Wikipedia:Projekty szkolne i akademickie

Z Wikipedii

[edytuj] Wstęp

Jeśli jesteś nauczycielem lub wykładowcą akademickim, zachęcamy do wykorzystywania Wikipedii w ramach zajęć jako przykładu serwisu o otwartej treści. Przeprowadzono już wcześniej wiele tego typu projektów (szczególnie w Wikipediach angielskiej i niemieckiej), które w efekcie przyczyniły się do poszerzenia wiedzy i umiejętności uczniów/studentów jak i przyrostu użytecznych treści w Wikipedii.

Do tej pory, w wersji angielskiej, zrealizowanych zostało ponad 70 projektów (Wikipedia:School and university projects), koordynowanych przez liczne uczelnie, wśród których znalazły się m.in. Massachusetts Institute of Technology, Yale University czy University of Hong Kong.

Podstawową przewagą tego typu projektu nad zwykłym zadaniem domowym jest to, że uczeń/student ma do czynienia z sytuacją wziętą z życia, co oznacza, że jest to nie tylko bardziej rozwijające, ale też i bardziej dla niego interesujące (na zasadzie "cały świat zobaczy mój wkład"), co zazwyczaj skutkuje dużo większym zaangażowaniem. Poza tym, taki projekt daje uczniom/studentom szansę współpracy przy tworzeniu notatek z zajęć oraz innej dokumentacji związanej z programem nauczania, a ich wysiłek pozostanie dostępny online jako materiał referencyjny, a nie będzie porzucony i zapomniany, jak to zwykle ma miejsce w przypadku dokumentacji papierowej.

[edytuj] Pomoc w przygotowaniach

Na początek przeczytaj zalecenia dla nauczycieli i wykładowców. Natomiast artykuł zalecenia dla uczniów i studentów może być przydatny dla twoich podopiecznych. Przygotowaliśmy także szablon wykładu, który możesz swobodnie wykorzystać do opracowania koncepcji projektu, prezentacji o Wikipedii oraz do przeprowadzenia ćwiczeń.

Jeśli czujesz, że potrzebujesz lub po prostu chciałbyś, aby ktoś z Wikipedystów udzielił ci osobistego wsparcia we wprowadzeniu twoich uczniów/studentów w reguły pracy na Wikipedii, zapraszamy na stronę Wikipedia:Akademia, gdzie najlepiej zgłosić zapotrzebowanie na przeprowadzenie warsztatów. Warsztaty takie mogą odbyć się w twojej szkole lub uczelni, na przykład w ramach jednych z początkowych zajęć. Wikipedyści, którzy będą mieli takie możliwości, chętnie się tego podejmą.

Jeżeli potrzebujesz wsparcia technicznego, czy ogólnie związanego z Wikipedią, możesz skorzystać z przewodników.

[edytuj] W skrócie

Zanim przystąpisz do dalszych działań, zapoznaj się z poniższymi wskazówkami. Pomogą ci rozwiać niektóre wątpliwości:

1. Najpierw poćwicz sam. Zanim wyznaczysz zadanie zaloguj się do Wikipedii i przeznacz trochę czasu na jej edytowanie. Poświęć temu na tyle dużo czasu, aby spotkać się z reakcją na swoją pracę. Jeśli uda ci się również doświadczyć negatywnej opinii, to pozwoli ci zrozumieć niektóre problematyczne aspekty pracy na Wikipedii. Jeśli nie chcesz wiązać tego ze swoim rzeczywistym nazwiskiem, możesz wykorzystać pseudonim - ale pamiętaj, aby utworzyć konto.
2. Poinformuj o projekcie. Jeśli chcesz stworzyć własny projekt, najpierw ogólnie opisz co chcesz zrobić na tej stronie w sekcji "Planowane projekty". Jeśli uważasz, że projekt jest na tyle charakterystyczny, że trzeba uprzedzić o nim społeczność Wikipedii - możesz również dodać notkę na Tablicy ogłoszeń. Pozostaw w razie potrzeby swoje dane kontaktowe, najlepiej mail w postaci

