Paul Gauguin

Z Wikipedii

Paul Gauguin
Autoportret
Prawdziwe nazwisko	Eugene Henri Paul Gauguin
Data i miejsce urodzenia	7 czerwca 1848, Paryż
Data i miejsce śmierci	9 maja 1903, wyspa Hiva Oa (Markizy)
Narodowość	Francuz
Dziedzina sztuki	Malarstwo
Styl	Postimpresjonizm
Ważne dzieła	Skąd przybywamy? Kim jesteśmy? Dokąd idziemy?, Biały koń, Nevermore , Żółty Chrystus
Muzeum artysty	-

Eugène Henri Paul Gauguin [wym: gogę] (ur. 7 czerwca 1848 w Paryżu, zm. 9 maja 1903 w Atuona na wyspie Hiva 'Oa na Markizach, Polinezja Francuska), malarz francuski.

Jego babką była bardzo znana we Francji socjalistka i pisarka Flora Tristan. Ojciec, Clovis Gauguin, był dziennikarzem w radykalnym piśmie "Le National". Po zamachu stanu Ludwika Napoleona Bonapartego rodzina Gauguina w obawie przed prześladowaniami wyemigrowała do Peru, skąd pochodziła rodzina matki malarza. Pod koniec podróży ojciec Paula Gauguina nagle zmarł. Byt rodzinie zapewnili bogaci krewni w Peru. Po 6 latach Gauguinowie wrócili do Paryża, jednak Paul nie znał dobrze francuskiego, miał trudności w szkole i marzył o podróżach. Zrealizował swoje marzenie niewiele lat później. Jako siedemnastolatek zatrudnił się w marynarce handlowej.

[edytuj] Początki twórczości

Po śmierci matki, wrócił do Francji (w momencie, kiedy zaczęła się wojna francusko-pruska). Gauguin zaczął interesować się malarstwem, początkowo jako amator. Pracował jako urzędnik giełdowy. W roku 1873 poślubił Dunkę, Mette-Sophie Gad, z którą miał następnie pięcioro dzieci. Przypadkowo poznał Pissarra, który udzielił mu cennych wskazówek. Poznał wiele sław malarskich epoki, ale akceptował tylko niektórych: Puvisa de Chavannes i Cézanne'a. Uczestniczył w plenerach w Pontoise.

Niebawem gdy w 1882 r. nastąpił kryzys rynków kapitałowych, Gauguin zdecydował się na porzucenie pracy i całkowite poświęcenie malarstwu. Żona nie zgadzała się na życie w biedzie i zdecydowała o wyjeździe całej rodziny do Danii.

[edytuj] Szkoła z Pont-Aven

Skłócony z teściami Gauguin zostawił żonę z dziećmi w Danii, a sam w 1885 r. wrócił do Francji, najpierw do Paryża, by w r. 1886 wyruszyć do Bretanii do Pont-Aven, miejscowości która dała imię kierunkowi malarstwa: szkoła z Pont-Aven. W tej małej miejscowości, porównywanej do paryskiego Montmartre, spotykali się liczni malarze poszukujący "malowniczych pejzaży" (m.in. Paul Serusier), a Gauguin odgrywał rolę przywódcy-teoretyka. Jego obrazy cechowało syntetyczne traktowanie plam barwnych (syntetyzm), czysta paleta i stosowanie kreski dla oddzielenia sąsiadujących kolorów (cloisonizm inspirowany witrażami). Ten sposób malowania, świeży w okresie Pont-Aven przerodził się wśród wielu naśladowców w nieznośną, łatwo rozpoznawalną manierę.

Żółty Chrystus

Kolejną ważną cechą malarstwa Gauguina jest odwaga zrywania z rutyną malarską, jaką stała się już stylistyka impresjonistyczna. W nowym malarstwie znika przymus stosowania prawideł perspektywy, światłocienia, określonego źródła światła w obrazie. Przedmiot staje się znakiem, a nie odwzorowaniem rzeczywistości. Wyraża ideę, z założenia jest dekoracyjny. Po raz kolejny sztuka nawiązuje do tradycji japońskich i sztuki prymitywistów. Twórczość tego okresu zapowiada i inicjuje fowizm, nabizm oraz symbolizm. Najbardziej chyba reprezentatywnym dziełem Gauguina z czasów Pont-Aven jest Żółty Chrystus z r. 1888.

[edytuj] Polinezja

W 1891 r. zrujnowany, ale zafascynowany egzotyką i dzikością zamorskich krajów Gauguin wyruszył do Polinezji i ostatecznie osiedlił się na Tahiti, gdzie miał nadzieję uciec od cywilizacji i wszystkiego co sztuczne i konwencjonalne. Na Tahiti, a później na Markizach spędził resztę życia. Latom spędzonym na wyspach sztuka Gauguina zawdzięcza większa intensywność i blask koloru oraz monumentalną prostotę kompozycji. To tam powstały największe arcydzieła tego okresu, w tym obraz Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy?, który w 1898 staje się wydarzeniem sezonu w Paryżu, obecnie przechowywany w bostońskim Museum of Fine Arts. Również tam Gauguin poznał Pahurę, młodą czternastoletnią dziewczynę, która zostanie jego modelką. Pod koniec życia Gauguin przeniósł się na Markizy do Atuanu, na wyspie Hiva-Oa, gdzie za wystąpienie w obronie ludności tubylczej został skazany przez władze kolonialne na więzienie. Umarł niedługo potem, 9 maja 1903 r.

[edytuj] Niektóre dzieła

Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? (lub też Skąd przybywamy? Kim jesteśmy? Dokąd idziemy?) (1897)
Never more (1887)
Biały koń (1898)
Złoto ich ciał
Żółty Chrystus (1888)
Walka Jakuba z aniołem (1888)
Piękna Angele (1889)
Faa Theihe (1898)
Autoportret z żółtym Chrystusem