Paprocie

Z Wikipedii

Paprocie
Podrzeń Blechnum nudum
Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Gromada	paprotniki
Klasa	paprocie
Nazwa systematyczna
Polypodiopsida
Cronquist
Galeria zdjęć i grafik

Paprocie, paprociowe (Polypodiopsida Cronquist, Pteropsida) - klasa paprotników. Obecnie na świecie występuje około 10 000 gatunków paproci, co jest liczbą małą w porównaniu do ich prehistorycznej różnorodności (jak się przypuszcza istniało wtedy około milion gatunków).

[edytuj] Charakterystyka

Jest to grupa bardzo niejednorodna, aczkolwiek można wyróżnić kilka wspólnych cech. Są to zazwyczaj rośliny zielne, wyjątkowo drzewiaste. Paprocie nie mają możliwości tworzenia tkanki wtórnej, a tym samym przyrostu na grubość, aczkolwiek, być może taką możliwość miały niektóre gatunki kopalne. W tej grupie roślin powstały poprzez przekształcenie systemów telomowych typowe liście makrofilne. Liście takie są zazwyczaj podzielone na charakterystyczne blaszki, które za młodu mają formę pastorału. Paprocie wytwarzają wielokomórkowe łuski na łodygach oraz na osiach liści. Zarodnie ułożone są na spodniej stronie liścia, często tworzą grupy (tak zwane synangia) i przeważnie posiadają mechanizmy otwierające. Są to przeważnie formy jednakozarodnikowe.

[edytuj] Rozmnażanie

Na spodniej stronie liści wykształcają się brązowe kupki zarodni - skupiska zarodni, w których powstają zarodniki. Z zarodnika powstaje przedrośle (zielone, niewielkie, zwykle sercowatego kształtu). Na przedroślu występują rodnie i plemnie. W obecności wody plemniki przepływają do rodni. Następuje zapłodnienie i powstaje zygota. Zygota po wielu podziałach rozwija się w samodzielną roślinę - młody sporofit.

[edytuj] Systematyka

Paprocie dzieli się na następujące podklasy:

