Persona (film)

Z Wikipedii

Persona
Oryginalny tytuł	Persona
Gatunek	dramat
Kraj produkcji	Szwecja
Język	szwedzki
Główne role	Liv Ullmann (aktorka Elizabeth Vogler), Bibi Andersson (pielęgniarka Alma)
Data premiery	18 października 1966 (świat) w polskich kinach wkrótce po premierze światowej; także projekcje w telewizji; uroczysta premiera odnowionej technicznie wersji 17 listopada 2006 (Polska)
Czas trwania	85 min.
Produkcja
Reżyseria	Ingmar Bergman
Scenariusz	Ingmar Bergman
Muzyka	Lars Johan Werle
Zdjęcia	Sven Nykvist, film czarno-biały
Scenografia	Bibi Lindström
Kostiumy	Mago
Montaż	Ulla Ryghe
Produkcja	Svensk Filmindustri
Dystrybucja	Svensk Filmindustri Gutek Film
Od lat	15
Nagrody
Bibi Anderson nominacja do Nagrody BAFTA dla najlepszej aktorki
Persona  na IMDb

Persona – szwedzki film fabularny z 1966 roku, dramat w reżyserii i na podstawie scenariusza Ingmara Bergmana. Film uznawany przez krytyków za jedno z najbardziej enigmatycznych, zarazem największych, dzieł w historii kina.

[edytuj] Obsada

• Liv Ullmann – aktorka Elizabeth Vogler
• Bibi Andersson – pielęgniarka Alma
• Gunnar Björnstrand – Vogler, mąż Elizabeth
• Margareta Krook – lekarka
• Jörgen Lindström – chłopiec

[edytuj] Fabuła

Pierwsza i ostatnia sekwencja filmu to obraz lampy łukowej w (tradycyjnym) projektorze filmowym. Lampa rozbłyska i taśma zaczyna się przewijać, z chaotycznych kadrów powstaje narracja. Na końcu Persony spójny ruch obrazów staje się chaotyczny, taśma zamiera, lampa projektora gaśnie. Sceny te, perfekcyjnie nakręcone przez operatora Svena Nykvista, tworzą klamrę filmu. Pomiędzy nimi toczy się opowieść fabularna o aktorce i pielęgniarce. Ingmar Bergman uczynił tak Personę napierw filmem o sztuce, o istocie kreacji i złudzeniach narracji, a potem dopiero – przenikliwym studium psychologicznym.

Aktorka Elizabeth Vogler po spektaklu teatralnym tragedii Eurypidesa Elektra przestała mówić. Obserwacja szpitalna wyklucza chorobę psychiczną – to raczej przejaw niezgody na siebie i świat oraz akt niezwykle silnej woli. Lekarka wysyła aktorkę wraz z pielęgniarką Almą do swego domku nad Bałtykiem, by tam odzyskała równowagę. Elżbieta milczy. Za to Alma, która podziwia ją naiwnie jako aktorkę, wiele mówi, odsłaniając siebie, w tym intymne szczegóły życia, zwierza się z lęków i urazów. Stara się upodobnić do aktorki, którą ubóstwia. W ręce Almy trafia jednak list aktorki do lekarki, w którym została ironicznie opisana. Alma czuje się zdradzona i wykorzystana. Elżbieta odzyska siły, powróci do męża i pracy. W domku pozostanie Alma – wewnętrznie rozbita, bez zgody na samą siebie.

Doszło do symbolicznej wymiany osobowości, prawie do zamiany tożsamości, a może – jak sugerują niektóre interpretacje (ujmując fabułę filmu alegorycznie) – Elżbieta i Alma to... jedna osoba, dwoista psychicznie? Bergmana zajmuje tożsamość osoby ludzkiej – głębinowe pokłady szczerości i prawdy, lecz też odgrywana rola społeczna, maska (w psychologii określana jako persona), także napięcia międzyludzkie. Temat osobny to sztuka: jej moc, kreacja, ale i fałsz. W końcu aktorka zdradziła swoistą przyjaźń, okazywaną przez Almę.

Persona jest może najtrudniejszym filmem Bergmana. To zarazem dzieło przełomowe dla języka sztuki filmowej, wielokrotnie wymieniane pośród największych arcydzieł kina. Precyzja czarno-białych zdjęć Nykvista, ascetyczna czystość kadru, wielkie (nowatorskie) zbliżenia twarzy lub tylko oczu, słynny kolaż, kiedy połowę kadru zajmuje twarz Elizabeth, a drugą połowę twarz pielęgniarki (reżyser celowo wykorzystał fizyczne podobieństwo Liv Ullmann i Bibi Andersson), wreszcie skupione i powściągliwe, a bogate psychologicznie aktorstwo – czynią z Persony film o niezwykłej mocy artystycznej

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Persona w bazie filmweb.pl

To jest tylko zalążek artykułu z dziedziny filmu. Jeśli możesz, rozbuduj go.