Postmodernizm (literatura)
Z Wikipedii
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: napisać o literaturze, a nie filozofii, podać głównych pisarzy uważanych za postmodernistów, omówić nie na przykładzie jednej książki, lecz ogólnie, dodać brakujące linki wew.. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Postmodernizm jest okresem w literaturze, którego początek datuje się zwykle w latach sześćdziesiątych XX wieku. Nazwa nurtu nawiązuje do słowa "ponowoczesność" (postmoderna), czyli okresu w rozwoju literatury, który nastąpił po okresie, nazywanym czasem kultury i sztuki nowoczesnej (nowoczesności). Kiedy wymierać zaczęły ideały, uznawane za typowe dla "nowoczesności", a kulturze Zachodu pojawiły się przemiany obyczajowe i kulturowe, zmierzające do zwiększenia swobody obyczajowej i zakwestionowania osiągnięć kultury, nauki, filozofii z okresu minionych dwustu lat. Postmodernizm przyjął kierunek rozwoju, polegający na podważaniu dotychczasowych systemów etycznych i osiągnięć kulturowych. Podważać zaczęto osiągnięcia nauki, uznając je za relatywne i nienormatywne. Zaprzeczenie osiągnięciom przeszłości doprowadziło w skrajnej postaci do powstania nurtu, zwanego dekonstrukcjonizmem. Główni myśliciele postmodernistyczni to Jacques Derrida, Michel Foucault, Zygmunt Bauman.
Spis treści |
[edytuj] Cechy literatury postmodernistycznej
- programowa „literackość” i „intertekstualność” (dzieło odsyła do innych dzieł);
- ludyczny charakter dzieła (gra z odbiorcą);
- uwolnienie powieści od celów pozaliterackich (utwór nie imituje rzeczywistości, stanowi dzieło wyobraźni);
- powieść traktowana jako literacki odpowiednik szalonego happeningu;
- eklektyzm (świadome zmieszanie wielu stylów i poetyk);
- autotematyzm (konstruowanie utworu na oczach czytelnika)
- ulubione środki: parodia, zabawa, czarny humor[1].
Przykładem utworu uważanego za postmodernistyczny może służyć Harmonia Caelestis Pétera Esterházy'ego[2] lub Tęcza Grawitacji Thomasa Pynchona oraz Panna Nikt Tomka Tryzny
Przypisy
- ↑ Jan Tomkowski, Literatura powszechna, Warszawa 1997, s. 291.
- ↑ recenzja Krzysztofa Vargi
[edytuj] Bibliografia
- Postmodernizm. Antologia przekładów. Ryszard Nycz (red.). Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński, 1996. ISBN 83-85845-63-1.