• Podklasa: † staropaprocie (Coenopterididae) - wymarła grupa charakteryzująca się rozgałęzieniem osi na dwie niejednakowe części: przedłużenie osi głównej i osadnik liściowy (filofor).
• Podklasa: strzelichowe (Marattiidae - wyłącznie rośliny tropikalne, podklasa znana również z zapisu kopalnego.
  • Rząd: strzelichowce (Marattiales)
    • • Rodzina: strzelichowate (Marattiaceae)
• Podklasa: długoszowe (Osmundidae) - niewielka grupa, w Polsce występuje tylko jeden gatunek - długosz królewski (Osmunda regalis).
  • Rząd: długoszowce (Osmundales Bromhead)
    • Podrząd: Osmundineae Bessey
      • Rodzina: długoszowate (Osmundaceae Bercht. & J. Presl)
• Podklasa: paprocie cienkozarodniowe (Filicidae) - obecnie najbardziej zróżnicowana i zasobna w gatunki grupa paproci. Należą tu między innymi polskie: paprotka, orlica, nerecznica, wietlica, pióropusznik, zanokcica, czy języcznik.
  • Rząd: paprotkowce, paprotnikowce (Platyzomataceae Nakai, Filicales)
    • Podrząd: Polypodiineae Bessey
      • Rodzina: paprotkowate (Polypodiaceae Bercht. & J. Presl)
        • Rodzaj: paprotka (Polypodium)
          • Gatunek: paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare)
      • Rodzina: Grammitidaceae Newman
  • Rząd: zanokcicowce (Aspleniales Pic. Serm. ex Reveal)
    • • Rodzina: zanokcicowate (Aspleniaceae Newman)
        • Rodzaj: zanokcica (Asplenium)
          • Gatunek: zanokcica klinowata (Asplenium cuneifolium)
        • Rodzaj: języcznik (Phyllitis)
      • Rodzina: podrzeniowate (Blechnaceae (C. Presl) Copel.)
      • Rodzina: nerecznicowate (Dryopteridaceae Herter)
        • Rodzaj: nerecznica (Dryopteris)
          • Gatunek: nerecznica samcza (Dryopteris filix-mas)
      • Rodzina: wietlicowate (Athyriaceae, Woodsiaceae (A. Gray) Herter)
        • Rodzaj: paprotnica (Cystopteris)
        • Rodzaj: pióropusznik (Matteuccia)
          • Gatunek: pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris)
        • Rodzaj: rozrzutka (Woodsia)
        • Rodzaj: wietlica (Athyrium)
      • Rodzina: zachylnikowate (Thelypteridaceae Pic. Serm.)
        • Rodzaj: zachylnik (Thelypteris)
          • Gatunek: zachylnik błotny (Thelipteris palustris)
      • Rodzina: Davalliaceae (Gaud.) M.R. Schomb.
      • Rodzina: Lomariopsidaceae Alston
      • Rodzina: Oleandraceae (J. Sm.) R.C. Ching ex Pic. Serm.
      • Rodzina: Tectariaceae Panigrahi
  • Rząd: Cyatheales A.B. Frank
    • Podrząd: Cyatheineae Bessey
      • Rodzina: olbrzymkowate (Cyatheaceae Kaulf.)
      • Rodzina: Cheiropleuriaceae Nakai
      • Rodzina: Culcitaceae Pic. Serm.
      • Rodzina: Dicksoniaceae (Gaud.) M.R. Schomb.
      • Rodzina: Dipteridaceae (Diels) Seward & E. Dale
      • Rodzina: Lophosoriaceae Pic. Serm.
      • Rodzina: Metaxyaceae Pic. Serm.
      • Rodzina: Thyrsopteridaceae C. Presl
  • Rząd: Gleicheniales (A.B. Frank)
    • Podrząd: Gleicheniineae Bessey
      • Rodzina: Gleicheniaceae (R. Br.) C. Presl
  • Rząd: Hymenophyllales A.B. Frank
    • Podrząd: Hymenophyllineae Bessey
      • Rodzina: Hymenophyllaceae Link
  • Rząd: Hymenophyllopsidales Pic. Serm. ex Reveal
    • • Rodzina: Hymenophyllopsidaceae Pic. Serm.
  • Rząd: Loxsomatales Pic. Serm. ex Reveal
    • • Rodzina: Loxsomataceae C. Presl
  • Rząd: Parkeriales A.B. Frank
    • • Rodzina: adiantowate (Adiantaceae Newman)
        • Rodzaj: adiantum (Adiantum)
      • Rodzina: orliczkowate (Pteridaceae E.D.M. Kirchn.)
        • Rodzaj: orliczka (Pteris)
      • Rodzina: Actiniopteridaceae Pic. Serm.
      • Rodzina: Dennstaedtiaceae Lotsy
        • Rodzaj: orlica (Pteridium)
      • Rodzina: Lindsaeaceae C. Presl ex M.R. Schomb.
      • Rodzina: Parkeriaceae Hook.
      • Rodzina: Vittariaceae (C. Presl) R.C. Ching
  • Rząd: Plagiogyriales Pic. Serm. ex Reveal
    • • Rodzina: Plagiogyriaceae Bower
  • Rząd: Platyzomatales Pic. Serm. ex Reveal
    • • Rodzina: Platyzomataceae Nakai
  • Rząd: Schizaeales A.B. Frank
    • Podrząd: Schizaeineae Bessey
      • Rodzina: Schizaeaceae Kaulf.
  • Rząd: Stromatopteridales Pic. Serm. ex Reveal
    • • Rodzina: Stromatopteridaceae (Nakai) Bierh.
• Podklasa: marsyliowe (Marsileidae) - mała grupa wodnych paproci. W Polsce rosną jedynie dwa gatunki: marsylia czterolistna (Marsilea quadrifolia) i gałuszka kulecznica (Pilularia globulifera).
  • Rząd: Marsileales J.H. Schaffn.
    • • Rodzina: marsyliowate (Marsileaceae Mirb. in Lam. & Mirb.)
• Podklasa: salwiniowe (Salviniidae Cronquist, Takht. & Zimmerm. ex Reveal) - kolejna nieliczna wodna grupa. W Polsce rośnie salwinia pływająca (Salvinia natans).
  • Rząd: salwiniowce, wiąślowce (Salviniales Britt.)
    • • Rodzina: salwiniowate, wiąślowate (Salviniaceae T. Lestib.)
      • Rodzina: Azollaceae Wettst.