Palmiro Togliatti

Z Wikipedii

Palmiro Togliatti (ur. 26 marca 1893, zm. 21 sierpnia 1964) – przywódca włoskich komunistów.

Działalność polityczną rozpoczął przed I wojną światową, we Włoskiej Partii Socjalistycznej, po wojnie skupionej wokół turyńskiej gazety "L'Ordine Nuovo", Antonio Gramsciego. Był współzałożycielem Włoskiej Partii Komunistycznej, a po uwięzieniu Gramsciego przez faszystowski rząd Benito Mussoliniego pozostał aż do śmierci jej przywódcą. W latach 30. pozostawał na wygnaniu.

Powrócił do Włoch w 1944. Pod jego kierunkiem partia dokonała zwrotu ku demokratycznym metodom walki politycznej i zrezygnowała z metod rewolucyjnych. Togliatti był ministrem bez teki w rządzie Pietra Badoglia i wicepremierem rządu Alcide De Gasperiego. Przeciwstawiając się dominującym we Włoskiej Partii Komunistycznej trendom poparł wpisanie traktatów laterańskich do konstytucji włoskiej.WPK stała się drugą co do znaczenia partią polityczną Włoch i największą nierządzącą partią komunistyczną w Europie. Mimo braku władzy w państwie, zdobyła ją w wielu wyborach regionalnych.

15 czerwca 1948 r. miał miejsce nieudany zamach na jego życie, co spowodowało falę strajków w całym kraju.

Jako filozof marksistowski Togliatti koncentrował się przede wszystkim na zagadnieniach praktyczno-politycznych, w sferze zagadnienień teoretycznych był przede wszystkim kontynuatorem Gramsciego. W języku polskim ukazały się m. in. książka Włoska partia komunistyczna (Warszawa 1961), esej O właściwym pojmowaniu myśli Labrioli (w: Antonio Labriola, Szkice o materialistycznym pojmowanu dziejów, Warszawa 1961), esej Aktualne znaczenie myśli i działalności Gramsciego (w: Antonio Gramsci, Pisma wybrane, t. I, Warszawa 1961).

Po śmierci Togliattiego jego imieniem nazwano radzieckie miasto Stawropol, gdzie istniała wielka fabryka samochodów produkowanych na licencji firmy Fiat.