Port lotniczy Phoenix-Sky Harbor

Z Wikipedii

Phoenix Sky Harbor International Airport
Plan portu lotniczego
Typ	cywilne
Właściciel lub zarządca	City of Phoenix (UM Phoenix); zarządca: Phoenix Airport System
Kod IATA	PHX
Kod ICAO	KPHX
Miasto	Phoenix, Arizona, USA
Współrzędne	33°26'03" N 112°00'42" W
Wysokość n.p.m.	345,9 m
Statystyki ruchu (2007)
Liczba pasażerów	42 197 080
Liczba operacji	538 036
Drogi startowe
Kierunek 8/26:	Beton, 3 502 m
Kierunek 7L/25R:	Beton, 3 139 m
Kierunek 7R/25L:	Beton, 2 377 m

Port lotniczy Phoenix-Sky Harbor (ang.: Phoenix Sky Harbor International Airport, kod IATA: PHX, kod ICAO: KPHX) – duży międzynarodowy port lotniczy obsługujący Phoenix w stanie Arizona, USA, ulokowany 4,8 km na wschód od centrum miasta. Jest to główne lotnisko stanu Arizona, stanowiąc jeden z najbardziej rozbudowanych kompleksów infrastruktury lotniczej w rejonie południowo-zachodnich USA.

Port lotniczy Phoenix-Sky Harbor działa pod tą nazwą już sprzed 1935, kiedy został wykupiony przez miasto Phoenix (City of Phoenix). W 1950 był obsługiwany przez cztery linie lotnicze. Obecnie, port jest głównym hubem lokalnie bazowanej (w Tempe) linii lotniczej US Airways i 3. co do znaczenia portem linii Southwest Airlines, drugiego co do ilości przewozów przewoźnika portu. Od rozpoczęcia działalności w 1982, Southwest Airlines uzyskały ponad 34% rynku. Od 1990, przewozy Southwest Airlines w oparciu o port Phoenix-Sky Harbor wzrosły o 352%.

W 2006, port lotniczy obsłużył 41,4 mln pasażerów, jako 9. największy w USA^[1] i 18. największy na świecie^[2] pod względem liczby przewiezionych pasażerów. W przeliczeniu dziennym, port wykonuje 1 486 operacji lotniczych, obsługując 108 887 pasażerów. Port Sky Harbor rozwinął się tak szybko, że Phoenix zostało zmuszone do wcielenia pobliskiego portu lotniczego Mesa-Williams Gateway w Mesie jako komunikacyjnego lotniska pomocniczego.

Port Sky Harbor służy również lotnictwie ogólnemu, w tym jako jedną z 8 baz lotnictwa sanitarnego linii Air Evac.

Spis treści 1 Terminale, linie lotnicze i kierunki lotów 1.1 Wieża kontroli lotów 1.2 Terminal 2 1.3 Terminal 3 1.3.1 Pirs Północny (North Concourse) 1.3.2 Pirs Południowy (South Concourse) 1.4 Terminal 4 (Barry M. Goldwater Terminal 4) 1.4.1 Pirs A (Concourse A) 1.4.2 Pirs B (Concourse B) 1.4.3 Pirs C (Concourse C) 1.4.4 Pirs D (Concourse D) 2 Wprowadzenie skanowania pasażerów technologią rozpraszania wstecznego 3 Wypadki lotnicze 4 Plany na przyszłość 5 Przypisy 6 Bibliografia 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Terminale, linie lotnicze i kierunki lotów

Port lotniczy posiada trzy terminale pasażerskie, ponumerowane 1, 2, i 3. Terminal 1, w służbie od 1952, został wycofany z użytku i zburzony w 1990, po czym zarządca portu orzekł, że jego numeracja zostanie "zastrzeżona ku czci", podobnie jak numer słynnego zawodnika, i że nie ma zamiaru zmieniać numeracji pozostałych terminali, ponieważ pasażerowie są już przyzwyczajeni do istniejącej numeracji.

W każdym terminalu jest udostępniony darmowy bezprzewodowy internet.

[edytuj] Wieża kontroli lotów

Nowa wieża kontroli lotów portu zaczęła działać 14 stycznia 2007, i obecnie stanowi 3. najwyższą na świecie, po wieżach w porcie lotniczym Monachium i porcie lotniczym Atlancie - Hartsfield-Jackson (102,1 m – 335 stóp).

[edytuj] Terminal 2

Terminal 2, otwarty w 1962, posiada 17 bramek w 1 pirsie (C, D, 1A, 1B, 2 - 5, 6A, 6B, 7 - 13) i Red Carpet Club linii United Airlines. W listopadzie 2006, sala gościnna dla obecnych i byłych wojskowych, Military and Veterans Hospitality Room, została udostępniona na półpiętrze (mezzanine level) Terminala 2. Sala jest utrzymywana przez Phoenix Military and Veterans Commission.

