Problem kalkulacji ekonomicznej
Z Wikipedii
Problem kalkulacji ekonomicznej jest problemem ekonomicznym dotyczącym gospodarek centralnie planowanych. Jako pierwszy przedstawił go Ludwig von Mises [1] a rozwinął Friedrich von Hayek.
Problem kalkulacji ekonomicznej dotyczy sytuacji decyzyjnej podejmowanej przez przedsiębiorcę (producenta lub konsumenta) podczas planowania przedsięwzięcia gospodarczego.
Załóżmy że przedsiębiorca A stawia sobie za cel produkowanie dobra X. Może on tego dokonać za pomocą jednej z trzech (a, b, c) technik produkcji. Problem decyzyjny, przed jakim stoi przedsiębiorca A, polega na tym, którą z dostępnych technik produkcji wybrać, tak aby zmaksymalizować zysk z przedsięwzięcia. Problem ten można rozwiązać poprzez obliczenie pieniężnych rezultatów poszczególnych przedsięwzięć, czyli poprzez kalkulację ekonomiczną polegająca na porównaniu przewidywanych kosztów i przychodów poszczególnych technik produkcji. Jest to możliwe, pod warunkiem że istnieje system cen czynników produkcji i dóbr finalnych. Kalkulacja ekonomiczna jest niezbędna do efektywnej alokacji zasobów w gospodarce.
Problem kalkulacji ekonomicznej powstaje wtedy, gdy w gospodarce nie istnieje system cen. Dzieje się tak w gospodarkach centralnie planowanych, w których nie istnieje własność prywatna czynników produkcji, w związku z czym nie istnieje ich rynek a więc i ceny.
[edytuj] Źródła
Tekst jest tłumaczeniem artykułu, który ukazał się w The Quarterly Journal of Austrian Economics vol. 3, no. 1 (Wiosna 2000): 27–32, który jest z kolei tłumaczeniem oryginalnego tekstu Misesa wydanego po francusku w 1938 roku w Revue d’économie politique.
Przypisy
- ↑ Economic calculation in the Socialist Commonwealth, von Mises, Ludwig (1990) Ludwig von Mises Institute
Teoria: Metodologia szkoły austriackiej • Prakseologia • Katalaktyka • Niepewność • Problem kalkulacji ekonomicznej • Austriacka teoria pieniądza • Austriacka teoria kapitału • Austriacka teoria cyklu koniunkturalnego • Austriacka teoria monopolu • Wolna bankowość
Prekursorzy: Ekonomiści scholastyczni (Salamanka) • Richard Cantillon • Anne Robert Turgot • Jean-Baptiste Say • Frédéric Bastiat
Przedstawiciele • Carl Menger • Eugen von Böhm-Bawerk • Friedrich von Wieser • Ludwig von Mises • Friedrich von Hayek • Israel Kirzner • Fritz Machlup • Murray Rothbard • Joseph Salerno • Hans-Hermann Hoppe
Publikacje • Zasady ekonomii • Ludzkie działanie • Droga do zniewolenia • Konstytucja wolności