Oziersk

Z Wikipedii

Herb Darkiejm

Oziersk (ros. Озёрск, do 1937 niem. Darkehmen, pol. Darkiejmy, lit. Darkiemis, w latach 1938-1946 niem. Angerapp) - miasto powiatowe w obwodzie kaliningradzkim (ok. 5 500 mieszkańców w 2005 roku) w Rosji.

Miejscowość położona nad rzeką Węgorapą, około 25 kilometrów na południowy zachód od Gusiewa i 20 kilometrów na północny zachód od Gołdapi, w pobliżu (10 km) granicy z Polską.

Pierwsze wzmianki o Darkiejmach pochodzą z początków XVII wieku. Prawdopodobnie osada istniała już w wieku XVI. W 1615 powstał drewniany kościół, a w 1706 roku otwarto szkołę. 10 stycznia 1726 roku miejscowość uzyskała prawa miejskie. W 1754 zbudowano nowy kościół murowany na miejscu starego (przebudowany w 1842). W połowie XVIII wieku miasto posiadało około 1 000 mieszkańców. W wyniku starań władz pruskich do miasta napływali liczni imigranci z odległych państw niemieckich, głównie z okolic Salzburga. W czasie wojny siedmioletniej miasto zostało poważnie zniszczone. W 1723 w pobliżu Darkiejm założono stajnie królewskie (króla Prus), które później dały początek słynnej stadninie w Trakenach. W 1777 wybudowano ratusz miejski. Po reformie administracyjnej Prus od 1818 roku miasto było siedzibą powiatu (Landkreis). W 1878 do miasta dotarła linia kolejowa Wystruć-Gołdap-Ełk, jednak dworzec kolejowy był ulokowany około 3 km od miasta we wsi Ströpken. Dopiero w 1913 roku po otwarciu linii kolejowej do Gąbina (obecnie Gusiew) miasto zyskało prawdziwy dworzec kolejowy. W 1886 uruchomiono pierwsze na terenie Prus Wschodnich elektryczne oświetlenie ulic. W 1907 roku uruchomiono elektrownię miejską.

W czasie działań wojennych podczas I wojny światowej miasto zostało zajęte przez armię rosyjską i częściowo zniszczone (wschodnia część miasta, 2 pierzeje rynkowe). Odbudowa miasta trwała do [1922] r. pod kierunkiem architekta okręgowego Maula. W 1938 nazwę miasta zmieniono na Angerapp (niemiecka nazwa rzeki Węgorapy), gdyż nazwa Darkehmen pochodzi z języka litewskiego, co przeszkadzało rządom nazistowskim. W 1939 roku miasto liczyło 4336 mieszkańców. Miasto zostało zdobyte przez oddziały 2. Frontu Białoruskiego w dniu 22 stycznia 1945 roku. Po wojnie miejscowość przypadła ZSRR. W 1946 roku jej nazwę zmieniono na Озёрск. Zabudowa miasta w części zachowana, m.in. rezydencja rodziny Wiechert przy d. ul. Gołdapskiej z ok. 1920 r., ruina kościoła ewangelickiego z I połowy XIX w., elektrownia wodna i młyn.

[edytuj] Bibliografia

Georg Dehio, Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall, Deutschordensland Preussen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, München; Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1952
Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreussen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreussen (Deutschordensland Preussen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, München; Berlin, Dt. Kunstverl., 1993, ISBN 3-422-03025-5