Kościół św. Wawrzyńca w Warszawie
Z Wikipedii
| Kościół pw. św. Wawrzyńca na Woli | |
 Kościół pw. św. Wawrzyńca na Woli |
|
| Data budowy | XIV w, 1695-1755 |
| Data zniszczenia | 1656, 1749, 1931, 1944 |
| Wyznanie | Kościół rzymskokatolicki |
| Rodzaj | kościół parafialny |
| Wezwanie | św. Wawrzyńca |
| Budulec | pierwotnie drewno, obecnie cegła |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Kościół pw. św. Wawrzyńca znajduje się w Warszawie w dzielnicy Wola przy ul. Wolskiej w obrębie Fortu Sowińskiego.
Początki kościoła we wsi Wielka Wola sięgają XIV w., a pierwsza wzmianka o jego istnieniu pochodzi z dokumentu antypapieża Jana XXIII z 1412. Do XVII w. kościół św. Wawrzyńca był kościołem filialnym parafii św. Jana. W 1611 r. przy drewnianym kościele w Wielkiej Woli erygowano samodzielna parafię.
W czasie potopu szwedzkiego w 1655 drewniany kościółek spłonął. Odbudowany został jako drewniany, lecz był skromny i brakowało w nim podstawowych sprzętów kościelnych. W 1695 z inicjatywy dziekana warszawskiego ks. Mikołaja Popławskiego rozpoczęto budowę murowanej świątyni. Fundusze na ten cel ofiarowała królowa Marysieńka Sobieska. Po śmierci króla Jana III Sobieskiego prace zostały wstrzymane, a budowę ukończona dopiero w 1755. Początkowo pracami kierował Joachim Daniel Jauch - dyrektor królewskiego Urzędu Budowlanego, a po jego śmierci Jan Fryderyk Knöbel.
Powstał jednonawowy kościół na planie prostokąta z wielobocznie zamkniętym prezbiterium. Podczas oblężenia Warszawy przez wojska pruskie w 1794 r. kościół zamieniono na bastion obronny i został on zniszczony. W 1807 odremontowany i konsekrowany w 1811 r.
W 1831 r. świątynia została ponownie zniszczona, ponieważ znalazła się w obrębie słynnej reduty wolskiej. Po upadku powstania, w roku 1834, kościół został zamieniony na cerkiew pw. Matki Boskiej Włodzimierskiej, patronki dnia, w którym zdobyto Warszawę. Dla upamiętnienia zwycięskiej bitwy w ściany cerkwi wmurowano 12 rosyjskich luf armatnich z kulami, które tkwią w nich do dnia dzisiejszego. W 1845 umieszczono tu również 6 tablic z inskrypcjami, upamiętniających uczestników szturmu oraz jego przebieg.
Podczas I wojny światowej świątynia została zwrócona kościołowi katolickiemu przez niemieckiego gubernatora, a oficjalne przejęcie nastąpiło w 1919. W 1923 erygowano nową parafię pw. św. Wawrzyńca.
W 1939 w czasie obrony Woli kościół zbytnio nie ucierpiał, lecz w sierpniu 1944 w przykościelnym ogrodzie Niemcy dokonywali masowych egzekucji, oraz podpalili kościół, który odbudowano po wojnie, ponownie nadając patrona św. Wawrzyńca.
Obecnie jest to budowla jednonawowa, wzniesiona na planie prostokąta, z wieloboczną absydą.
W ostatnich latach parafia św. Wawrzyńca przeniosła swoją siedzibę do nowego kościoła na ulicy Redutowej na Woli zmieniając patrona na "Dobrego Pasterza". Kościół przez pewien czas nie był użytkowany. Od roku 2005 kościół ponownie wznowił działalność i jest odrębną parafią św. Wawrzyńca, która wg. szacunków liczy około 1000 parafian. Istnieją plany umiejscowienia na plebani Domu spokojnej starości dla emerytowanych Księży.
