Ingmar Bergman
Z Wikipedii
| Ingmar Bergman | |
 Ingmar Bergman w czasie pracy nad filmem Tam, gdzie rosną poziomki, 1957 rok |
|
| Prawdziwe nazwisko | Ernst Ingmar Bergman |
| Data i miejsce urodzenia | 14 lipca 1918 Uppsala |
| Data i miejsce śmierci | 30 lipca 2007 Fårö |
| Aktywność | 1944 - 2005 |
| Zawód | reżyser scenarzysta producent filmowy |
| Nagrody | |
| Cezar | |
| 1982: Fanny i Aleksander (Najlepszy Film Zagraniczny) | |
| Ważne filmy | |
| Tam, gdzie rosną poziomki (1957) Jak w zwierciadle (1961) Szepty i krzyki (1972) Twarzą w twarz (1976) Jesienna sonata (1978) Fanny i Aleksander (1982) |
|
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
 Kolekcja cytatów w Wikicytatach |
|
| Profil na IMDb | |
Ingmar Bergman, właściwie Ernst Ingmar Bergman (ur. 14 lipca 1918 r. w Uppsali, zm. 30 lipca 2007 r. na bałtyckiej wyspie Fårö, położonej na północ od Gotlandii), szwedzki reżyser filmowy, uważany za największego szwedzkiego artystę od czasu Strindberga (do bycia pod ogromnym wpływem którego się przyznawał) i jednego z największych artystów w historii kina obok Luisa Buñuela czy Federico Felliniego.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Ukończył literaturę i historię sztuki na uniwersytecie w Sztokholmie. Zadebiutował w filmie w latach 40., najpierw jako scenarzysta, potem jako reżyser. W latach 50. zaczął realizować filmy według własnych scenariuszy. Początkowo był bardzo ograniczany przez producentów; jego styl i zainteresowania dopiero się krystalizowały.
Sukcesy filmów Uśmiech nocy, Siódma pieczęć i Tam, gdzie rosną poziomki na festiwalach filmowych w Cannes i w Berlinie w latach 1956 i 1957 poprawiły jego pozycję i pozwoliły na twórczą swobodę. Zrealizował ponad 40 filmów, 140 przedstawień teatralnych, kilkanaście spektakli telewizyjnych; napisał kilkanaście scenariuszy dla innych reżyserów. Jest czołowym przedstawicielem tzw. kina autorskiego.
Z okazji 50-lecia Festiwalu w Cannes ówczesny dyrektor tegoż festiwalu Gilles Jacob poprosił wszystkich żyjących laureatów Złotej Palmy o wybranie laureata Palmy Palm, największego ich zdaniem żyjącego filmowca. Wybór padł na Bergmana.
[edytuj] Charakterystyka twórczości
[edytuj] Psychologia i biologia
Większość jego filmów to pesymistyczne dramaty psychologiczne, za pomocą których ukazał nieograniczone psychologiczne możliwości kina jako medium. Jego filmy są zarazem bardzo osobiste i bardzo uniwersalne; zawierają spójną wizję człowieka i świata. Przez całą twórczość Bergmana przewijają się pewne stałe motywy: samotność, trudności w kontakcie z drugim człowiekiem, upokorzenie, człowiek wobec śmierci i cierpienia. Cechuje Bergmana niezwykła dosadność, a nawet okrucieństwo w przeprowadzaniu psychicznej wiwisekcji, operowaniu bezlitosnym, biologicznym konkretem, zwłaszcza w przedstawianiu seksualności i śmierci.
[edytuj] Kwestia istnienia Boga
Kwestia istnienia Boga jest jednym z najważniejszych problemów w twórczości Bergmana, który prywatnie był synem luterańskiego duchownego. W początkowej fazie zadaje on rozpaczliwie pytanie o jego istnienie. Szczytowym tego przykładem jest Siódma pieczęć, w której rycerz Antonius Block gra w szachy ze Śmiercią. Usiłuje się od niej dowiedzieć, co jest po drugiej stronie. Ale nawet Śmierć tego nie wie.
Przełomowy okres w twórczości Bergmana następuje w latach 60.; jego wyrazem jest np. Milczenie. Okres ten, to czas rozpaczliwego krzyku wobec konstatacji, że Boga jednak nie ma. Dowodem na nieistnienie Boga jest dla Bergmana kształt świata, składającego się niemal wyłącznie z cierpienia. Hipoteza, że taki świat stworzył Bóg, jest dla Bergmana niedopuszczalna, niemoralna.
W dalszej części twórczości Bergman przechodzi nad tym do porządku dziennego, zajmuje się już relacjami między ludźmi, skoro badanie relacji między człowiekiem a Bogiem jest bezpodstawne wobec nieistnienia Boga. Ten Bóg odbija się wciąż jednak echem, jako swego rodzaju kategoria kulturowa i psychiczna, ale już nikt w niego w filmach Bergmana nie wierzy. Nawet pastor w filmie Szepty i krzyki mówi, modląc się, że Niebo jest puste i okrutne. A pastor w Gościach Wieczerzy Pańskiej odprawia wprawdzie mszę w kościele, ale sam już w Boga nie wierzy; kościół jest pusty, pastora słucha tylko jedna kobieta i na dodatek tylko dlatego, że jest w nim zakochana.
