Pula

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy miasta w Chorwacji. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Pula widziana z lotu ptaka

Pula (chorw. Pula, wł. Pola, istriockie Pula, słń. Pulj, niem. Pulei, łac. Pietras Iulia) miasto w Chorwacji, największe na półwyspie Istria , położone na południowym skraju półwyspu.

[edytuj] Geografia

Pula jest położona na siedmiu wzgórzach (Kaštel, Zaro, Arena, Sv. Martin, Opatija sv. Mihovila, Mondipola i Pra Grande) w południowej części Istrii. Znajduje się w głębokiej zatoce, otoczona przez małe wyspy (Sv. Jerolim oraz Kozad). Miasto zajmuje 5165 ha. W Puli jak i w całej Istrii ogromny wpływ ma klimat śródziemnomorski. Średnia temperatura w lutym to 6,1°C a w lipcu i sierpniu 26,4 °C.

[edytuj] Historia

Najpóźniej od V w p.n.e tereny dzisiejszej Puli zamieszkiwali Ilirowie , aż do roku 177 p.n.e kiedy to obszar ten zajęli Rzymianie. Od 43 r. Pula stała się kolonią rzymską (nazwaną przez nich Pietas Julia) przez co została ważnym ośrodkiem administracyjnym i handlowym. W tym czasie miasto przeżywało okres świetności czego dowodem są liczne zachowane budowle z tego okresu (amfiteatr, łuk triumfalny, świątynia Augusta). W 425 Pula została siedzibą biskupstwa. Gdy Cesarstwo Rzymskie upadło, Pula przeszła pod wpływy Bizancjum. W 1145 podobnie jak inne miasta półwyspu Pula została zmuszona do złożenia przysięgi Wenecji,lecz pięć lat później w 1150 miasto zbuntowało się i w efekcie zostało splądrowane. W końcu w 1334 miasto zostało zajęte przez Republikę Wenecką. W wyniku licznych epidemii dżumy i malarii liczba mieszkańców spadła do 300. Została jednak ponownie zasiedlona przez uchodźców z Bośni i Dalmacji, którzy uciekali przed najazdem Turków. Miasto ponownie odzyskało świetność w XIX. Zbudowano stocznie i fortyfikacje, a arystokracja zaczęła przyjeżdżać tu w celach rekreacyjnych. Po I wojnie światowej całą Istrię wraz z Pulą zajęli Włosi. Po drugiej wojnie światowej zniszczone miasto przypadło Jugosławii, a po jej rozpadzie Chorwacji.

[edytuj] Demografia

W Starożytności Pulę zamieszkiwało 30 tys. mieszkańców. W średniowieczu miasto opustaszało za sprawą epidemii dżumy i malarii i liczba mieszkańców spadła do 300. Pod koniec XIX w. żyło tu 40 tys. mieszkańców, a w 1910 r. 60 tys. Wg danych na rok 2001 miasto zamieszkiwały 59 594 osoby.

[edytuj] Zabytki

Amfiteatr I wiek

Został zbudowany najprawdopodobniej przez cesarza rzymskiego Wespazjana, mógł on pomieścić 23 tys. ludzi, a na jego terenie organizowane były walki Gladiatorów oraz dzikich zwierząt. Obecnie jest on jednym z trzech najlepiej zachowanych amfiteatrów Starożytnego Rzymu (dwa inne to Koloseum i amfiteatr w Al-Dżamm).