Reforma rolna
Z Wikipedii
Reforma rolna – usankcjonowana prawnie zmiana stosunków własnościowych na wsi; zmiana struktury agrarnej przez komasację lub parcelację gruntów.
Spis treści |
[edytuj] W okresie międzywojennym
W Polsce została uchwalona przez Sejm Ustawodawczy 10 lipca 1919 roku. Jednak w latach 1919-1920 rozparcelowano jedynie 19 tysięcy hektarów (należących głównie do byłych rodzin panujących w państwach zaborczych, Komisji Kolonizacyjnej i Rosyjskiego Banku Włościańskiego). Ponownie uchwalono ją w 1925 roku. Do 1939 zrealizowana w 58% przez przymusową sprzedaż nabywcom lub wykup przez państwo gruntów podlegających parcelacji. Rozparcelowano około jednej piątej ziemi należącej do majątków ziemiańskich.
[edytuj] Po II wojnie światowej
- Zobacz: Reforma rolna w Polsce (1944)
Po II wojnie światowej, podział ziemi nastąpił na mocy wydanego przez PKWN dekretu o reformie rolnej, z 6 września 1944. W latach 1944-1948 reformę rolną przeprowadzono w większości wypadków bez odszkodowania równego wartości rynkowej ziemi – majątki należące uprzednio do Niemców lub do zdrajców narodu (określanych na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 "o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną oraz dla zdrajców Narodu Polskiego"), nie podlegały rekompensacie. W pozostałych przypadkach obiecano wypłatę comiesięcznej pensji - wysokością równej przeciętnej pensji urzędnika państwowego średniego szczebla.
Reforma rolna zlikwidowała majątki powyżej 50 ha ziemi uprawnej (w byłym zaborze pruskim, z uwagi na inną strukturę własnościową – 100 ha ziemi ogólnej). Często jednak parcelacji podlegały majątki mniejsze. Wraz z reformą uległa likwidacji większość ziemiaństwa, jako warstwa społeczna.
W czasie przeprowadzanej po 1944 reformy rolnej, ze skonfiskowanych ziem utworzono Fundusz Ziemi. Za jego pośrednictwem poprzez tzw. nadziały tworzono nowe gospodarstwa rolne i powiększano gospodarstwa karłowate. Za otrzymaną z nadziałów ziemię, chłopi płacili równowartość przeciętnych rocznych plonów z danego przydzielonego obszaru, jednocześnie Fundusz Ziemi rozkładał im spłaty zobowiązań z tego tytułu na dalszych 10-20 rat rocznych.
Ogółem, w latach 1944-1948, na cele reformy rolnej zostało przejętych 9707 majątków ziemskich (ok. 3,49 mln hektarów). Z liczby tej rozparcelowaniu uległo 1,2 mln hektarów pomiędzy 387 000 rodzin chłopskich[1]. Z pozostałych obszarów, w większości stanowiących grunty leśne, gospodarstwa wodne (np. stawy hodowlane), a także z różnych przyczyn tereny wyłączone z parcelacji - utworzono różne ośrodki rządowe, szkoleniowe lub rolnicze placówki wzorcowe[1].
[edytuj] Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Andrzej Poleski, Jakub Basista, Tadeusz Czekalski, Krzysztof Stopka: Dzieje Polski. Kalendarium. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2000, ss. 718, 719. ISBN 83-0803-028-9.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Zarys Historii Polski strona 596 , Państwowy Instytut Wydawniczy 1980
- Najnowsza historia Polski 1914-1945 ,Świat Książki ,Warszawa 2003
