Perkoz gwatemalski

Perkoz gwatemalski (†Podilymbus gigas) opisany w 1929 roku był spokrewniony z perkozem grubodziobym (Podilymbus podiceps). Był on endemicznym, nielotnym gatunkiem znanym jedynie ze stanowisk na jeziorze Lago de Atitlán w Gwatemali. Dzięki prowadzonym nad tym gatunkiem przez 25 lat obserwacjom amerykańskiego biologa Anne LaBastille obecnie dysponujemy obszernymi materiałami dotyczącymi ich występowania i zachowań.

Perkoz gwatemalski dorastał do 46-50 cm długości. Wydawane odgłosy oraz wygląd zewnętrzny bardzo upodabniały go do perkoza grubodziobego. Posiadał ciemnobrązowe upierzenie z białymi centkami po bokach ciała. Głowa była niemal czarna, szyja nakrapiana w ciemnobrązowe plamy wiosną, i białe plamy zimą. Nogi były koloru szarego. Kolor dzioba wahał się od białego wiosną do brązowego w innych porach roku. Pośrodku dzioba widniała gruba pionowa opaska. Tęczówki perkoza były brązowe. Ptak charakteryzował się małymi skrzydłami uniemożliwiającymi mu aktywny lot.

Gniazdo zawierało zazwyczaj 4-5 jaj, którymi opiekowały się oboje rodziców.

Początkiem zagłady perkoza gwatemalskiego był rok 1958, a później 1960, kiedy to wprowadzono do jeziora Lake Atitlán dwa agresywne gatunki ryb: bassa małogębowego (Micropterus dolomieu) i bassa wielkogębowego (Micropterus salmoides). Ryby te znacznie zredukowały populację krabów i ryb, które były pożywieniem dla perkoza gwatemalskiego. Ponadto ofiarą wprowadzonych do środowiska obcych gatunków ryb często padały pisklęta perkoza. Liczebnosć populacji w latach 1960–1965 spadła z 200 do 80 osobników. Dzięki staraniom Anne LaBastille w celu utrzymania tego gatunku przy życiu populacja w 1973 roku wzrosła ponownie do 210 osobników. Niestety, po trzęsieniu ziemi w Gwatemali w 1976 roku dno jeziora załamało się i poziom wody znacznie opadł, co ponownie spowodowało drastyczny spadek populacji ptaków. W 1983 roku naliczono jedynie 32 osobniki, z czego część uznana została za hybrydy z perkozem grubodziobym. Ostatnie dwa osobniki zaobserwowano w 1989 roku. Ostatecznie sklasyfikowano ten gatunek perkoza za wymarły.