   nazwa konta (at) coś tam . pl
   

3. Przeczytaj instrukcje. Zachęć swoich uczniów/studentów do przejrzenia stron linkowanych z Wikipedia:Pomoc – powinny one odpowiedzieć na wiele początkowych pytań. Zalecamy także stronę z często stawianymi nam pytaniami Pomoc:FAQ.
4. Eksperymentuj ostrożnie. Nie zachęcaj swoich uczniów/studentów do eksperymentowania poprzez tworzenie niepotrzebnych stron i dodawanie do artykułów losowych treści. Mimo że tego typu działania są wykrywane, a ich efekty usuwane bardzo szybko, to jednak takie czyszczenie nie jest automatyczne, a wikipedyści wolą angażować się w bardziej produktywną pracę nad artykułami niniejszej encyklopedii. Co więcej - w takich sytuacjach twoi uczniowie/studenci mogą zostać zablokowani za "wandalizm". W wyjątkowych przypadkach może to spowodować zablokowanie możliwości edycji Wikipedii z terenu całej szkoły czy uczelni. Jeśli chcesz, aby twoi uczniowie/studenci najpierw "przetestowali wiki", zachęć ich do przeczytania stron pomocy i skieruj ich na stronę brudnopisu w celu przeprowadzenia wszelakich testowych edycji.
5. Testowanie i unikanie problemów. Dobrym pomysłem może w twoim wypadku okazać się uruchomienie swojej własnej wiki i prowadzenie eksperymentów właśnie tam. Użyj oprogramowania MediaWiki, które można zainstalować w systemie Linux, Windows lub Mac OS X - jak opisano w przewodniku^[1]. Jeśli niektórzy z twoich uczniów/studentów nie chcą umieszczać opracowanych przez siebie materiałów w Wikipedii (co wymusza na nich udostępnienie tych treści na wolnej licencji GFDL), mogą użyć zainstalowanej wiki do wykonania wyznaczonego im zadania.
6. Nazwy kont. Nie zalecamy tworzenia kont użytkowników o nazwach numerycznych odpowiadających numerom indeksów lub legitymacji studenckich. Chociaż może się wydawać, że jest to dobry pomysł, jeśli twoi studenci zechcą kontynuować edytowanie Wikipedii, mogą woleć robić to pod swoim prawdziwym nazwiskiem lub stosownym pseudonimem. Edycje przeprowadzane z kont o podobnych nazwach mogą też wprowadzać w błąd innych wikipedystów.
7. Prawa autorskie. Przypominamy o zastrzeżeniach licencyjnych Wikipedii. Wiele informacji dostępnych w internecie nie jest do darmowego wykorzystania, a nawet w takim wypadku, warunki ich udostępniania mogą nie być zgodne z naszą licencją. Odnosi się to zarówno do tekstu jak i do grafik. Weź pod uwagę, że twoi uczniowie/studenci będą prawdopodobnie pracowali z notatkami z twoich zajęć. Upewnij się, że jest to dopuszczalne. Co więcej, sprawdź, kto jest rzeczywistym właścicielem wszelkich prac stworzonych podczas zajęć. Jeśli właścicielem jest twoja uczelnia lub szkoła, dowiedz się czy można je udostępniać. Jeśli właścicielami są twoi uczniowie/studenci, zapewnij sobie ich (najlepiej pisemną) zgodę na to, aby móc od nich wymagać dodawania materiałów do Wikipedii.
8. Nie umieszczamy twórczości własnej. Wikipedia, jako encyklopedia, nie jest odpowiednim miejscem do umieszczania nowych, nieopublikowanych nigdzie indziej pomysłów lub odkryć. Korzystamy głównie z weryfikowalnych źródeł wtórnych. Więcej informacji i odpowiednie zalecenia znajdziesz na stronach "Nie przedstawiamy twórczości własnej" oraz "Czym Wikipedia nie jest".
9. Analiza i podsumowanie. Będziemy bardzo wdzięczni jeśli opiszesz rezultaty swojego projektu. Może mieć to formę odrębnej strony, jeśli tekst jest długi, lub punktu umieszczonego bezpośrednio na tej stronie, w sekcji "Zamknięte projekty".

[edytuj] Propozycje i wskazówki

Zasady Wikipedii są kombinacją wytycznych pisanych oraz zwyczajowych i mogą być początkowo trudne do szybkiego przyswojenia dla nowych użytkowników. Większość wikipedystów chętnie pomaga nowym użytkownikom tłumacząc im jak pracujemy. Z drugiej strony, w kontekście twoich zajęć, szczerze zalecamy, abyś najpierw sam udzielał się tutaj i zapoznał z Wikipedią zanim przyślesz tu swych uczniów/studentów. Twoi podopieczni napotkają tutaj mniej problemów, jeśli będziesz mógł zapewnić im odpowiednie wprowadzenie.

Jest szczególnie istotne, aby rozważyć co twoi uczniowie/studenci mają wnieść do projektu i jak się w nim udzielać. Wikipedia jest encyklopedią i ma do pewnego stopnia rozmyte standardy pisania haseł i ich tematyki. Zapoznanie się z artykułem czym Wikipedia nie jest pomoże ci poznać granice tematyczne naszych haseł.

