Reduta nr 56
Z Wikipedii
Dzieło nr 56 zwane Redutą Wolską, Redutą Sowińskiego lub Fortem Sowińskiego znajduje się w Warszawie w dzielnicy Wola przy skrzyżowaniu ulic Wolskiej i Redutowej.
[edytuj] Historia
Reduta powstała w 1831 roku w miejscu wcześniejszych fortyfikacji z Insurekcji kościuszkowskiej z 1794, a jak głosi tradycja w miejscu wcześniejszych szwedzkich fortyfikacji z XVII w. Reduta tylko częściowo nawiązuje do wcześniejszych szańców Kościuszki, które opierały się wojskom pruskim.
W lipcu 1831 dowódcą reduty nr 56 na Woli mianowano Józefa Sowińskiego. W miarę zbliżania się wojsk rosyjskich do Warszawy, w sierpniu powierzono mu dowodzenie obroną Woli, a 22 sierpnia awansowano na generała brygady.
6 września 1831 główne uderzenie rosyjskie zostało skierowane na Wolę, bronioną przez 1300 żołnierzy i mającą 12 dział (przeciwko 87 batalionom i 114 szwadronom wspieranym ogniem 100 dział). Kilkugodzinna obrona Woli prowadzona przez Sowińskiego nie miała dalszych szans powodzenia wobec przewagi wroga. Dokładne okoliczności śmierci generała Sowińskiego nie są znane (jedna z wersji mówi o śmierci przed ołtarzem w kościele, inna wersja mówi o śmierci przy armacie, ponieważ ugrzęzła drewniana noga generała). Władze rosyjskie podały wersję o zabiciu generała na posterunku bojowym, co zostało podchwycone przez artystów i znamy dziś kilka wizerunków generała zakłutego bagnetami przez żołnierzy carskich. W odwecie władze carskie pozwoliły na terenie reduty wznieść cerkiew i zbudować cmentarz prawosławny.
Następny epizod z historii tej reduty to wrzesień 1939 kiedy oddział porucznika Zdzisława Pacaka-Kuźmirskiego 8 kompanii 40 pułku strzelców lwowskich "Dzieci Lwowskie", bohatersko bronił sie przed Niemcami. W czasie obrony 9 września 1939 dzięki beczkom terpentyny z fabryki Dobrolin jego żołnierzom udaje się spalić pewną ilość niemieckich czołgów. Reduta poddała się dopiero 27 września wraz z kapitulacją Warszawy.
[edytuj] Obecnie
Dziś na terenie reduty przy historycznym kościele św. Wawrzyńca znajdują się:
- groby żołnierzy 6 i 7 pułku piechoty z 1831,
- groby żołnierzy III batalionu 40 pułku strzelców lwowskich z 1939,
- zbiorowa mogiła mieszkańców Woli zabitych w czasie rzezi Woli w sierpniu 1944,
- krzyż upamiętniający śmierć generała Sowińskiego,
- pomnik upamiętniający rzeź Woli wystawiony w 1949
- płaskorzeźba generała Sowińskiego na ścianie kościoła,
- kule armatnie i lufy z 1831 wmurowane w ściany kościoła.
Istnieje plan rewitalizacji reduty i utworzenia muzeum w kościele. Na upamiętnienie postaci Józefa Sowińskiego, nieopodal Reduty nr 56, na jej przedpolu, znajduje się ulica imienia generała, przechodząca także przez Cmentarz Wolski. Park Sowińskiego znajduje się za cmentarzem prawosławnym, na wschód od kościoła par. pw. św. Wawrzyńca.
[edytuj] Zabytki
- zespół Reduty Wolskiej, ul. Wolska 138-140, nr rej.: A-54 z 20.08.2003
- kościół par. pw. św. Wawrzyńca, k.XVII, 1838, 1932,
- cerkiew prawosławna cmentarna pw. św. Jana Klimaka, 1905
- cmentarz prawosławny, 1834
- reduta nr 56 (szańce ziemne, wały i fosa), 1794, 1831, poł. XIX
