Al-Dżamm

Z Wikipedii

Współrzędne: 35°17' N 10°42' E35.2833333 10.7 (Al-Dżamm)


Al-Dżamm الجم
Amfiteatr rzymski z III w p.n.e.
Państwo	Tunezja
Gubernatorstwo	Mahdija
Położenie	35° 17' N 10° 42' E
Ludność (2004) • liczba ludności	18 302
Położenie na mapie kraju Al-Dżamm الجم
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Al-Dżamm (arab. الجم, fr. El Jem) miasto we wschodniej Tunezji, w Sahelu Tunezyjskim, w gubernatorstwie (wilajacie) Mahdija (Al-Mahdija).

Około 12 tys. mieszkańców (1993).

Prowincjonalne miasto rzymskie, założone jako Thysdrus w 46 p.n.e. w pobliżu dawnego miasta punickiego. W 689 było ono ośrodkiem antyarabskiego powstania Berberów.

[edytuj] Amfiteatr

Koło miasta na równinie w połowie drogi między Susą i Safakisem znajduje się amfiteatr zbudowany w latach 230-238 n.e., którego pomysłodawcą najprawdopodobniej był cesarz Gordian I. Jest on najbardziej spektakularną rzymską budowlą w Afryce Północnej. Zachował się w lepszym stanie niż rzymskie Koloseum i jest trzecim co do wielkości amfiteatrem na świecie. Powierzchnia tego zabytku ma kształt elipsy o obwodzie 427 m, długości 149 m i szerokości 124 m, widownia zaś wznosi się do 36 m. W szczytowym okresie mieściło się w nim 30-35 tys. widzów.

Budulec sprowadzano z oddalonych o 30 km kamieniołomów w Sulectum (dzisiejsza Salakta) na wybrzeżu, a wodę doprowadzono podziemnym akweduktem ze wzgórz położonych 15 km na północny zachód od miasta.

Amfiteatr był wiele razy wykorzystywany do celów obronnych. W jego murach pod koniec VII w. broniła się przed Arabami księżniczka berberyjska Al-Kahina.

W XVII w. wojska Mohammeda Beja wysadziły zachodnią część jego muru, aby rozgromić miejscowe plemiona. Wyrwa została poszerzona podczas kolejnej rebelii w 1850 r.

Zabytek ten został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO.

Obecnie można wejść na sam szczyt widowni i stamtąd podziwiać arenę, a także zobaczyć ciągnące się pod nią dwa długie korytarze, w których przebywali gladiatorzy, zwierzęta oraz inni uczestnicy krwawych spektakli, rozgrywających się ku uciesze zgromadzonych na trybunach tłumów.

W Al-Dżamm godne odwiedzenia są jeszcze ruiny mniejszego amfiteatru, wille rzymskie oraz muzeum z bogatą kolekcją mozaik.