• Air Canada (Calgary [sezonowe], Toronto-Pearson)
• Alaska Airlines (Portland (Oregon), Seattle/Tacoma)
• Continental Airlines (Cleveland, Houston-Intercontinental, Newark)
  • Continental Express obsługiwane przez Chautauqua Airlines (Houston-Intercontinental)
  • Continental Express obsługiwane przez ExpressJet Airlines (Houston-Intercontinental)
• Great Lakes Airlines (Gallup, Page, Prescott, Show Low)
• United Airlines (Waszyngton-Dulles)
  • Ted obsługiwane przez United Airlines (Chicago-O'Hare, Denver, San Francisco)
  • United Express obsługiwane przez SkyWest (Los Angeles)

[edytuj] Terminal 3

Terminal 3 otwarto w 1979. Posiada on 16 bramek w 2 pirsach, i Crown Room Club linii Delta Air Lines.

[edytuj] Pirs Północny (North Concourse)

Pirs Północny Terminala 3 posiada 10 bramek: 15 - 20, 23 - 26.

• AirTran Airways (Atlanta)
• Delta Air Lines (Atlanta, Cincinnati/Northern Kentucky, Nowy Jork-JFK, Salt Lake City)
  • Delta Connection obsługiwane przez ExpressJet Airlines (Los Angeles)
  • Delta Connection obsługiwane przez SkyWest (Salt Lake City)
• Frontier Airlines (Denver)
• Northwest Airlines (Detroit, Memphis, Minneapolis/St. Paul)
• Sun Country Airlines (Minneapolis/St. Paul)

[edytuj] Pirs Południowy (South Concourse)

Pirs Południowy Terminala 3 posiada 6 bramek: 2, 4 - 7, 9.

• American Airlines (Chicago-O'Hare, Dallas/Fort Worth)
• Hawaiian Airlines (Honolulu)
• JetBlue Airways (Nowy Jork-JFK)
• Midwest Airlines (Milwaukee)

[edytuj] Terminal 4 (Barry M. Goldwater Terminal 4)

Terminal 4, otwarty w 1990 pod patronatem byłego senatora z Arizony i kandydata w 1964 na prezydenta USA Barry M. Goldwatera, posiada 88 bramek w 4 pirsach. Mieszczą się tu 3 kluby linii US Airways, ulokowane przy bramkach A7, A19 i B5. British Airways także operuje swój Executive Club Lounge pomiędzy bramkami B23 i B25.

[edytuj] Pirs A (Concourse A)

Pirs A posiada 28 bramek: A1 - A14, A17 - A30

• US Airways (Charlotte, Dallas/Fort Worth, Los Angeles, Minneapolis/St. Paul, Philadelphia, Pittsburgh, Salt Lake City, San Diego, Seattle/Tacoma)
  • US Airways obsługiwane przez America West Airlines (Acapulco, Albuquerque, Anchorage, Atlanta, Austin, Baltimore/Waszyngton, Boise, Boston, Burbank, Calgary, Cancún, Chicago-O'Hare, Cleveland, Columbus, Dallas/Fort Worth, Denver, Detroit, Edmonton, El Paso, Fort Lauderdale, Hartford/Springfield, Honolulu, Houston-Intercontinental, Indianapolis, Ixtapa/Zihuatanejo, Kahului, Kansas City, Kona, Las Vegas, Lihue, Long Beach, Los Angeles, Los Cabos, Manzanillo, Mazatlán, miasto Meksyk, Miami [sezonowe], Milwaukee, Minneapolis/St. Paul, Nowy Jork-JFK, Newark, Oakland, Omaha, Ontario, Orange County, Orlando, Filadelfia, Portland (Oregon), Puerto Vallarta, Raleigh/Durham, Reno/Tahoe, Sacramento, Salt Lake City, San Antonio, San Diego, San Francisco, San Jose (Kalifornia), San José (Kostaryka), Seattle/Tacoma, Spokane, St. Louis, Tampa, Toronto-Pearson, Vancouver, Waszyngton-Dulles, Waszyngton-Reagan)

[edytuj] Pirs B (Concourse B)

