Lotnisko

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy portu lotniczego. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Ogólny widok na duży port lotniczy Seul-Inczhon w Korei Płd.

Ogólny widok na średni port lotniczy Paraparaumu w Nowej Zelandii

Wieże kontroli lotów portu lotniczego Amsterdam-Schiphol

Wnętrze wieży kontroli lotów bazy lotnictwa Misawa Air Base w Japonii

Lotnisko, port lotniczy - obszar, na którym lądują, startują i kołują statki powietrzne (samoloty, śmigłowce, sterowce). Ich wyposażenie zróżnicowane jest w zależności od liczby odprawianych pasażerów i przeładowywanych towarów.

Porty lotnicze zlokalizowane są przy dużych aglomeracjach miejskich. Ze względu jednak na to, że zajmują one duże powierzchnie, położone są zazwyczaj w pewnej odległości od centrów miast, które obsługują. Niekiedy położone są poza ich granicami administracyjnymi.

Lotniska oznaczane są trzyliterowym kodem IATA oraz czteroliterowym kodem ICAO.

Lotnisko oraz jego strefa ochronna zajmują znaczne obszary, wyłączając z użytkowania znaczny areał gruntów. Zamieszkiwanie w jego pobliżu może być szkodliwe dla zdrowia z powodu zanieczyszczeń powietrza oraz hałasu.

Spis treści

1 Terminologia
2 Infrastruktura
3 Historia
4 Największe porty lotnicze świata
- 4.1 Wg ruchu pasażerskiego ogółem (2005)
5 Zobacz też
6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Terminologia

W zależności od wielkości lotnisk i ich funkcji mówi się o:

portach lotniczych - dużych lotniskach, przystosowanych do obsługi znaczącej liczby pasażerów i przeładunku towarów; odpowiednio rozbudowana infrastruktura umożliwia przyjęcie dużej liczby samolotów pasażerskich i transportowych,
- krajowe - obsługujące pasażerów na liniach wewnątrzkrajowych,
- międzynarodowe,
- międzykontynentalne,
lądowiskach - raczej prowizorycznych, bez zabudowań portowych, obsługujące głównie helikoptery (śmigłowce) oraz małe samoloty,
portach śmigłowcowych (heliportach),
lotniskach wojskowych (Wojskowych Portach Lotniczych wchodzących w skład baz lotniczych).
lotniska miejskie (ang. City Airport) - obsługujące małe samoloty pasażerskie oraz śmigłowce, niwelują ruch małych samolotów na większych Portach lotniczych w okolicy.

[edytuj] Infrastruktura

Przykładowa przywieszka którą dostaje się w czasie odprawy

W obrębie lotniska można wyróżnić część służącą technicznej obsłudze samolotów w czasie startów i lądowań: pasy startowe, drogi kołowania, hangary, wieża kontroli lotów, urządzenia naprowadzające, oraz część służącą obsłudze pasażerów, czyli terminale lotnicze.

[edytuj] Historia

Pierwsze miejsca przystosowane do startów i lądowań samolotów wyznaczano na płaskich polach o nawierzchni gruntowej lub trawiastej, bez wyznaczonych dróg startowych - lądowano pod dowolnym kątem, w zależności np. od warunków atmosferycznych. Infrastruktura lotniska w początkach lotnictwa składała się zazwyczaj jedynie z hangaru, często posiadały widownie umożliwiające wykorzystanie lotniska w celach rozrywkowych. Jednym z pierwszych lądowisk tego typu było lotnisko Taliedo w Mediolanie, otwarte w 1910, przekształcone w 1920 w port lotniczy o zastosowaniu komercyjnym.

Na rozwój lotnisk ogromny wpływ miała I wojna światowa - na potrzeby militarne zbudowano wiele lądowisk, rozpoczęto również prace nad urządzeniami naprowadzającymi. Po wojnie wiele z tych lotnisk przekształcono na cywilne. Jednym z pierwszych takich lotnisk było lotnisko Le Bourget koło Paryża. Pierwsze lotnisko z terminalem pasażerskim, przeznaczone wyłącznie dla lotnictwa cywilnego, wybudowano w 1922 w Królewcu w ówczesnych Niemczech. Oświetlone pasy startowe pojawiły się w drugiej połowie lat 20. XX wieku.