Ponieważ Wikipedia ciągle się rozwija, uczniowie/studenci mogą mieć problem ze znalezieniem odpowiednich zagadnień, o których nie istnieją jeszcze artykuły. Jeśli nie masz propozycji odpowiednich tematów haseł, zachęcamy raczej do wykorzystania poniższych, niż wymagania od uczniów/studentów samodzielnego wymyślenia własnych.

[edytuj] Szablon wykładu

Mamy szablon, który może być w łatwy sposób skopiowany i dostosowany do stworzenia wiki-konspektu dla twojego wykładu o Wikipedii. Jest dostępny tutaj: Szablon wykładu.

[edytuj] Proponowane ćwiczenia

• Spróbuj zachęcić uczniów/studentów do tego, aby rozpoczęli od jednego z artykułów z poniższych list (istniejącego lub poszukiwanego):
  • Brakujące artykuły w różnych dziedzinach - możesz dodać nową
  • Losowa strona - raczej dla uczniów, niż studentów (wylosuj stronę i sprawdź, co można poprawić)
  • Zalążki artykułów - lista kategorii artykułów, w których należałoby dodać treści
  • Strony do poszerzenia - kategorie artykułów, w których należałoby wykonać konkretne zadania dla poszerzenia znajdujących się tam artykułów
• Zasugeruj uczniom/studentom aby istniejące "osierocone" artykuły podlinkowali w odpowiednich hasłach:
  • Porzucone strony

• Zachęć uczniów/studentów do poprawiania literówek, błędów rzeczowych, gramatycznych i innych:
  • Strony wymagające dopracowania
  • Artykuły kontrowersyjne

• Zasugeruj uczniom/studentom przetłumaczenie artykułów na język polski z dowolnego innego języka:
  • Strony do przetłumaczenia.
  • Najlepsze artykuły z obcojęzycznych Wikipedii do tłumaczenia

• Uczniowie/studenci mogą także tłumaczyć nasze medalowe artykuły na inne języki lub mogą pisać swoje własne.
  • Pełna lista Wikipedii

• Uczniowie/studenci mogą udzielać się w obszarach tematycznych, które wymagają poprawy lub trwają prace nad ich poszerzaniem:
  • Wikiprojekt

• Uczniowie/studenci mogą pracować przy ilustrowaniu haseł:
  • Ilustrowanie

• Uczniowie/studenci mogą też pracować przy innych zadaniach wymagających kooperacji:
  • Zalążek miesiąca
  • Kategoria miesiąca

• Uczniowie/studenci mogą pomagać przy projektach w ramach Portali tematycznych.

• Uczniowie/studenci mogą dodawać cytowania do istniejących stron, pomagając zwiększyć weryfikowalność i wiarygodność Wikipedii, przy okazji poznając istotność materiałów źródłowych (Wikipedia:Bibliografia).

• Uczniowie/studenci mogą rozwijać materiały na siostrzanych projektach Wikipedii: dodawać zdjęcia oraz materiały multimedialne na Commons (lista potrzebnych grafik), rozwijać podręczniki na Wikibooks, uzupełniać słowniki na Wikisłowniku, ćwiczyć warsztat dziennikarski na Wikinews, porządkować teksty źródłowe na Wikiźródłach czy też cytaty na Wikicytatach. Projekty te nie są częścią Wikipedii, więc wymagane będzie założenie tam osobnego konta.

[edytuj] Bieżące projekty

[edytuj] Planowane projekty

• Wikipedia:Projekty szkolne i akademickie/Trichoptera (planowany termin: od początku września do końca grudnia 2008)
• Wikipedia:Projekty szkolne i akademickie/Noc Naukowców 2008 (planowany od 1 września do 1 paździenika - rozpoczęcie roku szkolnego i roku akademickiego :), ale można dostosować także na wakacje)

[edytuj] Zrealizowane projekty

• Wikipedia:Projekty szkolne i akademickie/Kompozytorzy muzyki dawnej i klasycznej
• Wikipedia:Projekty szkolne i akademickie/polityka gospodarcza
• Wikipedia:Projekty szkolne i akademickie/rzeka Lega
• Wikipedia:Projekty szkolne i akademickie/Jezioro Pluszne
• Wikipedia:Projekty szkolne i akademickie/Paterm 2007-2008

[edytuj] Zobacz też

• Wikipedia:Akademia

Przypisy