Pomimo całego pesymizmu twórczości Bergmana, jest w niej jednak coś bardzo konstruktywnego: konstatacja, że Boga nie ma, nie oznacza, że życie jest bez sensu, ani że nie istnieje inne sacrum. Sacrum tkwi dla Bergmana w drugim człowieku.
[edytuj] Nagrody
- 1948 – nominacja do Złotych Lwów za film Noc – moja przyszłość
- 1957 – Nagroda specjalna jury Festiwalu w Cannes za film Siódma pieczęć
- 1958 – Złoty Niedźwiedź w Berlinie za film Tam, gdzie rosną poziomki
- 1958 – nagroda za najlepszą reżyserię na Festiwalu w Cannes za film U progu życia
- 1959 – Nagroda specjalna jury Festiwalu w Wenecji za film Twarz
- 1959 – nominacja do Złotych Lwów za film Twarz
- 1960 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy scenariusz za film Tam, gdzie rosną poziomki
- 1961 - Oscar w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny za film Źródło
- 1962 – nominacja do Złotego Niedźwiedzia w Berlinie za film Jak w zwierciadle
- 1963 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy scenariusz za film Jak w zwierciadle
- 1971 – Nagroda im. Irvinga G. Thalberga
- 1974 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy film za Szepty i krzyki
- 1974 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy scenariusz i adaptacja za Szepty i krzyki
- 1974 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy reżyser za Szepty i krzyki
- 1976 – nominacja do Césara w kategorii najlepszy film obcojęzyczny za Czarodziejski flet
- 1977 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy reżyser za Twarzą w twarz
- 1979 – Złoty Glob w kategorii najlepszy film obcojęzyczny za Jesienną sonatę
- 1979 – nominacja do Césara w kategorii najlepszy film obcojęzyczny za Jesienną sonatę
- 1979 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy scenariusz oryginalny za Jesienną sonatę
- 1983 – nagroda FIPRESCI na Festiwalu w Wenecji za Fanny i Aleksander
- 1984 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy film obcojęzyczny za film Fanny i Aleksander
- 1984 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy reżyser za Fanny i Aleksander
- 1984 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy scenariusz oryginalny za Fanny i Aleksander
- 1984 – nominacja do nagrody BAFTA w kategorii najlepszy film obcojęzyczny za Fanny i Aleksander
- 1984 – Złoty Glob w kategorii najlepszy film obcojęzyczny za Fanny i Aleksander
- 1984 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepszy reżyser za Fanny i Aleksander
- 1984 – César w kategorii najlepszy film zagraniczny za Fanny i Aleksander
[edytuj] Filmografia
[edytuj] Reżyseria
|
[edytuj] Scenariusz
|
[edytuj] Bibliografia
[edytuj] Podmiotowa
Książki, scenariusze i opowiadania I. Bergmana opublikowane w Polsce:
- Malowidło na drzewie, "Życie Literackie" 1960 nr 39.
- Scenariusze (Wieczór kuglarzy, Siódma pieczęć, Tam, gdzie rosną poziomki, Persona, Szepty i krzyki), Warszawa 1978 (1987).
- Sceny z życia małżeńskiego, Poznań 1975.
- Jajo węża. Sonata jesienna, Warszawa 1980.
- Po próbie "Dialog" nr 6 1986.
- Fanny i Aleksander. Z życia marionetek, Warszawa 1987.
- Krótsze opowiadanie o jednym z najwcześniejszych wspomnień z dzieciństwa Kuby Rozpruwacza, "Kino" 1991 nr 5.
- Laterna magica, Warszawa 1991 (autobiografia)
- Obrazy, Warszawa 1993 (autobiografia)
- Ostatni krzyk, "Dialog" 1993 nr 12.
- Niedzielne dziecko, Warszawa 1994.
- Puszy się i miota "Dialog" 1995 nr 4.
- Dobre chęci, Warszawa 1995.
- Ryba. Farsa filmowa, "Kwartalnik Filmowy" 1996 nr 14.
- Miłość bez kochanków, "Kwartalnik Filmowy" 2002 nr 39-40.
- Rozmowy poufne,Warszawa 1996
[edytuj] Przedmiotowa
- J. Donner, The Personal Vision of Ingmar Bergman, Bloomington 1964 (przekł. ang. ze szw.).
- "Film na Świecie" 1974 nr 5 (nr monograficzny)
- A. Helman, Dramaturgia Ingmara Bergmana, "Dialog" 1974 nr 6.
- M. Koskinen, Epilog – miejsca gry pamięci, "Kwartalnik Filmowy" 2002 nr 39-40.
- "Kultura Filmowa" 1969 nr 11/12 (nr monograficzny)
- T.Szczepański, Zwierciadło Bergmana, Gdańsk 1999.
- E. Wilde, Rodowód kulturowy techniki autotematycznej w filmach Ingmara Bergmana [w:] Szkice z teorii filmu, red. A. Helman, Katowice 1978.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Ingmar Bergman w Internet Movie Database (IMDb) (en)
- Ingmar Bergman w bazie filmweb.pl
- Ingmar Bergman Face to Face (se)
- Ingmar Bergman Swedish Posters (en)
- A presentation of Ingmar Bergman (en) from the website Sweden.se.
- Bergmanorama: The magic works of Ingmar Bergman (en)
- The Religious Affiliation of Ingmar Bergman (en)
- Senses of Cinema: Great Directors Critical Database (en)
- Teksty prasowe o Ingmarze Bergmanie] (pl)