Pirs B posiada 32 bramek: B1(A,B,C) - B14, B15(A,B,C) - B28

• Aeroméxico (Culiacán, Guadalajara, Hermosillo, miasto Meksyk)
• British Airways (Londyn-Heathrow)
• Mexicana (Guadalajara, miasto Meksyk)
• US Airways (patrz Pirs A)
  • US Airways obsługiwane przez America West Airlines (międzynarodowe przyloty; odloty – zobacz: Pirs A)
  • US Airways Express obsługiwane przez Air Midwest (Cedar City [od 1 lipca 2007], Farmington)
  • US Airways Express obsługiwane przez Mesa Airlines (Albuquerque, Aspen, Austin, Bakersfield, Burbank, Calgary, Carlsbad, Colorado Springs, Dallas/Fort Worth, Denver, Des Moines, Durango, El Paso, Eugene, Flagstaff, Fresno, Grand Junction, Guadalajara, Guaymas, Hermosillo, Houston-Intercontinental, Kansas City, Las Vegas, Long Beach, Los Angeles, Medford, Memphis, Monterey, Montrose/Telluride, Oakland, Oklahoma City, Omaha, Ontario, Orange County, Palm Springs, Puerto Vallarta, Reno/Tahoe, Salt Lake City, San Antonio, San Diego, San Francisco, San Luis Obispo, Santa Barbara, Seattle/Tacoma, Spokane, Tucson, Vancouver, Wichita, Yuma)
• WestJet (Calgary, Edmonton, Winnipeg) [sezonowe]

[edytuj] Pirs C (Concourse C)

Pirs C ma 20 bramek: C1 - C20

• ATA Airlines (Honolulu, Kahului)
• Southwest Airlines (Albuquerque, Austin, Baltimore/Washington, Birmingham (Alabama), Buffalo, Burbank, Chicago-Midway, Columbus, Denver, Detroit, El Paso, Houston-Hobby, Indianapolis, Kansas City, Las Vegas, Little Rock, Los Angeles, Louisville, Manchester (New Hampshire) [od 26 sierpnia 2007], Nashville, Nowy Orlean, Oakland, Oklahoma City, Omaha, Ontario, Orange County, Orlando, Filadelfia, Pittsburgh, Portland (Oregon), Providence, Raleigh/Durham, Reno/Tahoe, Sacramento, Salt Lake City, San Antonio, San Diego, San Jose (Kalifornia), Seattle/Tacoma, St. Louis, Tampa, Tulsa)

[edytuj] Pirs D (Concourse D)

Pirs D zawiera 8 bramek: D1 - D8

• Southwest Airlines (Zobacz: Pirs C)

[edytuj] Wprowadzenie skanowania pasażerów technologią rozpraszania wstecznego

23 lutego 2007 Sky Harbor został pierwszym portem lotniczym, gdzie zastosowano nowoczesną technologię pomiarowo-wizualną znaną jako rozpraszanie wsteczne promieniowania rentgenowskiego do wyświetlania obrazu kształtu ciała pasażera.^[3] Ta technologia pozwala na ustalenie czy pasażerowie przemycają ukrytą broń, materiały wybuchowe lub narkotyki przez wyświetlenie wizualizacji ciała wiernie uwidocznionego mimo ubrania. Z tego powodu, te urządzenia, które działają zarówno jako sprzęt wolno stojący jak i ruchome "kamery" zostały nazwane "maszynami do obnażania" (naked machines) przez działaczy na rzecz praw człowieka^[4] zaniepokojonych tym, że ten sprzęt pokazuje osobom z ochrony obraz pasażera bez ubrania, i że został on zastosowany bez uświadomienia pasażerom zaistniałego naruszenia ich prywatności.

[edytuj] Wypadki lotnicze

Port lotniczy Phoenix-Sky Harbor nie doświadczył do tej pory poważnego wypadku lotniczego na swoim terenie lub w jego pobliżu. Natomiast, 16 sierpnia 1987, samolot linii Northwest Airlines lot nr 255, wykonujący rejs z portu lotniczego Detroit do portu lotniczego Santa Ana-John Wayne w Santa Ana w Kalifornii z międzylądowaniem w porcie Phoenix-Sky Harbor, rozbił się podczas startu w Detroit, ze stratą wszystkich na pokładzie – w tym licznych mieszkańców Phoenix i okolic – oprócz jednej dziewczynki.

[edytuj] Plany na przyszłość

• nowy terminal z 33 bramkami, West Terminal (i wyburzenie Terminala 2)
• zautomatyzowany system transportu wagonowego, Automated People Mover – etap 2 (etap 1 został poprzednio zatwierdzony.)
  • etap 1 (bieg na trasie od skrzyżowania 44th Street i Washington Street do Terminala 4, w użytku od 2013.)
  • etap 2 (faza druga, bieg od 44th Street do Terminala 2 na zachodniej rubieży portu nie będzie gotowy przed 2020.)
• przesunięcie trasy Sky Harbor Blvd. na zachód od Terminala 3 i dwie nowe drogi kołowania.
• usprawnienia Pirsu Międzynarodowego (International Concourse) Terminala 4
• nowy pirs Terminala 4

Źródło: ^[5]

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Phoenix Sky Harbor International Airport (strona internetowa City of Phoenix - UM Phoenix) (en)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona portu lotniczego Phoenix-Sky Harbor (en)