Pieniński Pas Skałkowy

Z Wikipedii

Pieniński Pas Skałkowy, Pieniński Pas Skalicowy – struktura geologiczna o skomplikowanej budowie, zbudowana głównie z mało odpornych na wietrzenie wapieni, margli, łupków ilastych i iłowców kredowych, wśród których występują łuski, bryły lub soczewki odporniejszych wapieni jurajskich.

Pieniński Pas Skałkowy wyznacza granicę między Karpatami Zewnętrznymi a Karpatami Wewnętrznymi (na terenie Polski Karpatami Centralnymi). Rozpościera się na kształt wygiętego na północ łuku o długości ok. 800 km i szerokości od kilkuset metrów do 20 km, od okolic Wiednia aż po Karpaty Marmaroskie w Rumunii, nie tworząc jednak zwartego masywu górskiego, ponieważ na większości swojego obszaru przykryty jest trzecio- i czwartorzędowymi osadami. Miejscami wapienie jurajskie wyodrębnione w wyniku procesu denudacji wychodzą na powierzchnię w postaci izolowanych stromych form skalnych, na terenie Słowacji i Polski tworząc niewielki łańcuch górski. Występująca w języku polskim nazwa Pieniński Pas Skałkowy wywodzi się od nazwy grupy górskiej, którą buduje w granicach Polski i jest na ogół rozszerzana na całość formacji na obszarze wszystkich krajów; w innych językach formacja ta nazywana może być zupełnie inaczej.

W granicach Polski ma on ok. 50 km długości i do 6 km szerokości. Rozpoczyna się w okolicach wsi Stare Bystre na zachód od Nowego Targu. Jego zachodnia część, sięgająca do Dursztyna, to pasmo izolowanych, częściowo zalesionych skałek, wyrastających z wyrównanej powierzchni Kotliny Nowotarskiej. Wśród nich najważniejsze to:

• Szeligowa 711 m n.p.m.
• Skałka Rogoźnicka 708 m n.p.m.;
• Ranisberg 738 m n.p.m.;
• Cisowa Skałka 686 m n.p.m.;
• Obłazowa 670 m n.p.m.;
• Kramnica 688 m n.p.m.;
• Czerwona Skałka 794 m n.p.m.

Bardziej znana i spektakularna część wschodnia ma charakter masywu górskiego – Pienin z kulminacją Wysokiej (Wysokie Skałki) 1052 m n.p.m..