and counting - komputer GLS wydaje polecenie zapłonu silników głównych SSME, jest to ogłaszane przez CGLS callem "GLS is GO for main engine start". Odpalone zostają zabezpieczające iskrowniki pod dyszami silników.
• T-00:06,6 and counting - zapłon silników głównych SSME.
• T 0 - zapłon SRB i start.

p • d • e System Transportu Kosmicznego Główne artykuły System Transportu Kosmicznego • Wahadłowiec kosmiczny Komponenty Orbiter  • SRB • ET Systemy SSME • SRM • OMV • RCS Orbitery w pełni funkcjonalne Columbia • Challenger • Discovery • Atlantis • Endeavour Przedmioty testów Pathfinder • Enterprise  • MPTA-ET • MPTA-098 Miejsca startu Kennedy Space Center LC-39 • Vandenberg AFB SLC-6 Przyszłość programu Shuttle-Derived Launch Vehicle • Shuttle-C • Ares I • Ares V Instalacje naziemne Vehicle Assembly Building • Mobile Launcher Platform • Crawler-transporter Katastrofy 1986 - Challenger • 2003 - Columbia Operacje Odliczanie do startu wahadłowca • Wzlot wahadłowca na orbitę • Operacje orbitalne wahadłowca • Wejście w atmosferę i lądowanie wahadłowca Różne Misje • Misje anulowane • Decyzja • Załogi • W fikcji • Shuttle Carrier Aircraft