Owsica

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy choroby pasożytniczej. Zobacz też: owsica (Helictotrichon) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych.

	Owsica [enterobioza]
(Oxyuriasis)
ICD-10:	B80
B80.0 {{{X.0}}}
B80.1 {{{X.1}}}
B80.2 {{{X.2}}}
B80.3 {{{X.3}}}
B80.4 {{{X.4}}}
B80.5 {{{X.5}}}
B80.6 {{{X.6}}}
B80.7 {{{X.7}}}
B80.8 {{{X.8}}}
B80.9 {{{X.9}}}

Owsica, enterobioza (łac. enterobiosis, oxyuriasis) – inwazyjna choroba pasożytnicza spowodowana przez drobnego nicienia – owsika ludzkiego (Enterobius vermicularis).

[edytuj] Etiologia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Owsik ludzki.

Cykl życiowy owsika ludzkiego.

Owsik dostaje się do organizmu człowieka przez połknięcie lub wdychanie jaj. Z jamy ustnej jajo przedostaje się do jelita grubego. Robaki dojrzewają po 2-4 tygodniach, a żyją do 2 miesięcy. Samica, która wędruje nocą, składa ok. 11 000 jaj w lepkiej wydzielinie w okolicy odbytu , a także w przypadku kobiet niekiedy w przedniej części pochwy. Jaja są składane poza organizmem człowieka, aby zapewnić odpowiednią wilgotność oraz temperaturę 30-36 stopni Celsjusza. Chorzy dotykając palcami okolic krocza i bielizny osobistej zbierają na swoje ręce jajeczka. Znajdują się one również w pościeli co zagraża personelowi medycznemu. Jeżeli są przestrzegane zasady higieny cykl życiowy nie zamknie się.

[edytuj] Epidemiologia

Choroba jest bardzo rozpowszechniona (ponad miliard zachorowań na świecie w ciągu roku^{[potrzebne źródło]}), najwięcej w przedziale pomiędzy 5. a 6. rokiem życia. Sprzyja jej przebywanie w żłobkach, przedszkolach, szkołach, internatach i domach dziecka. Wśród zakażonych dzieci 30-40% należy do rasy białej a 10-15% czarnej^{[potrzebne źródło]}. Dorośli są mniej podatni na zakażenia, co tłumaczy się wzrostem odporności z wiekiem.

[edytuj] Objawy i przebieg

Około 1/3 zakażeń przebiega subklinicznie, w objawowych postaciach choroby najczęstszymi manifestacjami owsicy są: świąd odbytu, utrata łaknienia, nerwowość (prawdopodobnie produkty metabolizmu owsików drażnią zakończenia nerwowe^{[potrzebne źródło]}), niepokój i podniecenie (objawiające się zgrzytaniem zębów), czasem niedokrwistość. Przyczyną bólu jest wtórne zakażenie bakteryjne i martwica śluzówki odsłaniająca jej zakończenia nerwowe. Na skórze okołoodbytniczej i krocza można zaobserwować twory barwy szarobiałej (są to samice owsika ludzkiego). Możliwe są zakażenia ektopiczne, gdy pasożyty znajdą się w nietypowych miejscach przewodu pokarmowego – często zasiedlany jest wyrostek robaczkowy. Rzadko robaki dostają się do dróg moczowo-płciowych.

Do rzadkich przypadków należą powikłania: przewlekłe zapalenie jelita grubego, zapalenie wyrostka robaczkowego (to ostatnie prawdopodobne, ale nie udowodnione).

[edytuj] Rozpoznanie

Owsicę rozpoznaje się poprzez badanie kału na obecność jaj, w ciężkich przypadkach samic pasożyta. Test taśmy celofanowej polega na dotknięciu lepką stroną taśmy celofanowej okolic odbytu, co powoduje przywarcie do niej jaj. Próbki należy zebrać rano przed kąpielą i skorzystaniem z toalety. Test jest ujemny, gdy otrzymuje się kolejno 3 do 4 wyników ujemnych^{[potrzebne źródło]}.

[edytuj] Zapobieganie

Jednym ze sposobów profilaktyki jest przestrzeganie higieny.

[edytuj] Leczenie

Leczenie stosuje się w postaciach objawowych infestacji i polega na podaniu jednorazowej dawki mebendazolu (200 mg p.o.), albendazolu (200 mg p.o.) lub pyrantelu (10 mg/ kg masy ciała p.o.). Kurację pyrantelem powtarza się za 2 tygodnie, albendazolem i mebendazolem za miesiąc.

[edytuj] Bibliografia

Inwazje i choroby pasożytnicze. W: Zbigniew Pawłowski: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Zdzisław Dziubek (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, ss. 468-470. ISBN 83-200-2748-9.