[edytuj] Największe porty lotnicze świata

[edytuj] Wg ruchu pasażerskiego ogółem (2005)

Pozycja	Port lotniczy	Położenie	Kod IATA/ICAO	Pasażerów	Pozycja w 2004	Zmiana
1.	port lotniczy Atlanta - Hartsfield-Jackson	Atlanta, Georgia, USA	ATL/KATL	78 543 012	1	+2,8%
2.	port lotniczy Chicago-O'Hare	Chicago, Illinois, USA	ORD/KORD	76 510 003	2	+1,3%
3.	port lotniczy Londyn-Heathrow	Hillingdon, Wielki Londyn, Wielka Brytania	LHR/EGLL	67 915 403	3	+0,8%
4.	port lotniczy Tokio-Haneda	Ota, Tokio, Japonia	HND/RJTT	63 282 219	4	+1,6%
5.	port lotniczy Los Angeles	Los Angeles, Kalifornia, USA	LAX/KLAX	61 489 398	5	+1,3%
6.	port lotniczy Dallas-Fort Worth	Dallas/Fort Worth, Teksas, USA	DFW/KDFW	59 176 265	6	-0,4%
7.	port lotniczy Paryż-Roissy-Charles de Gaulle	Roissy, Tremblay-en-France, Francja	CDG/LFPG	53 798 308	7	+5,0%
8.	port lotniczy Frankfurt	Frankfurt nad Menem, Hesja, Niemcy	FRA/EDDF	52 219 412	8	+2,2%
9.	port lotniczy Amsterdam-Schiphol	Haarlemmermeer, Holandia	AMS/EHAM	44 163 098	9	+3,8%
10.	port lotniczy Las Vegas-McCarran	Las Vegas, Nevada, USA	LAS/KLAS	43 989 982	11 (+1)	+6,0%
11.	port lotniczy Denver	Denver, Kolorado, USA	DEN/KDEN	43 387 513	10 (-1)	+2,6%
12.	port lotniczy Madryt-Barajas	Madryt, Hiszpania	MAD/LEMD	41 940 059	13 (+1)	+8,4%
13.	port lotniczy Nowy Jork-John F. Kennedy	Nowy Jork, Nowy Jork, USA	JFK/KJFK	41 885 104	15 (+2)	+8,9%
14.	port lotniczy Phoenix-Sky Harbor	Phoenix, Arizona, USA	PHX/KPHX	41 213 754	12 (-2)	+4,3%
15.	port lotniczy Pekin	Chaoyang, Pekin, ChRL	PEK/ZBAA	41 004 008	20 (+5)	+17,5%
16.	port lotniczy Hongkong	Chek Lap Kok, New Territories, Hongkong, ChRL	HKG/VHHH	40 269 847	17 (+1)	+9,7%
17.	port lotniczy Houston-George Bush	Houston, Teksas, USA	IAH/KIAH	39 684 640	18 (+1)	+8,7%
18.	port lotniczy Bangkok-Don Muang	Bangkok, Tajlandia	DMK/VTBD	38 985 043	14 (-4)	+2,7%
19.	port lotniczy Minneapolis-Saint Paul	Minneapolis/Saint Paul, Minnesota, USA	MSP/KMSP	37 604 373	16 (-3)	+2,4%
20.	port lotniczy Detroit	Detroit, Michigan, USA	DTW/KDTW	36 389 294	19 (-1)	+3,2%
21.	port lotniczy Orlando	Orlando, Floryda, USA	MCO/KMCO	34 128 048	24 (+3)	+8,4%
22	port lotniczy Newark-Liberty	Newark, New Jersey, USA	EWR/KEWR	33 999 990	22	+3,3%
23.	port lotniczy San Francisco	San Francisco, Kalifornia, USA	SFO/KSFO	33 394 225	21 (-2)	+2,3%
24.	port lotniczy Londyn-Gatwick	West Sussex, Wielka Brytania	LGW/EGKK	32 784 330	23 (-1)	+4,2%
25.	port lotniczy Singapur-Changi	Changi, East Region, Singapur	SIN/WSSS	32 430 856	26 (+1)	+6,8%
26.	port lotniczy Filadelfia	Filadelfia, Pensylwania, USA	PHL/KPHL	31 495 385	30 (+4)	+10,5%
27.	port lotniczy Tokio-Narita	Narita, Chiba, Japonia	NRT/RJAA	31 451 274	25 (-2)	+1,3%
28.	port lotniczy Miami	Miami, Floryda, USA	MIA/KMIA	31 008 453	27 (-1)	+2,8%
29.	port lotniczy Toronto-Lester B. Pearson	Toronto, Ontario, Kanada	YYZ/CYYZ	29 914 750	28 (-1)	+4,5%
30.	port lotniczy Seattle-Tacoma	Seattle, Waszyngton, USA	SEA/KSEA	29 289 026	N/A	+1,7%