Protoonkogen
Z Wikipedii
Protoonkogen (c-onc) (gr. προτοσ = pierwszy, pierwotny) jest genem obecnym w prawidłowej komórce, potencjalnie (lecz nie aktualnie) zdolnym do wyzwolenia procesu transformacji nowotworowej. Uwarunkowana mutacją zmiana jego ekspresji sprawia, że przekształca się w onkogen, tj. gen bezpośrednio aktywujący transformację nowotworową komórki.
W komórce występują liczne i zróżnicowane protoonkogeny, ich główne funkcje to:
- zawierają informacje dla czynników wzrostowych i ich receptorów błonowych
- kodują wewnątrzkomórkowe przekaźniki informacji związanej z procesami wzrostu i proliferacji
- kodują czynniki transkrypcyjne pobudzające proliferację i upośledzające procesy różnicowania komórki
- kodują białka regulatorowe cyklu komórkowego (cykliny i kinazy cyklinozależne), enzymy (głównie kinazy), a także czynniki kontrolujące proces apoptozy
Białka kodowane przez protoonkogeny są w prawidłowych komórkach istotne dla złożonych procesów regulacyjnych, które wyznaczają prawidłowy przebieg różnicowania i proliferacji. Zmiana prowadząca protoonkogenów w onkogeny jest przede wszystkim skutkiem mutacji. Podobne następstwa może mieć translokacja chromosomalna (np. chromosom Philadelphia, obecny u 90% chorych na przewlekłą białaczkę szpikową lub amplifikacja genu (tj. jego wielokrotne skopiowanie).
