Róża girlandowa

Z Wikipedii

Róża girlandowa
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	róża
Gatunek	róża girlandowa
Nazwa systematyczna
Rosa majalis Herrm.
Synonimy
Rosa cinnamonea L. Rosa fraxinifolia Borc Rosa spreta Desegl Rosa majalis var globosa (Desvaux) P.V.Heath Rosa foecundissima Münchausen

Róża girlandowa (Rosa majalis) - gatunek krzewu należący do rodziny różowatych. Pochodzi z terenów Ukrainy, Rosji i Azji (Kazachstan). Do Europy został sprowadzony i jest uprawiany jako roślina ozdobna. Obecnie występuje pospolicie w Europie północnej i wschodniej, głównie w Skandynawii, jako uciekinier z uprawy (agriofit). Zdziczałe formy (dość rzadko) występują także w Polsce, głównie w północno-wschodniej części kraju. Status gatunku we florze Polski: kenofit.^[1]

Spis treści 1 Charakterystyka[2] 2 Zmienność 3 Zastosowanie 4 Przypisy 4.1 Linki zewnętrzne

[edytuj] Charakterystyka^[2]

Pokrój

Krzew o wysokości do 1,5 m.

Pędy

Czerwonobrunatne gałązki, cienkie, długie i nieco zwisające. Pędy pokryte licznymi, silnie skrzywionymi kolcami, zwykle stojącymi parami pod nasadami liści. Kolce są różnej wielkości, ich nasady są wybitnie rozszerzone.

Liście

Są złożone z 5-7 listków, jajowato-eliptycznych, trochę klinowatych i pojedynczo piłkowanych.

Kwiaty

Duże, pięciopłatkowe, pojedyncze czerwonawe lub czerwone (u uprawianych odmian także w innych kolorach). Wyrastają na krótkich szypułkach, pod kwiatami występują nagie podsadki. Działki kielicha są trwałe, krótsze od płatków korony, całobrzegie (czasami tylko zewnętrzne działki mają nieliczne i małe łatki). Po przekwitnięciu kwiatów pozostają wzniesione do góry. Zewnętrzne pręciki kilkakrotnie dłuższe od słupka. Tworzące pierścień miodniki są wzniesione. Kwitnie od maja do lipca.

Owoce

Duże, kuliste, czasami nieco spłaszczone, mięsiste, po dojrzeniu szkarłatnoczerwone. Wewnątrz żółtawe, kanciaste i owłosione orzeszki o długości do 5 mm. Zaczyna owocować zwykle w 3 roku. Owoce pozostają na pędach do zimy i częściowo również przez zimę.

Biotop

Skraje lasów, przy drogach, na łąkach, zarośla, doliny rzeczne. Nanofanerofit.

[edytuj] Zmienność

Tworzy mieszańce z: różą alpejska, różą dziką, r. kutnerowatą, różą siną^[1].

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina uprawna : jest uprawiana jako roślina ozdobna, zarówno w postaci typowego gatunku, jak i w licznych odmianach. Występują też odmiany o pełnych kwiatach, np. 'Foecundissima'.
• Roślina lecznicza ^[3][4]:
  • Surowiec zielarski : dojrzałe owoce (Fructus Rosae). Są składnikiem wielu mieszanek ziołowych i mają w ziołolecznictwie takie samo zastosowania, jak owoce róży dzikiej i wielu innych gatunków róż. Zawierają oprócz ogromnej ilości witaminy C garbniki, karotenoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne, cukry, pektyny.
  • Działanie : słabo rozkurczające, żółciopędne, łagodnie moczopędne. Róża jest stosowana przede wszystkim jako lek ogólnie wzmacniające (bogate źródło witaminy C), ale także pomocniczo do leczenia różnych schorzeń wątroby, nerek i przewodu pokarmowego.
  • Zbiór i suszenie : owoce zbiera się, gdy dojrzeją, ale jeszcze zanim zrobią się miękkie. Suszenie ich jest dość trudne; owoce trzeba rozdrobnić, przez pierwsze 10 min. należy trzymać je w temp. ok. 100 °C, by szybko zniszczyć enzymy rozkładające witaminę C, potem suszyć w temp. ok. 50-60 °C
• Sztuka kulinarna:
  • Walory żywieniowe : Owoce są niezwykle bogatym źródłem witaminy C – zawierają jej dziesięciokrotnie więcej, niż porzeczka czarna. Już 1-3 jej owoce w zupełności wystarczą do pokrycia dziennego zapotrzebowania człowieka na tę witaminę. Naturalna witamina zawarta w owocach jest przy tym trzykrotnie bardziej skuteczna od witaminy syntetycznej w tabletkach.
  • Zastosowanie w kuchni : Owoce róży mogą być używane do sporządzania przetworów i win^[4].

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Fitoterapia, czyli ziołolecznicztwo, cz. IV