Powstanie Sipajów

Z Wikipedii

Drzeworyt, przedstawiający tłumienie powstania przez wojska brytyjskie.

Wieszanie dwóch uczestników rebelii w 1857. Fotografia autorstwa Felice Beato.

Powstanie Sipajów - antybrytyjskie powstanie w Indiach.

Od początku istnienia Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska werbowała żołnierzy do swych wojsk piechoty wśród miejscowych plemion, głównie Gurkhów i Sikhów. Zwano ich Sipajami (miejscowi), przy czym oficerami byli wyłącznie Anglicy. Powodowało to niejednokrotnie wzajemne konflikty. W 1857 miał miejsce poważny bunt Sipajów, spowodowany instrukcją stosowania tłuszczu krowiego lub wieprzowego do konserwacji amunicji, co godziło w uczucia religijne Hindusów w pierwszym przypadku bądź muzułmanów - w drugim. 29 marca żołnierz z bengalskiego pułku piechoty, Mangal Pandey, zabił pierwszego angielskiego oficera. Bunt ostatecznie objął ok. 80 tys. żołnierzy w północnych i środkowych Indiach. Wymordowano oficerów, wraz z ich rodzinami. Zbuntowani żołnierze zdobyli stolicę Delhi.

Rebelia wzmocniona została przez lokalne powstania chłopskie i ogłoszenie przez ludność muzułmańską świętej wojny (dżihad) przeciwko Brytyjczykom. Opanowali oni sytuację dopiero po roku, po ściągnięciu znacznych sił z metropolii. Brytyjczycy zakończyli bunt równie okrutnie, jak Sipajowie go zaczęli, rozstrzeliwując buntowników przez przywiązywanie ich do luf armatnich.

Po nieudanym buncie Sipajów Wielka Brytania zmuszona została jednakże do zmiany swej dotychczasowej polityki wobec ludności Indii na bardziej liberalną. Przede wszystkim w 1858 r. zlikwidowano Kompanię Wschodnioindyjską, jak również brytyjską Radę Kontrolną. Administracja kolonii uzależniona została bezpośrednio od parlamentu i rządu brytyjskiego, a gubernator otrzymał tytuł wicekróla. Nową patriarchalną politykę miała gwarantować królowa Anglii, Wiktoria, która w 1877 w Delhi koronowana została na cesarzową Indii.

Ceremoniom koronacyjnym cesarzowej Wiktorii towarzyszył iście wschodni przepych, który jednak spotkał się z ogólną krytyką, gdyż panował wtedy w Indiach wielki głód, spowodowany przez suszę w 1876 r. i powodzi w roku następnym. W ich wyniku zmarło 5 mln ludzi. Podobna klęska suszy i głodu oraz śmierć dalszych 5 mln osób powtórzyły się jeszcze w latach 1896-97.

O powstaniu Sipajów Indie nakręciły film Rebeliant.

Zobacz: Historia Indii - Indie Brytyjskie