Pierre André de Suffren
Z Wikipedii
Pierre André de Suffren, markiz de Saint Tropez (ur. 10 lipca 1729 w Château de Saint Canat, blisko Aix-en-Provence, ówczesnej stolicy Prowansji, zm. 8 grudnia 1788) - francuski admirał.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Urodzony w rodzinie francuskiej prowincjonalnej (a konkretnie prowansalskiej) szlachty od 14 roku życia służył w marynarce. Brał udział w bitwie pod Tulonem w roku 1744, oraz w drugiej bitwie koło przylądka Finisterre w 1747, gdzie dostał się do brytyjskiej niewoli. Wojna siedmioletnia zakończyła się dla Suffrena już w roku 1759, kiedy to angielski admirał Boscawen, nie bacząc na to, że eskadra w której Suffren służył jako porucznik znajdowała się na wodach terytorialnych Portugalii, zaatakował ją i zniszczył w bitwie pod Lagos, tak że Suffren po raz kolejny został brytyjskim jeńcem. W wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych Suffren początkowo służył (już jako kapitan) pod dowództwem admirała d'Estainga na wodach amerykańskich. Jego dowódca wystawił mu znakomitą opinię - "wola i talenty tego znakomitego oficera czynią możliwym to, czego zechce: najtrudniejsze i najbardziej skomplikowane zadanie przestaje niepokoić, gdy znajdzie się w jego rękach"[1], i to głównie dzięki niej Suffren w roku 1781 został mianowany komandorem i otrzymał dowództwo eskadry mającej udać się do Indii, przede wszystkim w celu zapobieżenia zaborowi posiadłości holenderskich sojuszników Francji przez brytyjczyków.
16 kwietnia 1781 roku, na wzór Boscawena lekceważąc neutralność portugalskich Wysp Zielonego Przylądka, Suffren wdarł się do portu Porto Praia i zaatakował brytyjską eskadrę, która udawała się do Indii w celu dokładnie przeciwnym. Suffren, którego flagowy liniowiec wsparło tylko dwóch z czterech pozostałych kapitanów, nie osiągnął zdecydowanego zwycięstwa, jednak ponieważ w przeciwieństwie do przeciwnika nie tracił czasu na postoje w celu naprawy uszkodzonych jednostek, zjawił się w Kapsztadzie przed nim, zaopatrując go w wojsko i żywność i tym samym zapobiegając jego zdobyciu. Na wodach indyjskich Suffren dzięki swojej nowatorskiej taktyce, zrywającej z zasadami szyku liniowego ("parada ślimaków"[2], jak to kiedyś miał określić), oraz niespotykanej zaciętości w walce pokonał Brytyjczyków w pięciu kolejnych bitwach morskich, chociaż z powodu kunktatorstwa lub wręcz tchórzostwa części swoich kapitanów oraz niewielkiej lecz stałej przewagi liczebnej nieprzyjacielskiej floty żadne z tych zwycięstw nie miało charakteru rozstrzygającego. Miały one jednak wymiar strategiczny, spowodowały bowiem że flota brytyjska nie zdobyła panowania na wodach indyjskich, co uniemożliwiło rozwinięcie ofensywy lądowej przeciwko indyjskim posiadłościom Francji i jej sojuszników na oczekiwaną przez Londyn skalę, a nawet zmusiło go do wysłania części sił zamiast do Ameryki do Indii.
Po powrocie do Francji Suffren został powitany wręcz entuzjastycznie - nawet pokonani przez niego Brytyjczycy oddawali mu wojskowe honory, a król Ludwik XVI specjalnie dla niego utworzył w marynarce czwarty etat admiralski. Uparty, nietowarzyski i bezustannie skłonny do krytyki Suffren nie pasował jednak do królewskiego dworu. Zmarł w roku 1788 na udar mózgu spowodowany tuszą, chociaż kilka lat po jego śmierci pojawiły się także plotki o otruciu go przez arystokratę, któremu w niewybrednych słowach miał odmówić użycia swoich wpływów w celu przywrócenia na poprzednie stanowiska we flocie zdymisjonowanych za złe zachowanie synów.
Suffren był jednym z niewielu francuskich admirałów, którzy wygrali nie tylko pojedynczą bitwę, ale całą kampanię, i jedynym który dokonał tego przeciwko flocie brytyjskiej. To oraz jego niezwykłe taktyczne pomysły, a także odwaga i umiejetność dowodzenia na polu bitwy sprawiły, że przez wielu jest uważany za największego francuskiego admirała wszystkich czasów.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
Paweł Piotr Wieczorkiewicz Historia wojen morskich. Wiek żagla, Wydawnictwo Puls, Londyn 1995, ISBN 1-85917-030-7 (vol. I & II)
