Paweł Giżycki (jezuita)

Z Wikipedii

Paweł Giżycki SJ (ur. 24 stycznia 1692 w Wielkopolsce, zm. 28 stycznia 1762 w Krzemieńcu) - architekt baroku, malarz, dekorator, jezuita. Herbu Gozdawa.

Wstąpił do zakonu 16 sierpnia 1710 w Krakowie, studiował filozofię w Lublinie (1713-16), teologię w Sandomierzu (1719) i Krakowie (1720-23). Pracował jako misjonarz w Kowlu, Połonnem, Łucku, Włodzimierzu i Krzemieńcu.

Bardzo prawdopodobne, że znajomość architektury zawdzięczał tylko prywatnym studiom i talentowi. Ok. 1725 był już sławnym architektem. Prawdopodobnie brał udział przy odbudowie spalonego w pożarze w 1719 kolegium św. Piotra w Krakowie.

Projekty wykonane:

• ołtarza głównego fary w Żywcu (1724)
• kościół, szkoła i kolegium w Krzemieńcu (1731-53)
• ołtarz św. Stanisława Kostki (dziś nieistniejący) w kościele św. Jana w Jarosławiu (1732)
• przebudowa kościoła franciszkanów w Korcu k. Ostroga
• pałac Stanisława Jabłonowskiego w Niżniowie k. Stanisławowa oraz asystował budowie tamtejszego kościoła i klasztoru paulinów (1742-43)
• przebudowa kościóoła w Poczajowie (Wołyń) (1744)
• kolegium jezuickie w Żytomierzu
• kościół i klasztor bernardynów w Łucku (wzniesiony 1752-89)
• ołtarz główny unickiej cerkwi w Podhorcach (1754)
• kominek starosty radohowskiego (I. Wiszniewskiego) (1755)
• dwa ołtarze kościoła franciszkanów w Krzemieńcu (1759)
• dekoracja przebudowywanych wież kościoła dominikanów w Podkamieniu (1760)

Z pewnością zaprojektował szereg innych budowli, których dziś nie można stwierdzić archiwalnie. Szereg tez budowli było kopiami jego projektów (kolegium bazylianów w Krzemieńcu).

Wsławił się wspaniałymi dekoracjami pogrzebowymi, z których najgłośniejsze, to:

• dekoracja wnętrza kościoła jezuitów w Łucku na pogrzeb Jadwigi Zahorowskiej, kasztelanowej wołyńskiej (1725)
• kolegiaty w Zamościuna pogrzeb Tomasza Zamoyskiego (1726)
• kościoła franciszkanów w Brześciu Litewskim dla Aleksandra Pocieja, wojewody witebskiego (1729)
• kościoła jezuitów w Samborze dla Stanisława Chomętowskiego, hetmana polnego koronnego (1729)
• kościoła karmelitów w Wiśniowcu dla Michała Serwacego Wiśniowieckiego (1745)
• kościoła kapucynów w Lublinie dla Pawła Karola Sanguszki, marszałka wielkiego litewskiego (1750)
• kościoła jezuitów w Stanisławowie dla Józefa Potockiego,hetmana wielkiego koronnego (1751)

Sygnowane przez niego są sztychy: Teodora Potockiego w dziele A. Miaskowskiego Deus in essentia unus, Pragae 1723 Michała Serwacego Wiśniowieckiego frontospicium dzieła Cumulat tua bella oraz szereg innych.

[edytuj] Bibliografia

Andrzej Betlej, Paweł Giżycki SJ architekt polski XVIII wieku, Towarzystwo Naukowe "Societas Vistulana", Kraków 2003,ISBN 83-88385-16-X